Hầu hết chúng ta bước vào lĩnh vực kỹ thuật số là nhờ các sản phẩm của Microsoft, công ty đã mang nhiều thế hệ người dùng đến với PC. Thậm chí ngày nay, hệ điều hành Windows vẫn được hơn một tỷ người trên toàn thế giới sử dụng. Ngoài Windows, Microsoft và thương hiệu Xbox đã từng là động lực đằng sau sự phát triển của ngành công nghiệp game, Office là bộ ứng dụng công việc được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới và Internet Explorer từng là cửa ngõ vào Internet cho 95% người dùng trực tuyến.
Microsoft thật sự đã có tầm ảnh hưởng quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên, dù thành công đến mấy, gã khổng lồ này cũng đã có không ít thất bại trong những năm qua.
1. Microsoft Band
Chiếc vòng đeo tay thông minh này từng được cho là một sản phẩm rất có tiềm năng, nhưng khi Microsoft ra mắt phiên bản tiếp theo mà không giải quyết những vấn đề tồn đọng thì số phận của chiếc vòng tay này đã được định đoạt. Thật đáng tiếc, vì Band được tích hợp các tính năng thể dục và chức năng của smartwatch, đồng thời tương thích cả trên các điện thoại Android, iOS và Windows.
Điểm yếu lớn nhất của Band được cho là bởi độ kém thoải mái khi đeo, một yếu điểm dường như có thể dễ dàng sửa chữa. Tuy nhiên, khi Microsoft phát hành Band 2, nó chỉ đỡ khó chịu khi đeo hơn một chút. Sau đó là vấn đề về độ bền khi chất liệu cao su dễ bị nứt.
Microsoft đã lặng lẽ chuyển sang loại dây đeo dày hơn, bền hơn, nhưng không bổ sung khả năng kháng nước hoặc cải thiện thời lượng pin. Thiết bị cũng không hề rẻ và sau hai năm ngắn ngủi, Band đã bị khai tử vào năm 2016.
2. Microsoft Bob
Trước khi chiếc kẹp giấy Clippy thân thiện trở thành “linh vật” của Microsoft, đã có Bob, một trợ lý mặt cười màu vàng và chú chó Rover. Bob là phần mềm với giao diện người dùng được gam màu hóa nhằm giúp những người mới sử dụng máy tính làm quen với Windows. Ví dụ: bút và giấy đại diện cho bộ xử lý văn bản hoặc đồng hồ là phần mềm lịch.
Điều này rất hữu ích vào thời điểm một số người không có kinh nghiệm sử dụng máy tính. Tuy nhiên, Bob đã bị chỉ trích gay gắt vì ký tự khó chịu và giao diện quá phức tạp. Nó có doanh số kém và bị ngừng sản xuất một năm sau khi ra mắt. Ít nhất thì nó cũng đã truyền cảm hứng cho Clippy.
3. Windows Me
Một cái tên dễ thương cũng không thể cứu Windows Me khỏi mang danh là bản Windows tồi tệ nhất từ trước đến nay. Được phát hành vào năm 2000 dưới dạng bản cập nhật thứ ba cho Windows 98, Windows Millennium Edition (hay Windows Me), được coi là bản phát hành giữa Windows 98 và XP.
Ban đầu, các đánh giá dành cho Windows Me còn đa dạng, một số trang web ca ngợi hệ điều hành này vì khả năng tương thích phần cứng và phần mềm được cải thiện hơn so với Windows 2000 (được phát hành như một HĐH dành cho doanh nghiệp bảy tháng trước đó). Những nhà đánh giá khác, như Dan Tynan của PCWorld lại chỉ trích độ tin cậy kém của Me và chế nhạo đây là một “Phiên bản sai lầm” (Mistake Edition).
