"Lạ lùng" câu chuyện tỏi bạc triệu
Tỏi cô đơn là sản phẩm nông sản nổi tiếng khắp cả nước và trên thế giới của huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi). Không giống với những loại tỏi thường có nhiều tép, tỏi cô đơn (còn gọi là tỏi mồ côi) chỉ có duy nhất một tép.
Vì vậy, tất cả các chất dinh dưỡng của tỏi chỉ tập trung vào tép đó theo cách tự nhiên mà không cần bất cứ sự tác động nào của con người.
Tỏi có màu trắng, hình bầu dục, kích thước nhỏ hơn đầu ngón tay út. Tỏi cô đơn chứa nhiều tinh dầu nên khi ăn vào, không gây mùi hôi như các loại tỏi thông thường khác mà có vị cay thơm đặc biệt.
Tỏi Lý Sơn.
Khi phơi khô, tỏi Lý Sơn có thể để lâu được 4-5 tháng trong điều kiện khô thoáng mà không bị lên mầm như các loại tỏi khác.
Theo ông Việt, một người dân trên đảo thì, tỏi cô đơn này cùng giống tỏi Lý Sơn, trồng trong điều kiện bình thường, không có gì khác biệt.
Tuy nhiên, một ruộng tỏi Lý Sơn chỉ có khoảng 1kg tỏi 1 tép và phải mất thời gian chọn lọc, nhặt ra từ cả ruộng tỏi.
"Càng những năm mất mùa thì tỏi một tép xuất hiện nhiều hơn. Đó là lý do vì sao tỏi một tép của Lý Sơn đắt gấp chục lần so với tỏi thông thường", ông Việt nói.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tài Luân (Phó Bí thư huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Lý Sơn) cho biết, không có giống tỏi cô đơn mà loại tỏi này được “sinh ra" trong điều kiện thời tiết bất thường như nắng hạn kéo dài, mất mùa.
Ông Nguyễn Tài Luân, Phó Bí thư huyện ủy Lý Sơn.
“Sở dĩ gọi là tỏi cô đơn vì đây là tỏi bị đột biến nên mới sinh ra như vậy”, ông Luân nói.
Cũng theo ông Luân, hiện tại, Lý Sơn có khoảng 350 ha trồng tỏi và hành. Sản lượng đạt trên 60 tạ/ha.
Về "công nghệ" trồng tỏi Lý Sơn, theo ông Luân cũng rất đặc biệt. Vì trên đảo nên thiếu đất, thiếu nước ngọt, một ruộng tỏi sẽ được rải một lớp đất màu (đất thịt) mang từ đất liền ra. Đất này đã được trộn với phân bón, sau đó sẽ đưa tỏi giống xuống.
Một lớp đất cát (cát trắng) rất mịn, dày chừng một đốt ngón tay được phủ bên trên. Lớp đất cát này chính là yếu tố làm nên hương vị đặc trưng của tỏi Lý Sơn, ngoài sự riêng biệt của giống.
Ngoài ra, người dân Lý Sơn đã đầu tư xây dựng hệ thống tưới nước khoa học hơn, đó là bố trí các đường ống nhựa chia ô dọc ngang trên khoảng ruộng, với vòi phun nhô cao trên mặt ruộng chừng 50 cm.
Ông Luân cũng khẳng định, tỏi Lý Sơn nhiều năm nay là cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế của người dân huyện đảo. Rất nhiều hộ gia đình đã xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu từ cây tỏi.
"Loạn" giá tỏi "vàng"
Theo ghi nhận của chúng tôi, do được mệnh danh là tỏi "vàng", lại được giới thiệu là "hàng hiếm", nhiều công dụng nên giá của loại tỏi cô đơn theo kiểu "mỗi nhà hét một giá".
Chị Hiếu, một người dân sống ở thôn Tây (An Vĩnh, Lý Sơn) cho hay, giá của loại tỏi cô đơn này hiện đang ở mức từ 1 - 1,1 triệu đồng/kg.
Đồng thời, chị Hiếu cam kết, đây là loại tỏi "xịn" nhất của đảo hiện tại.
"Đợt này, giá như vậy là còn rẻ chứ gần Tết Nguyên đán vừa rồi giá tỏi cô đơn lên đến tận hơn 2 triệu/kg mà không có hàng để bán nữa cơ", chị Hiếu nói.
Trong khi đó, cách nhà chị Hiếu một đoạn tại khu vực chợ của thôn Tây, khi được hỏi các chủ hàng lại cho biết, giá tỏi cô đơn hiện dao động từ 700 nghìn - 1 triệu đồng/kg và đều là loại tỏi xịn, được trồng tại đảo.
Còn khi được hỏi, ông Việt, một người dân trên đảo lại cho rằng, nếu đúng giá của tỏi cô đơn hiện tại ở Lý Sơn là từ 1,2 - 1,5 triệu đồng/kg.
"Đó mới là loại tỏi cô đơn loại 1 chuẩn của đảo", ông Việt quả quyết.
Thêm vào đó, các chủ hàng ở đây đều khẳng định, có thể cung cấp số lượng lớn, thậm chí là cả vài tạ tỏi cô đơn nếu khách có nhu cầu.
Ngay trong đất liền, tại thành phố Quảng Ngãi, theo ghi nhận của chúng tôi, giá tỏi cô đơn được các chủ hàng báo với mức từ 1,2 - 1,3 triệu đồng/kg, thậm chí có nơi báo đến mức giá 1,6 triệu đồng/kg.
Không chỉ có tỏi cô đơn mới "loạn" giá mà ngay cả loại tỏi thường trên đảo Lý Sơn cũng đang đang được chào bán với nhiều mức giá khác nhau từ 35.000 - 55.000 đồng/kg.
Khi được hỏi, chính lãnh đạo huyện Lý Sơn cũng thừa nhận về tình trạng "loạn" giá tỏi cô đơn hiện nay mà nguyên nhân là do sự "hiếm" của loại tỏi này và người bán là người quyết định giá.
Tỏi cô đơn của Lý Sơn trở nên đắt đỏ như vậy một phần bởi công dụng chữa bệnh tuyệt vời của loại tỏi này. Tỏi cô đơn chứa 0.1 - 0.36% tinh dầu, chứa nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là selen, tốt cho sức khỏe.
Tỏi cô đơn ngoài việc được sử dụng làm gia vị trong bữa ăn hàng ngày, tỏi còn được người dân sử dụng để ngâm rượu, làm thuốc chữa bệnh với hiệu quả cao, không gây phản ứng phụ, có tác dụng chữa bệnh tốt hơn các loại tỏi khác.
Theo tổ chức Y tế thế giới WHO, tỏi và rượu tỏi cô đơn có thể chữa được 4 nhóm bệnh bao gồm thấp khớp (sưng khớp, mỏi xương cốt...); tim mạch (hở van tim, huyết áp cao, thấp); phế quản và tiêu hóa (loét dạ dày, viêm tá tràng, ợ chua…)
Ngoài ra, tỏi cô đơn còn có công dụng giảm mỡ máu, chống thừa cân, béo phì, chữa được trĩ nội, trĩ ngoại, bệnh đái tháo đường…
