Với thâm niên gần 40 năm làm công việc lặn tìm xác chết và cứu người đuối nước, ông Sết đã gắn chặt đời mình với một cái nghề rất đặc biệt: nghề “lặn ma”.
Dân vạn chài xứ Huế gọi ông là Sết “hà bá, Sết “rái cá” còn những ân nhân thì suy tôn ông làm “Hiệp sĩ Hương giang”.
Ông Nguyễn Văn Sết sinh trưởng trong một gia đình làm nghề sông nước, cha ông là một người bơi lặn giỏi có tiếng ở xóm vạn đò ngày xưa (Phường Vĩ Dạ - TP Huế).
Cuộc đời ông Sết gắn liền với sóng nước, mảnh lưới và con thuyền từ khi sinh ra cho đến khi lấy vợ, sinh con đẻ cái.
Nói về nghề “lặn” ma, ông Sết kể: “Gia đình tui (tôi - PV) đã có bốn thế hệ làm nghề ni (này - PV) rồi các chú ạ.
“Lặn” ma, cái từ nghe lạ lẫm với nhiều người nhưng với những người gắn liền với con nước như chúng tôi thì quá đỗi quen thuộc.
Đó là công việc của những ngư phủ có tài bơi lặn giỏi như con rái cá, thường ra tay nghĩa hiệp cứu người đuối nước và lặn tìm những xác chết trên sông”.
Ngày xưa, từ thời ông nội và cha ông Sết còn sống trên thuyền ở những xóm vạn chài, họ đều là những ngư phủ nổi tiếng bơi lặn nên khi có người chết đuối mất xác, người ta thường nhờ gia đình ông Sết lặn tìm xác dưới đáy sông.
“Lâu thành quen, có chút tiếng tăm, người ta hay nhờ vả nên trở thành cái nghề khi nào không biết.
Đến khi tui lớn, lại cùng với mấy anh em trai quăng mình xuống sông Hương làm nghề cùng ba. Tui vẫn còn nhớ lần vớt xác đầu tiên là lúc lên 16 tuổi”, ông Sết chia sẻ.
Tính đến thời điểm này, ông Nguyễn Văn Sết và ba người anh trai của mình đã vớt hàng trăm cái xác trên dòng Hương giang.
Nhưng bây giờ chỉ còn ông Sết bám trụ lại sông Hương cùng hai người con trai tiếp tục theo nghề “lặn ma”.
Ông Sết tự hào cho biết: “Hai thằng con tui cũng lặn ghê lắm. Khi có người nhờ giúp là ba cha con tui có khi kêu thêm mấy anh em hàng xóm lại gác chèo, vác dụng cụ đi.
Nghề này, làm càng đông càng hiệu quả, vừa đỡ tốn sức, vừa có người bên cạnh động viên tinh thần”.
Ở Huế, có nhiều sông suối, ao hồ bình thường chúng rất hiền hòa và thơ mộng nhưng đến mùa bão lũ, nước những con sông này dâng cao, chảy xiết cướp đi sinh mạng của nhiều người.
Cái nghề của ông Sết vì thế bất đắc dĩ mà nhiều người tìm đến nhờ. Bao năm gắn bó với dòng sông, không chỉ vớt xác chết mà ông còn nhiều lần cứu người chết đuối.
Người dân cùng xóm bảo, không dưới 10 trường hợp đã được ông Sết cứu sống.
Trong suốt 40 năm làm nghề, có những lần lặn tìm xác người mà ông Sết không bao giờ muốn nhớ lại.
Theo ông Sết thì trong suốt mấy chục năm làm nghề vớt xác, có lẽ vụ tai nạn vào ngày 5/8/2003 trên dòng sông Hương vào dịp lễ hội Điện Hòn Chén là ông khó quên nhất.
“Hôm đó chủ đò chở khách quá tải nên đò bị lật và chìm dần xuống sông và trong số hành khách thoát nạn còn thiếu 3 người phụ nữ.
Chỗ ấy con nước rất sâu, dưới ngầm nước chảy xiết, nhiều gềnh đá, hang hốc nên việc lặn rất khó khăn.
Trong dòng nước đục ngầu ấy, tôi cùng các anh em nắm tay thành hàng ngang, rồi chia nhau từng ô mà lặn tìm.
Mỗi lần ngoi lên khỏi mặt nước là anh em tôi lại uống ngụm nước mắm, ly rượu đế để bớt lạnh và lấy thêm can đảm.
Sau nhiều giờ liền nỗ lực ngụp lặn, đến 10 giờ đêm chúng tôi mới đưa được thi thể của 3 nữ giới lên bờ”.
40 năm qua, vượt lên tất cả những đàm tiếu của thiên hạ và khó khăn của cái nghề cướp cơm hà bá, ông Sết cùng anh em và các con vẫn bám nghề để cứu giúp người bị nạn.
Ông tâm sự, mỗi lần tìm được xác là ông cảm thấy rất thanh thản và vui mừng vì đã giúp người chết được ấm áp và sạch sẽ về với gia đình.
Theo nghiệp của ông là hai chàng trai với nước da ngăm ngăm với bề ngoài rắn rỏi, khỏe khoắn. Họ nhiệt tình khoe chúng tôi xem bộ dụng cụ cứu người do mình sáng chế.
Đó là bình dưỡng khí, dây ống thở, chiếc máy nổ và bộ tạo khí chế từ phanh hơi ô tô. “Có bộ dụng cụ này, ba và hai anh em tui có thể ngụp lặn dưới nước được hơn 15 phút.
Công việc vì thế mà thuận lợi hơn, xác suất tìm thấy xác người thành công hơn nhiều”, anh Nguyễn Văn Thanh (con trai ông Sết) chia sẻ.
