Gan là cơ quan trao đổi chất và giải độc quan trọng nhất của cơ thể con người. Nó nắm giữ nhiều vai trò quan trọng nhưng cũng lại dễ bị tổn thương. Tuy nhiên, điều đáng lo là gan giống như “cơ quan câm” và khó phát hiện các tổn thương sớm, ngay cả dấu hiệu ung thư giai đoạn đầu cũng không rõ ràng.
Có hai lý do dẫn tới tình trạng này. Đầu tiên là gan có khả năng dự trữ mạnh mẽ. Chỉ cần 1/3 tế bào gan hoạt động bình thường thì sẽ rất khó phát hiện bất thường rõ ràng hay ảnh hưởng trực tiếp từ lá gan. Đến khi bệnh nặng, tổn thương quá lớn mới bùng phát những triệu chứng rõ ràng, cục bộ và tiến triển rất nhanh, dẫn tới khó kiểm soát.
Thứ hai, khi mắc bệnh gan không gây cảm giác đau rõ ràng tại chỗ khi có vấn đề giống như các bộ phận khác. Bởi vì ở gan không có dây thần kinh cảm nhận đau, mà chỉ có một lớp nang giống như dây thần kinh, nên gan không có cảm giác đau rõ ràng, nhất là ở giai đoạn đầu bị tổn thương hay mắc bệnh.
Chính vì vậy, chìa khóa để phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh về gan, đặc biệt ung thư gan là thường xuyên tự kiểm tra, cảnh giác với những bất thường trên cơ thể. Trong đó, có “2 đỏ, 2 ngứa, 2 hôi” rất có thể đang cố cảnh báo ung thư gan tàn phá cơ thể nhưng lại dễ bị xem nhẹ.
Thấy 2 thứ này đỏ nên đi tầm soát ung thư gan sớm
Nhắc tới loại màu sắc bất thường trên cơ thể cảnh báo bệnh gan, chúng ta thường nghĩ ngay tới màu vàng như vàng da, vàng mắt… Tuy nhiên, còn một màu sắc khác cũng cho thấy gan đã nhiễm bệnh, có thể khối u đang lớn lớn từng ngày.
Lòng bàn tay đỏ là một trong những dấu hiệu sớm nhưng dễ bị bỏ qua của bệnh gan (Ảnh minh họa)
- Lòng bàn tay đỏ: Hiện tượng này được gọi là “lòng bàn tay gan” với mẩn đỏ ở trung tâm lòng bàn tay hoặc toàn bộ lòng bàn tay. Lý do là chức năng gan suy giảm dần, khả năng vô hiệu hóa estrogen cũng giảm khiến các mao mạch bị vỡ và chảy máu, lâu dần khiến lòng bàn tay đỏ bừng. Đồng thời, chức năng gan kém còn khiến những mạch ở bàn tay người bệnh có xu hướng giãn nở nhiều hơn và dẫn đến ửng đỏ lòng bàn tay. Một số người có thể bị nốt đỏ tròn, nhỏ hoặc các vệt đỏ như mạng nhện.
- Nước tiểu màu đỏ: Nhiều người không biết ung thư gan khiến nước tiểu chuyển màu vàng đậm tới đỏ nâu, nhất là ung thư hình thành từ viêm gan do virus. Do gan không thể chuyển hóa bilirubin khiến nó tích tụ trong máu quá nhiều, quá tải và phải bài tiết qua nước tiểu. Đi qua hệ bài tiết cùng các chất độc tích tụ, nước tiểu bị đổi màu bất thường như vàng đậm, đỏ nâu, nâu đậm hoặc thậm chí có trường hợp tiểu ra máu. Triệu chứng này thường đi cùng dấu hiệu nhiều bọt trong nước tiểu, nhưng cũng có thể là bệnh thận nên tốt nhất là đi khám sớm.
2 kiểu ngứa đang cố cảnh báo bệnh ung thư gan
Như đã nói, bệnh về gan ở giai đoạn đầu không gây đau rõ ràng, nhưng thay vào đó lại có dấu hiệu ngứa rất rõ ràng. Phổ biến nhất là ngứa da và ngứa mắt.
- Ngứa da: Đây là triệu chứng đặc hiệu ở những người mắc bệnh về gan, nhất là ung thư gan và xơ gan. Do chức năng gan bị suy giảm, gây ảnh hưởng đến việc lọc và đào thải độc tố của gan. Chất độc hại này tích tụ trong cơ thể, qua thời gian sẽ gây ra những biểu hiện bất thường là những nốt sẩn ngứa xuất hiện trên bề mặt da. Điểm khác biệt của ngứa da do bệnh gan là đi kèm vàng da, ngứa dai dẳng và có thể xuất hiện các nốt mẩn đỏ, không thuyên giảm khi dùng thuốc ngoài da.
Những bất thường ở mắt như vàng mắt, khô và ngứa mắt có thể là do bệnh gan (Ảnh minh họa)
- Mắt khô và ngứa: Giống như ngứa da do bệnh gan, ngứa mắt do bệnh gan cũng có những đặc điểm riêng biệt để nhận biết. Triệu chứng ngứa ở mắt ở bệnh nhân ung thư gan sẽ đi cùng với khô mắt hoặc/và vàng mắt. Đồng thời, mắt cũng rất sợ bị ánh nắng kích thích, dễ chảy nước mắt. Vì vậy, nếu thấy các triệu chứng trên thì ngoài khám nhãn khoa cũng nên sớm đi khám gan để không bỏ lỡ thời gian điều trị.
2 kiểu hôi thường gặp ở bệnh nhân ung thư gan
Khi nhắc tới mùi hôi, nhiều người cho rằng đó là do vận động, ăn uống hoặc “cơ địa”. Nhưng nếu thấy 2 kiểu hôi bất thường này thì nên tầm soát ung thư gan sớm:
- Hơi thở hôi: Hôi miệng là biểu hiện gan “lưu trữ độc tố” sâu, chức năng gan suy giảm dẫn tới khí gan bị tắc nghẽn và ứ đọng máu. Nếu mùi hôi này đi kèm khô miệng, đắng miệng, đánh răng kỹ vẫn không hết hôi, mùi hôi tăng dần theo thời gian thì rất có thể là do ung thư gan. Một số trường hợp cũng có thể là do bệnh tiểu đường.
Hôi miệng bất thường dù đã chú ý ăn uống, vệ sinh rất có thể là do ung thư gan (Ảnh minh họa)
- Mồ hôi nặng mùi: Mùi cơ thể cũng gây khó chịu, mất tự tin chẳng kém hôi miệng. Đây cũng là một trong những triệu chứng thường gặp ở ung thư gan giai đoạn đầu. Bởi vì khi gan mắc bệnh sẽ khiến hiệu quả giải độc của cơ thể giảm dần, dẫn đến chất độc và rác thải liên tục tích tụ trong dịch cơ thể. Chức năng bài tiết của gan cũng suy giảm, làm cơ thể phải cố gắng tăng cường thải độc qua đường mồ hôi. Lúc này, mồ hôi sẽ nhiều hơn, vàng hơn, dính hơn và tạo ra mùi cơ thể khó chịu.
Nguồn và ảnh: Sohu, Health 2.0, Ifeng