Cuối cùng, Windows Me chỉ là cầu nối giữa Windows cũ và Windows mới, và không đủ để làm người dùng cảm thấy cần chi tiền cho một hệ điều hành chỉ tồn tại trong vòng một năm. Dù là một thất bại, Windows Me đã cải thiện tốc độ khởi động và giới thiệu một số tính năng vẫn được sử dụng cho đến ngày nay, bao gồm bảo vệ tệp hệ thống, tự động cập nhật, ngủ đông, Movie Maker, chia sẻ ảnh, khôi phục hệ thống, v.v.
4. Zune
Dù được ưa thích bởi nhiều người, cuối cùng thì Zune cũng không thể theo kịp iPod. iPod đã quá thành công khi Microsoft phát hành Zune.
Zune là thiết bị nghe nhạc rất tốt, vẫn có các tính năng độc đáo của riêng mình, ra mắt với chip Wi-Fi trước iPod. Microsoft cũng ra mắt dịch vụ nghe nhạc Zune Pass giá 15 USD / tháng. Zune HD cũng là một trong những thiết bị đầu tiên có màn hình OLED.
Tuy nhiên, Zune lại cồng kềnh hơn iPod, nó không có hệ sinh thái ứng dụng và phụ kiện tốt như Apple, đồng thời hỗ trợ codec video cũng bị hạn chế. Thất bại của Zune cũng có thể nằm ở những sai lầm tiếp thị — Microsoft không thể thu hút được sự chú ý khách hàng, họ vẫn tìm đến các cửa hàng của Apple.
5. Groove Music
Zune Music Pass được đổi tên thành Xbox Music vào năm 2012, một nỗ lực của Microsoft nhằm biến Xbox trở thành nền tảng đa phương tiện, nhưng không thành công, vì vậy trước khi phát hành Windows 10, công ty đã đổi thương hiệu dịch vụ một lần nữa thành Groove.
Vào thời điểm Groove xuất hiện, nỗ lực thâm nhập dịch vụ phát nhạc trực tuyến của Microsoft đã thất bại. Trong vòng vài năm, công ty đã ngừng dịch vụ phát trực tuyến, chuyển hướng người dùng đến Spotify. Sau đó, công ty đã đóng cửa ứng dụng Groove Music trên iOS và Android.
Groove Music tồn tại thêm một thời gian nữa với tư cách là trình phát đa phương tiện trước khi bị thay thế vào năm nay bằng ứng dụng Windows 11 “Media Player” mới, là phiên bản kế nhiệm của Windows Media.
6. Microsoft Kin
Chiếc điện thoại yểu mệnh này được sản xuất nhằm mục đích phục vụ mạng xã hội. Có hai mẫu là Kin One và Kin Two. Mẫu thứ nhất có hình quả trứng giống như Tamogachi và mặt trước trượt lên để lộ bàn phím bên dưới, trong khi Kin Two có hình dạng trượt ngang như Motorola Droid hay Danger Hiptop (T-Mobile Sidekick). Microsoft đã mua Danger với giá 500 triệu USD vào năm 2008 và Kin là sản phẩm kế thừa cho Hiptop.
Trong Khi Hiptop, hay Sidekick, phát triển mạnh từ năm 2002 đến năm 2010, Kin đã bị bỏ rơi chỉ sau hai tháng. Verizon đã gửi tất cả các máy chưa bán được trở lại Microsoft, ngưng hoàn toàn bán trực tuyến.
Sự thất bại của Kin được cho là bởi quá trình phát triển sai lầm, Microsoft sử dụng Windows CE thay vì gắn bó với nền tảng Sidekick mà họ đã mua lại với một số tiền lớn, sự thay đổi này khiến dự án bị chậm trễ 18 tháng.
Việc điện thoại có màn hình nhỏ, thiếu các ứng dụng quan trọng (và không thể tải xuống ứng dụng của bên thứ ba) càng khiến nó trở nên kém hấp dẫn, hệ điều hành Windows CE bị đánh giá là lộn xộn, không trực quan.
7. Windows Phone (và Lumia)
Câu trả lời của Microsoft dành cho iOS và Android là Windows Phone, một hệ điều hành smartphone đơn giản, dễ sử dụng, đáp ứng nhanh hơn nhiều so với bất kỳ điện thoại Android nào vào thời điểm đó.
