Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa: "Lão hóa là quá trình tích lũy dần dần các tổn thương phân tử và tế bào khác nhau trong cơ thể theo thời gian".
Lão hóa không xảy ra như nhau ở tất cả mọi người. Có người lão hóa sớm nhưng cũng có người lão hóa chậm. Mặc dù vậy, lão hóa là lẽ tự nhiên của cuộc sống, con người khó tránh khỏi quy luật này. Và dù bạn là nam hay nữ cũng cần nhớ rằng, có những thời điểm trong cuộc đời được gọi là "lão hóa như vách đá", tức là lúc chúng ta lão hóa nhanh và khó tránh.
2 thời điểm lão hóa nhanh ở nam giới
Trong một cuộc phỏng vấn với CCTV vào năm 2023, Wang Bin, bác sĩ tại Bệnh viện Dongzhimen thuộc Đại học Trung y Bắc Kinh (Trung Quốc), cho biết rằng nam giới dễ bị lão hóa tại 2 "nút" thời gian.
- 25 tuổi: Sức sống trẻ trung giảm mạnh, mệt mỏi dần xuất hiện
Ở độ tuổi này, người đàn ông "gia nhập vào xã hội" nhiều hơn, do vậy có nhiều thay đổi trong lối sống. Từ đó dễ tăng căng thẳng trong công việc và cuộc sống, giảm tập thể dục. Các thói quen sống không lành mạnh như ăn uống không đều đặn, thức khuya xuất hiện nhiều hơn... Tất cả những điều này đều có thể dẫn đến suy giảm sức khỏe tổng thể.
- 40 tuổi: Tăng mỡ, giảm năng lượng
Nồng độ androgen ở nam giới giảm đáng kể sau tuổi 40. Yếu tố này có thể dẫn đến một loạt các thay đổi tâm lý và sinh lý, chẳng hạn như da lỏng lẻo, tăng mỡ, giảm năng lượng... Những điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin và trạng thái tâm lý của nam giới.
Sách "Hoàng Đế nội kinh" - một tài liệu y học cổ của Trung Quốc ghi lại rằng đàn ông bắt đầu bị rụng tóc và gặp các vấn đề khác khi họ tiến đến tuổi 40.
2 thời điểm lão hóa nhanh ở phụ nữ
Theo một bài báo được công bố trực tuyến trên một tạp chí phụ của Tập san Cell, phụ nữ ở tuổi 30 và 50 có sự lão hóa rõ ràng nhất.
Trong đó, những thay đổi về lão hóa ở độ tuổi 30 chủ yếu được biểu hiện bằng sự tích tụ lipid ở quá trình trao đổi chất và giảm steroid. Nhiều người độ tuổi này có thay đổi rõ ràng nhất là tăng cân, nhiều mỡ thừa, mỡ máu cao... Những yếu tố này có thể dẫn đến tăng nguy cơ bệnh huyết áp, bệnh tiểu đường, xơ cứng động mạch và các bệnh mãn tính khác...
Khoảng 50 tuổi, quá trình lão hóa của phụ nữ trải qua những thay đổi mạnh mẽ ở nhiều cấp độ như: Chức năng miễn dịch của con người nói chung giảm, khả năng chống nhiễm trùng kém đi nên dễ dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng, biểu hiện ở nhiều cơ quan.
Dù nam hay nữ, muốn chống lão hóa cần nắm bắt 2 giai đoạn quan trọng
20-30 tuổi: Làm ít hơn 7 việc để tránh lão hóa nhanh
Zhong Weihong, một bác sĩ y học cổ truyền Trung Quốc, đã xuất bản một bài báo trên Health Times vào năm 2016 về thói quen lối sống phổ biến làm tăng tốc độ lão hóa. Theo đó, vị bác sĩ này nhấn mạnh 7 việc mọi người nên làm ít hơn ở độ tuổi 20-30 để đẩy lùi tốc độ lão hóa những năm sau đó, bao gồm:
1. Ăn đồ ăn nhiều gia vị
Ăn mặn quá mức có thể làm tăng các ion natri trong cơ thể, dẫn đến mất nước của các tế bào da. Tiêu thụ lượng đường quá mức có thể gây ra phản ứng "glycosyl hóa", có thể dẫn đến lão hóa, chảy xệ và mất độ đàn hồi của da.
