Bí đao là rau quả rất quen thuộc, ăn bổ mát, thích hợp nhiều người, đồng thời là vị thuốc quý cho người tâm, phế, nội nhiệt. Theo sách Tuệ Tĩnh: “Ðông qua là bí đao, vị ngọt, tính hơi hàn, không độc, tác dụng giải khát, mát tim trừ phiền nhiệt, trừ mụn, giảm sưng, thông tiểu tiện”.
Bí đao chứa protid, glucid, canxi, photpho, sắt, caroten; vitamin B1, B2, B3, C… Ăn bí đao trị chứng tâm nhiệt, phiền khát, ho khan viêm họng, táo bón, mụn nhọt, rôm sẩy, da khô sần, nám, trẻ em người già nóng nhiệt dùng rất tốt. Sau đây là 10 món ăn thuốc quý từ bí đao:
Bí đao nấu móng giò: bí đao, móng giò lợn, hành, ngò, gia vị vừa đủ, hầm ăn. Công dụng: trị chứng huyết hư phong ngứa, da khô nhăn, vết sẹo, tàn nhang, mụn nhọt lâu lành.
Bí đao nấu canh ngao trị đại tiện táo, tiểu tiện buốt gắt, miệng khô khát, ngoài da khô sần, ngứa.
Canh bí đao sườn heo: bí đao, sườn heo non, hành, ngò, gia vị vừa đủ, hầm ăn. Công dụng: trị trẻ em, người lớn gầy gò khó lên cân, người nội nhiệt táo bón, tiểu vàng buốt gắt.
Canh bí đao chân gà: bí đao, chân gà, hành, rau ngò gia vị vừa đủ nấu canh ăn tuần vài lần. Công dụng: trị chứng chân phù, da khô sần, nám mặt, tê nhức mỏi tay chân, vị nhiệt xuất huyết dạ dày, tiêu hóa.
Bí đao nấu với tim heo: bí đao, tim heo, hành, rau ngò gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: trị chứng âm hư, hỏa bốc lên sinh ra hư phiền mất ngủ, mộng tinh, ra mồ hôi trộm, miệng lưỡi lở, tim hồi hộp, hay quên, trẻ em kinh giản.
Bí đao nấu canh ngao: bí đao, thịt ngao, hành, rau ngò, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: trị đại tiện táo, tiểu tiện buốt gắt, miệng khô khát, ngoài da khô sần, ngứa.
Canh bí đao thịt vịt trị suy nhược, đại tiểu tiện không thông, mồ hôi trộm, di tinh, miệng khô, khát.
Canh bí đao cá thát lát: bí đao, cá thát lát tẩm gia vị băm nhỏ làm viên, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: trị chứng ho đàm, tức ngực, mụn nhọt, ăn kém, đau đầu chóng mặt, đại tiện táo, tiểu tiện bí, trẻ em người lớn hư nhược.
Bí đao nấu canh cùng thịt vịt: bí đao, thịt vịt, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu canh. Công dụng: trị suy nhược, đại tiểu tiện không thông, mồ hôi trộm, di tinh, miệng khô, khát, con gái ít kinh nguyệt.
Canh bí đao tôm tươi: bí đao, tôm tươi lột vỏ, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: trị chứng tỳ hư ăn kém, mệt mỏi, thận yếu đau lưng tiểu bí, huyết hư da khô nám dùng đều tốt.
Bí đao nấu canh cua: bí đao thái sợi, cua làm sạch giã lọc lấy thịt, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: trị chứng tâm phế nhiệt, nóng bứt rứt khó ngủ, ho khan tức ngực, trẻ gầy ăn kém chậm lớn, có tuổi khó lên cân, táo bón, bí tiểu tiện, huyết hư nhiệt da khô sần ngứa.
Canh bí đao nấu móng giò trị chứng huyết hư phong ngứa, da khô nhăn, vết sẹo, tàn nhang, mụn nhọt lâu lành.
Canh bí đao nấu con dông: bí đao, thịt con dông cát, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Công dụng: trị chứng tỳ phế khí yếu ăn kém, ho suyễn, trẻ em gầy còm, thận yếu, đau lưng, nhức xương khớp, sinh lý yếu và các chứng khí huyết hư.
Kiêng kỵ: Bí đao tính hơi hàn, không dùng cho những người tâm dương hư, khi gặp lạnh tâm hồi hộp không yên, chứng phế hàn ho đàm nhiều, chứng tì vị hư hàn, đau bụng tiêu chảy, nôn mửa, chứng dương khí hư tay chân lạnh không nên dùng hoặc thêm gia vị cay ấm như gừng, hành, tiêu.