Vấn đề lớn nhất đối với Windows Phone là thiếu ứng dụng. Microsoft không thể kêu gọi các nhà phát triển chuyển ứng dụng của họ sang hệ điều hành này. Do đó, sở hữu Windows Phone đồng nghĩa với việc bỏ lỡ các ứng dụng cực kỳ phổ biến như Instagram và YouTube.
Hy vọng hồi sinh nền tảng này, Microsoft đã mua lại Nokia và cuối cùng phát hành các thiết bị mang thương hiệu "Microsoft Lumia", nhưng đã quá muộn, Windows Phone bị khai tử vào ngày 14 tháng 1 năm 2020.
8. Windows Vista
Vista Aero Glass
Sau một chu kỳ phát triển dai dẳng, Windows Vista, phiên bản tiếp theo của Windows XP, ra mắt công chúng vào năm 2007. Vista đã mang đến một số ý tưởng hay, một số ý tưởng đã được áp dụng trong Windows 11 mới nhất. Vấn đề là một số tính năng, như giao diện Aero trong suốt, lại quá tiên tiến đối với phần lớn PC trên thị trường.
Vì phức tạp, Vista thậm chí còn chậm hơn Windows 95 khi ra mắt. Hệ điều hành này yêu cầu driver mới, do đó nhiều card đồ họa và thiết bị ngoại vi không hoạt động bình thường. Cuối cùng, tỷ lệ cài đặt Vista rất thấp và Microsoft buộc phải hỗ trợ Windows XP lâu hơn dự kiến.
Vista còn khiến Microsoft bị kiện vì dán nhãn “Vista capable” trên một số máy tính trong khi chúng chỉ chạy được Vista Home Basic, phiên bản thấp nhất của hệ điều hành này. Vista đã đi vào lịch sử như một trong những thất bại lớn nhất của Microsoft.
9. Windows 8 và Windows RT
Với việc thị trường PC đang phải đối mặt với áp lực từ smartphone và tablet, Microsoft đã mạo hiểm bằng cách phát hành một hệ điều hành không giống bất kỳ phiên bản Windows nào trước đó. Đây là thời điểm mà Windows 7 chỉ mới được 3 năm tuổi.
Windows 8 là hệ điều hành được xây dựng cho cảm ứng — một môi trường kết nối giữa máy tính với thiết bị di động. Tuy nhiên, thay đổi này không nhận được sự hưởng ứng từ người dùng. Giao diện ô vuông dựa trên Zune và Xbox rất khó hiểu và lạ lẫm, mất đi nút Start khiến mọi người rất khó thao tác, Windows Store chỉ có một số ứng dụng sơ sài.
Vấn đề nghiêm trọng nhất là thiếu liên kết giữa chế độ màn hình cảm ứng và chế độ máy tính truyền thống. Chúng dường như là hai hệ điều hành riêng biệt, một hệ điều hành được tối ưu hóa cho máy tính bảng và laptop màn hình cảm ứng và một hệ điều hành khác dành cho các thiết bị không cảm ứng. Nếu bạn không có màn hình cảm ứng, giao diện sắp xếp theo các ô sẽ rất phức tạp khi điều hướng; tương tự như vậy, những người không có chuột và bàn phím không thể tận dụng giao diện máy tính.
Microsoft đã giải quyết vấn đề đó với Windows 8.1, nhưng thiệt hại đã là quá lớn và Windows 8 nhanh chóng bị thay thế bởi Windows 10.
Windows RT, một phiên bản phụ của Windows 8, là một thất bại nặng nề khác. Được thiết kế như một phiên bản gọn nhẹ của Windows 8 dành cho tablet chạy trên ARM, Windows RT bị hạn chế nghiêm trọng do phụ thuộc vào một kho ứng dụng nghèo nàn. Cuối cùng, các nhà sản xuất máy tính bảng bên thứ ba đã bỏ qua hoàn toàn Windows RT và chọn cài Windows 8 đầy đủ trên thiết bị của họ.
