Cuộc xung đột Nga-Ukraine đang chuẩn bị bước sang tháng thứ 15, với nhiều mất mát cả ở hai phía. Tình hình tại các khu vực tiền tuyến ngày càng khó khăn khi không bên nào đạt được bước tiến lớn. Giao tranh chủ yếu diễn ra trên các chiến hào và hai bên hầu như vẫn giữ thế phòng thủ.
Ukraine đang chuẩn bị cho một cuộc phản công lớn. Ảnh: Reuters.
Khi nào Ukraine sẽ phản công?
Câu hỏi lớn nhất là khi nào lực lượng Ukraine sẽ phát động cuộc phản công lớn vốn được lên kế hoạch từ lâu, nhằm đẩy lùi Nga ra khỏi lãnh thổ.
Các chuyên gia quân sự cho rằng, để tìm kiếm dấu hiệu về một cuộc phản công quy mô lớn cần phải nhìn vào cách thức và thời điểm Ukraine huy động các loại vũ khí hạng nặng do Mỹ và châu Âu cung cấp nhằm chuẩn bị cho cú “hat trick” quyết định.
Phát biểu với Business Insider, ông Mark Cancian - cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, tổ chức tư vấn chính sách hàng đầu ở Washington D.C. cho rằng: “Cuộc phản công của Ukraine sẽ bắt đầu bằng một tiếng nổ lớn, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng”.
Thời gian gần đây, Ukraine tuyên bố sẽ tiến hành một cuộc phản công lớn nhằm giành lại những vùng lãnh thổ đã mất vào tay Nga, tiếp nối đà tiến mà nước này đã thực hiện vào mùa hè và đầu mùa thu năm 2022.
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đang trở thành một cuộc chiến tiêu hao kéo dài, với các khu vực chiến tuyến hầu như không thay đổi nhiều suốt nhiều tuần qua. Trọng tâm chiến sự chủ yếu là thành phố Bakhmut – phía Đông Ukraine, nơi đang bị tàn phá nặng nề.
Để giúp Ukraine chuẩn bị cho cuộc phản công, Mỹ và nhiều đồng minh NATO liên tục cung cấp cho Kiev rất nhiều phương tiện và vũ khí, gồm xe tăng chiến đấu chủ lực, xe bọc thép chở quân, xe chiến đấu bộ binh và các phương tiện khác giúp tăng cường khả năng phòng thủ của Kiev, chẳng hạn như hệ thống phòng không và pháo binh.
Đặc biệt, các phương tiện bọc thép hạng nặng được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine nhanh chóng giành lợi thế nhờ tính cơ động và hỏa lực mạng mẽ.
Mặc dù Ukraine vẫn giữ bí mật về cách thức thực hiện kế hoạch phản công, nhưng các quan chức nước này đã hé lộ mục tiêu của họ và đưa ra những chỉ dấu cho thấy quân đội đã sẵn sàng. Hồi cuối tháng 4, Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov cho biết, Ukraine sẵn sàng sử dụng vũ khí của phương Tây để tấn công Nga bằng “nắm đấm thép”.
Tín hiệu thực sự đến từ thiết giáp hạng nặng của phương Tây
Hiện có rất nhiều suy đoán về thời điểm Ukraine tiến hành phản công. Quân đội Ukraine tuần trước tuyên bố đã đạt được bước tiến ở khu vực tiền tuyến – trong đó có cả Bakhmut – nơi các lực lượng quân sự tư nhân Wagner đang dẫn đầu trong nỗ lực chiến đấu của Nga.
Ông Yevgeny Prigozhin – người đứng công ty Wagner sau đó nói rằng chiến dịch phản công mà Ukraine nói đến từ lâu đã bắt đầu: "Lực lượng vũ trang Ukraine đã bắt đầu cuộc phản công, họ có số lượng binh lính và vũ khí không giới hạn", ông Prigozhin cho hay.
Tuy nhiên, các quan chức quân sự Ukraine cho biết, những bước tiến trên chỉ là “nỗ lực để giành lại một số vị trí nhất định” và họ vẫn chưa bắt đầu phản công.
Nhiều chuyên gia quân sự cũng cho rằng, lợi thế mà Ukraine giành được xung quanh Bakhmut không phải bước khởi đầu cho cuộc phản công, mà điều này chỉ thực sự diễn ra khi Ukraine thực hiện bước cuối cùng là tập kết toàn bộ xe tăng và xe bọc thép phương Tây.
Ông Andrew Metrick – chuyên gia quốc phòng tại Trung tâm An ninh Mỹ mới có trụ sở tại Washington cho rằng, dấu hiệu thực sự của cuộc phản công là việc huy động thiết giáp phương Tây: “Nếu một số lượng lớn vũ khí và thiết giáp hạng nặng ồ ạt được đưa tới Ukraine thì đây có lẽ là dấu hiện rõ ràng nhất cho thấy Kiev sắp thực hiện chiến dịch tấn công theo bất cứ hướng chiến lược nào thuận lợi cho họ”.
Vẫn chưa rõ Ukraine có bao nhiêu thiết giáp phương Tây trong kho vũ khí vì một số hệ thống đang trong trong giai đoạn chuyển giao và các hoạt động huấn luyện cho binh sỹ Ukraine vẫn đang diễn ra tại một số nước châu Âu.
Hồi cuối tháng 4 vừa qua, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết, 98% phương tiện chiến đấu mà phương Tây cam kết chuyển giap đã được đưa tới Ukraine, trong đó có hơn 1.550 xe bọc thép, 230 xe tăng và "một lượng lớn đạn dược”.
“Chúng tôi đã huấn luyện và trang bị cho 9 lữ đoàn thiết giáp mới của Ukraine. Điều này sẽ giúp họ có được sức mạnh vững vàng để giành lại các vùng lãnh thổ bị mất”, ông Jens Stoltenberg nói thêm.
Nhà phân tích Cancian cho rằng, những lữ đoàn này sẽ giúp Ukraine bắt đầu cuộc phản công với một “trận đánh lớn”.
Tuy nhiên trong chuyến thăm châu Âu tuần trước, Tổng thống Zelensky nói rằng, quân đội Ukraine vẫn cần được bổ sung thêm nguồn lực, đặc biệt là xe bọc thép.
Theo nhà phân tích Cancian, Ukraine nhiều khả năng sẽ không triển khai “nhỏ giọt” các phương tiện này vào trận chiến. Thay vào đó, họ sẽ huy động tất cả chúng cùng một lúc sau khi tiến hành cuộc oanh tạc mở màn quy mô lớn.
Lực lượng bộ binh sau đó sẽ tấn công tuyến phòng thủ của Nga bằng xe tăng để tiến sâu hơn vào lãnh thổ đối phương kiểm soát. “Tôi cho rằng, khi cuộc phản công xảy ra, mọi thứ sẽ rất rõ ràng”, ông Cancian nói.