3 cá nhân được Chánh án Trương Hòa Bình đề nghị cử vào vị trí thành viên Hội đồng thẩm phán TANDTC là: Thẩm phán Lý Khánh Hồng, Lê Văn Minh và Nguyễn Anh Tiến.
Tuy nhiên qua báo cáo thẩm tra trình TVQH chiều 20/2, UBTP không đồng tình với 3 nhân sự được đề cử trên.
Báo cáo UBTVQH, Chủ nhiệm UBTP Nguyễn Văn Hiện cho rằng, Hiến pháp năm 2013 (hiệu lực từ 01/01/2014) có nhiều quy định mới về Thẩm phán TANDTC, về quyền hạn của Quốc hội và của UBTVQH. Do đó, việc xem xét Tờ trình của TANDTC phải căn cứ vào Hiến pháp năm 2013 và các Nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH.
Cụ thể Hiến pháp năm 2013 quy định Quốc hội có thẩm quyền phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Thẩm phán TANDTC. Tuy nhiên các ông Lý Khánh Hồng, Lê Văn Minh, Nguyễn Anh Tiến lại chưa phải là Thẩm phán TANDTC đã được Quốc hội phê chuẩn.
Hiến pháp năm 2013 cũng không quy định thẩm quyền của UBTVQH quyết định Thẩm phán TANDTC làm thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC theo đề nghị của Chánh án TANDTC. Căn cứ vào tổ chức Tòa án nhân dân quy định trong Hiến pháp, hệ thống Tòa án nhân dân sẽ được tổ chức lại, tổ chức của Tòa án nhân dân tối cao sẽ có nhiều thay đổi. Số lượng Thẩm phán TANDTC không còn nhiều (15 – 17 người), lại có tiêu chuẩn rất cao như: Phải là người có uy tín cao trong xã hội, là chuyên gia đầu ngành về pháp luật, có trình độ chuyên môn cao và dày dạn kinh nghiệm thực tiễn xét xử…
Bên cạnh đó, theo quy định từ Nghị quyết của Quốc hội thì các luật, pháp lệnh và các văn bản quy phạm pháp luật khác được ban hành trước ngày Hiến pháp có hiệu lực phải được rà soát lại để sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới phù hợp với Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam.
Qua phiên họp trước đó, Thường trực UBTP và đại biểu tham dự nhận thấy ông Lý Khánh Hồng (sinh năm 1957), chuyển sang công tác tại ngành Tòa án từ tháng 01/2006, giữ chức vụ Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long, Bí thư ban cán sự Đảng, Bí thư Đảng ủy cơ quan. Từ tháng 01/2013 đến nay ông Hồng là Trưởng Ban thư ký- Thẩm phán TANDTC, Bí thư chi bộ Ban thư ký. Tuy là cử nhân Luật, cử nhân Hành chính (đều hệ tại chức) nhưng ông Hồng được đánh giá thời gian công tác tại TANDTC chưa lâu.
Ông Lê Văn Minh (sinh năm 1964) được đào tạo cơ bản về ngành luật, tuy nhiên kể từ thời gian được bổ nhiệm là Thẩm phán TANDTC (từ tháng 4/2010 đến nay) mới tham gia xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm án hành chính, dân sự, kinh tế được 30 vụ án, chủ tọa 06 vụ. Ông Minh chưa tham gia xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm án hình sự, chưa có thời gian tham gia xét xử tại Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm.
Ông Nguyễn Anh Tiến (sinh năm 1961) được bổ nhiệm Thẩm phán từ tháng 7/1990, bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC từ tháng 6/1994 và đã có thời gian làm công tác xét xử và quản lý tòa án tại địa phương (Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi). Từ tháng 3/2013 ông Tiến được chuyển về TANDTC làm Trưởng Ban thanh tra TANDTC. Ông Tiến có bằng cử nhân Luật và là hệ chuyên tu.
Đối chiếu với các điều kiện, tiêu chuẩn của thành viên Hội đồng thẩm phán TANDTC, đa số thành viên Thường trực UBTP và đại biểu tham dự phiên họp đề nghị UBTVQH cân nhắc chưa quyết định cử các nhân sự nêu trên làm thành viên Hội đồng thẩm phán TANDTC.
“Thực tế cho đến thời điểm này chưa kết luận được Luật Tổ chức Tòa án nhân dân được Quốc hội thông qua tới đây có quy định thành lập Hội đồng Thẩm phán nữa hay không? Nếu có thì số lượng thành viên là bao nhiêu? Tiêu chuẩn thành viên như thế nào?” – Chủ nhiệm UBTP Nguyễn Văn Hiện nhấn mạnh.
Hiện Hội đồng thẩm phán TANDTC có 14 thành viên, và được cho là “vẫn hoạt động bình thường, thực hiện được nhiệm vụ của mình”. Theo UBTP, việc thành lập Hội đồng thẩm phán, số lượng, tiêu chuẩn thành viên sẽ được xem xét khi Quốc hội ban hành Luật tổ chức Tòa án nhân dân mới tại kỳ họp thứ 8 vào tháng 11/2014.