2. Thức khuya
Nếu bạn thức khuya, thời lượng giấc ngủ không đủ sẽ ảnh hưởng đến khả năng trao đổi chất và tái tạo của da.
3. Lối sống ít vận động
Ít vận động cũng có thể là một trong những nguyên nhân gây lão hóa. Tập thể dục vừa phải có thể đẩy nhanh lưu thông máu trong da, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giảm tình trạng mất canxi trong cơ thể. Không những thế, tập thể dục phù hợp cũng giúp giữ cân nặng và cơ thể khỏe mạnh.
4. Bỏ bê việc chống nắng
Tia cực tím trong ánh nắng mặt trời gây hại nhiều hơn cho da và có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa của da. Vì vậy, che chắn, bảo vệ da mỗi khi ra ngoài là điều không thể thiếu.
5. Căng thẳng quá mức
Áp lực tâm lý lớn và căng thẳng tinh thần lâu dài có thể khiến con người già đi nhanh chóng. Ở phụ nữ, đây còn là tác nhân khiến thời kỳ mãn kinh đến sớm. Vì vậy, sự ổn định cảm xúc rất quan trọng để duy trì cân bằng nội tiết ở phụ nữ.
6. Hút thuốc
Một nghiên cứu so sánh cho thấy những người hút thuốc trông già hơn 57% so với nhóm không hút thuốc. Chất nicotine trong thuốc lá có tác dụng gây hại cho collagen của da và các mạch máu mang oxy, chất dinh dưỡng đến các tế bào da.
7. Ăn kiêng quá mức
Ăn kiêng và giảm cân quá mức sẽ dẫn đến tình trạng thiếu mỡ cơ thể nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc tiết estrogen ở phụ nữ và thậm chí gây vô kinh. Từ đó ức chế chức năng rụng trứng của buồng trứng, dẫn đến suy buồng trứng sớm và cuối cùng đẩy nhanh tốc độ lão hóa toàn bộ cơ thể.
40-50 tuổi: Làm 3 việc để làm chậm tốc độ lão hóa
Tập thể dục kết hợp thêm 1 điều giúp 'tăng cơ giảm mỡ xấu' hiệu quả, là tiền đề bảo vệ tim, gan
Nghiên cứu từ Singapore tiết lộ lý do nên uống trà hoặc cà phê mỗi ngày, sau 45 tuổi càng nên cân nhắc
Phát hiện số tách cà phê uống mỗi ngày có thể tăng 22% nguy cơ mắc bệnh tim và nhóm đối tượng cần lưu ý
Một nghiên cứu được công bố trên Hiệp hội Nội khoa Hoa Kỳ vào tháng 8/2023 cho thấy sự kết hợp "tốt nhất" giữa tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải và mạnh mẽ ở những người trên 40 tuổi có liên quan đến việc giảm đáng kể nguy cơ tử vong.
2. Cung cấp đủ 4 chất dinh dưỡng
Trong một bài viết trên tờ Nhân dân Nhật báo, BS Zhi Jiehua, Phó trưởng Khoa Tiêu hóa của Bệnh viện Nhân dân đầu tiên thành phố Dương Châu, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, cho biết rằng sau 60 tuổi, việc bổ sung dinh dưỡng thậm chí còn quan trọng hơn. Bổ sung đủ dinh dưỡng giúp tăng cường thể lực, trì hoãn lão hóa, ngăn ngừa bệnh tật cũng như cải thiện các triệu chứng và chất lượng cuộc sống.
Những chất dinh dưỡng nào người già dễ bị thiếu hụt và cần bổ sung đủ bao gồm chất đạm, sắt, vitamin B và canxi.
3. Duy trì tư duy tốt
Nhiều người ở độ tuổi 50-60 đang bắt đầu nghỉ hưu và cuộc sống của họ đang phải đối mặt với những thay đổi. Lúc này họ khó tránh khỏi việc có những thay đổi về cảm xúc.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Aging" năm 2022 cho thấy những cảm xúc tiêu cực như cô đơn, sợ hãi và trầm cảm có tác động đẩy nhanh đáng kể đến quá trình lão hóa, có thể khiến tuổi sinh học già đi gần 20 tháng. Điều này có hại hơn hút thuốc.
Vì vậy, ngay ở tuổi 40-50, hãy luôn chuẩn bị cho mình một tư duy, tâm lý tốt để đón nhận mọi sự việc diễn ra tiếp theo.