Đũa là biểu tượng quen thuộc của văn hóa ẩm thực Á Đông, mỗi ngày tiếp xúc trực tiếp với khoang miệng của chúng ta ít nhất vài lần. Thế nhưng ít ai ngờ rằng, một số thói quen dùng đũa tưởng chừng vô hại lại đang lặng lẽ tạo ra nguy cơ cho sức khỏe dạ dày. Đằng sau tiếng va chạm lanh canh giữa đũa kim loại và bát sứ, có những hành vi dễ bị bỏ qua nhưng tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư đường tiêu hóa.
Cách rửa đũa sai lầm
Với đũa tre hoặc đũa gỗ, sau khoảng 3 tháng sử dụng liên tục, phần đầu thường xuất hiện những vết nứt nhỏ li ti. Chính những khe nứt này trở thành nơi trú ẩn lý tưởng của vi khuẩn Helicobacter pylori, tác nhân liên quan trực tiếp đến viêm loét và ung thư dạ dày.
Thí nghiệm cho thấy lượng vi khuẩn trong các khe nứt của đũa dùng trên 6 tháng có thể cao gấp hơn 8 lần so với đũa mới. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo nên thay đũa định kỳ mỗi 3 tháng hoặc lựa chọn đũa chất liệu an toàn, không sơn, không phủ sáp.
Không chỉ vậy, cách rửa đũa sai lầm cũng khiến vi khuẩn sinh sôi mạnh hơn. Việc chỉ tráng nước qua loa rồi cắm đũa vào ống đựng là thói quen rất phổ biến. Môi trường ẩm ướt cùng tinh bột còn sót lại tạo điều kiện cho nấm mốc như aflatoxin phát triển. Cách làm đúng là dùng nước rửa trung tính chà kỹ phần đầu đũa, để ráo, tráng nước sôi trong vài phút rồi úp ngược cho khô hoàn toàn.
2 cách dùng đũa tàn phá dạ dày
Một thói quen nhiều người mắc phải là dùng đũa cạo mạnh đáy đĩa để gắp nốt miếng thức ăn cuối cùng. Hành động này có thể khiến mảnh kim loại hoặc lớp men sứ bong ra, theo thức ăn đi vào đường tiêu hóa, lâu dài gây viêm mạn tính. Giải pháp an toàn hơn là dùng muôi chung để chuyển thức ăn còn lại hoặc đơn giản là bỏ qua “miếng cuối”.
Ngoài ra, việc dùng đũa khuấy đảo thức ăn khi còn đang sôi nóng cũng tiềm ẩn rủi ro. Nhiệt độ cao có thể làm đũa, đặc biệt là đũa sơn màu, giải phóng nhiều chất độc hơn, trong đó có kim loại nặng. Nghiên cứu cho thấy lượng kim loại thôi nhiễm có thể tăng tới 40% khi đũa màu tiếp xúc với nhiệt độ cao. Tốt nhất nên chờ thức ăn nguội xuống mức ấm tay rồi mới đảo trộn, hoặc dùng dụng cụ chịu nhiệt như đũa thủy tinh.
Lưu ý khi bảo quản đũa
Nhiều gia đình có thói quen cắm đũa thẳng đứng trong ống đũa sau khi rửa. Cách này khiến nước đọng ở đầu đũa, tạo môi trường cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. So sánh cho thấy đũa được úp ngược có lượng vi khuẩn thấp hơn hơn 70% so với đũa cắm xuôi. Tốt nhất nên dùng hộp đũa có khe thoát nước hoặc giá treo khô thoáng.
Ngoài ra, việc trộn lẫn các loại đũa khác chất liệu cũng có thể gây ô nhiễm chéo. Đũa kim loại va chạm với đũa tre dễ tạo mạt kim loại, còn đũa sơn để chung với đũa nhựa có thể làm lớp phủ bị phân hủy. Phân loại và cất riêng theo chất liệu là cách đơn giản để giảm rủi ro.
Chỉ cần thay đổi vài thói quen nhỏ, không tốn thêm chi phí, chúng ta đã có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh đường tiêu hóa. Ngay từ bữa ăn tiếp theo, hãy thử kiểm tra xem đầu đũa có còn nhẵn mịn không, lắng nghe xem khi gắp thức ăn có tiếng cạo chát tai hay không. Chính những chi tiết rất nhỏ ấy lại là “hàng rào” bảo vệ dạ dày cho cả gia đình.
Nguồn và ảnh: Sina, Sohu