Hòn đảo rộng khoảng 7,8km2, hình thành từ núi lửa ở rìa Biển Hoa Đông này một ngày nào đó có thể được sử dụng như một hàng không mẫu hạm không thể chìm cho Hải quân Mỹ trong trường hợp xảy ra chiến tranh ở châu Á.
Đảo Mageshima phần lớn thuộc sở hữu của một công ty phát triển tư nhân có trụ sở ở Tokyo. Nơi này không có người ở và có 2 đường băng đã bị bỏ hoang theo một dự án phát triển trước đó.
Chính phủ Nhật Bản cho biết, các đường băng sẽ được cải tạo để máy bay của Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ có thể sử dụng nhằm mô phỏng việc hạ cánh trên tàu sân bay. Tuy nhiên, thời điểm hoàn thành kế hoạch chưa được thông báo
Nhưng một khi xây dựng xong các cơ sở phù hợp, hòn đảo cũng có thể trở thành căn cứ thường trực cho Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, củng cố sức mạnh quốc phòng dọc theo Biển Hoa Đông, nơi có lãnh thổ tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc là đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư
“Việc mua đảo Mageshima là vô cùng quan trọng, góp phần tăng tính răn đe của liên minh Nhật Bản - Hoa Kỳ cũng như khả năng phòng thủ của Nhật Bản”, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nhấn mạnh khi tuyên bố về thỏa thuận.
Quá trình đàm phán mua lại đảo Mageshima diễn ra nhiều năm nay. Tasuton Airport, công ty sở hữu hầu hết hòn đảo, cuối cùng đã đạt được thỏa thuận với Chính phủ Nhật Bản vào cuối tháng 11 vừa qua và thương vụ này trị giá 146 triệu USD
Hòn đảo được xác định là một địa điểm phù hợp để Mỹ sử dụng làm căn cứ thường trực cho máy bay hạ cánh theo thỏa thuận năm 2011 giữa Mỹ và Nhật Bản.
Quân đội Mỹ đang được kêu gọi tăng thêm số căn cứ chiến lược ở Đông Á khi mà Trung Quốc phát triển mạnh kho vũ khí tên lửa của họ. Hiện binh sỹ Mỹ đóng quân tại 6 căn cứ chính tại Nhật Bản
Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra, với các nguồn lực hiện tại, quân đội Mỹ sẽ dễ bị tên lửa Trung Quốc tấn công sớm hơn nếu xảy ra xung đột. Một cách để giảm thiểu điều đó là rải thêm quân ra nhiều căn cứ hơn.
Về lý thuyết, càng có nhiều căn cứ, nước Mỹ càng có nhiều tên lửa bắn ra để áp đảo mục tiêu và giành lợi thế trong tình huống chiến tranh.
Căn cứ trên đất liền được coi là có giá trị hơn hẳn so với tàu sân bay, bởi vì chúng có khả năng hứng đạn nhiều hơn, trong khi một tàu sân bay có thể bị vô hiệu hóa chỉ bằng một quả tên lửa hay ngư lôi.
Thiệt hại trong chiến đấu đối với các căn cứ trên bộ cũng có thể được khắc phục nhanh hơn nhiều so với một cỗ máy chiến tranh phức tạp như tàu sân bay.
“Khi một tàu sân bay bị nhắm mục tiêu và đánh chìm, điều đó là không thể đảo ngược. Còn với một hòn đảo? Ít nhất là nó không chìm... Người ta có thể dành thời gian và công sức để khôi phục hoạt động”, Collin Koh, chuyên gia nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam tại Singapore cho biết
Căn cứ mới cũng là một dấu hiệu tốt cho hợp tác quốc phòng Mỹ-Nhật, vốn căng thẳng do 2 vấn đề nổi lên gần đây: Các địa phương gây áp lực lên Chính phủ Nhật Bản về việc di chuyển căn cứ quân sự Mỹ khỏi các khu đông dân và Tổng thống Mỹ hối thúc đồng minh trả thêm tiền cho các căn cứ Mỹ
Với việc mua hòn đảo này, Nhật Bản đang chứng tỏ rằng họ sẵn sàng chia sẻ gánh nặng tài chính, một động thái chắc chắn sẽ khiến đồng minh quan trọng nhất của mình hài lòng
Và mặc dù không xa các đảo có người khác, hòn đảo Mageshima không có người ở. Điều này sẽ tránh được bài toán cân bằng giữa dân bản địa và quan hệ với đồng minh
Xét ở mục đích huấn luyện, đảo Mageshima cũng sẽ thuận tiện hơn cho các phi công Mỹ khi bay từ Căn cứ Không quân Thủy quân lục chiến Iwakuni trên đảo chính Honshu của Nhật Bản.
Và điều quan trọng nữa, một khi đảo Mageshima được cải tạo, nó sẽ tạo không gian hợp tác mới giữa quân đội Mỹ và Nhật Bản, đặc biệt liên quan đến máy bay chiến đấu tàng hình F-35.
Nhật Bản tuyên bố sẽ nâng cấp khu trục hạm trực thăng lớp Izumo để có thể đưa vào sử dụng chiến đấu cơ F-35B do Mỹ sản xuất. Đây là dòng máy bay chiến đấu có thể cất/hạ cánh trên các tàu tấn công đổ bộ, về cơ bản là các tàu sân bay nhỏ của Mỹ
Nhật Bản chưa có phi công có kinh nghiệm hạ cánh trên tàu sân bay. Tuy nhiên, cơ sở mới này có thể mang đến cơ hội để người Nhật có thể làm quen với các hoạt động như vậy, nhờ có sự hỗ trợ từ phía Mỹ