10. Cortana
Trợ lý ảo của Microsoft vẫn tồn tại cho đến ngày nay, nhưng không như vai trò mà nó sinh ra để thực hiện. Một lần nữa, Microsoft đã chậm chân khi tung ra Cortana rất lâu sau thời điểm Google Assistant, Alex của Amazon và Siri của Apple chiếm thị phần.
Được đặt tên theo AI trong tựa game Halo đình đám, Cortana ra mắt trên chiếc Windows Phone xấu số trước khi được tích hợp trên PC vào năm 2015. Trên lý thuyết, Cortana dường như sẽ rất thành công do hàng triệu người dùng có thể truy cập vào nó chỉ bằng cách sở hữu một chiếc PC chạy Windows. Tuy nhiên, trên thực tế thì không mấy ai sử dụng đến trợ lý này.
Windows Phone bị khai tử đã khiến Cortana mất đi chỗ dựa. Việc được tích hợp vào máy tính không hữu ích bằng trở thành trợ lý đi kèm trên thiết bị di động. Microsoft đã cố gắng mở rộng phạm vi tiếp cận của Cortana với loa Harmon Kardon Invoke, nhưng trợ lý này không nhận được đủ sự hỗ trợ của bên thứ ba. Cuối cùng, Microsoft đã xóa Cortana khỏi Windows Search và mặc định tắt nó trong Windows 11.
11. Tay cầm Xbox “The Duke”
Tay cầm này to quá khổ và xấu xí. Khi Microsoft giới thiệu tay cầm cho hệ máy Xbox đầu tiên, Seamus Blackley, nhà thiết kế tay cầm, đã bị chỉ trích rất nhiều. Nguyên nhân của thiết kế này được cho là do mạch bo mạch lớn hơn dự đoán. Tay cầm Xbox lớn hơn gần ba lần so với tay DualShock của PlayStation.
Vài tháng sau khi Xbox ra mắt với tay cầm Duke, phiên bản Xbox tại Nhật Bản đã xuất hiện với tay cầm Controller S gọn gàng hơn. Microsoft nhanh chóng sử dụng tay cầm của phiên bản Nhật làm tay mặc định cho Xbox trên toàn thế giới.
12. Internet Explorer
IE là một thành công lớn cho đến khi nó trở thành “công cụ để download Chrome”. Ra mắt vào năm 1995 dưới dạng một gói tiện ích bổ sung trước khi trở thành một phần của hệ điều hành Windows 95, Internet Explorer nhanh chóng trở nên nổi tiếng, đánh bại Netscape trong cuộc chiến trình duyệt trước khi đạt được thị phần cao nhất khoảng 95% vào năm 2003. Đối với những người lớn lên trong những năm 90 và đầu những năm 2000, IE là cánh cửa dẫn vào Internet - thế giới kỹ thuật số rộng lớn.
Sự sụp đổ của vị vua trình duyệt này cũng diễn ra nhanh chóng. Microsoft đã cố chấp để trình duyệt trở nên lỗi thời trong khi các đối thủ cạnh tranh như Mozilla mang đến nhiều tính năng hơn, tốc độ tải nhanh hơn và hỗ trợ các tiêu chuẩn web quốc tế. Khi trình duyệt Chrome của Google tham gia thị trường, số phận của IE đã được định đoạt.
Chrome nhanh hơn, gọn gàng hơn và được hỗ trợ tốt hơn bởi các trang web. IE từ 65% thị phần vào năm 2009 đã giảm xuống còn dưới 1% ngày nay. Cuối cùng, nó được thay thế bằng Edge, rồi sau đó là Edge Chromium, trình duyệt hiện tại của Microsoft. Vào ngày 15 tháng 6 năm 2022, Microsoft ngừng mọi hỗ trợ cho Internet Explorer, kết thúc kỷ nguyên kéo dài 26 năm.
