Việc Nga phá hủy nhiều vũ khí dự trữ của Ukraine, cùng với tình trạng thiếu đạn dược ở Mỹ và châu Âu khiến Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) gặp khó khăn về nguồn cung đạn dược, điều này buộc họ phải bổ sung bằng máy bay không người lái cảm tử.
Máy bay không người lái (UAV) góc nhìn thứ nhất (FPV) là loại vũ khí tấn công mới của Ukraine. Kiev là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực điều chỉnh máy bay không người lái thương mại thành vũ khí để tấn công các mục tiêu trên mặt đất.
Nga đã áp dụng phương pháp này muộn hơn, nhưng các nhà máy sản xuất vũ khí thuộc sở hữu nhà nước, các công ty tư nhân, các sáng kiến tự tài trợ và huy động vốn từ cộng đồng đã góp phần thúc đẩy việc sản xuất máy bay không người lái.
UAV giá rẻ nhưng mang giá trị lớn
Các báo cáo khẳng định cả Nga và Ukraine đều đang sử dụng máy bay không người lái với số lượng hàng chục nghìn chiếc mỗi tháng, những chiếc UAV tuy giá rẻ nhưng rất hiệu quả để chống lại các mục tiêu trên bộ.
Một chiếc UAV tự sát trên chiến trường Ukraine. (Ảnh: Forbes)
UAV tuy không thể mang lại hỏa lực và sức công phá mạnh mẽ như pháo binh, nhưng chúng có thể tiêu diệt các mục tiêu di động, các phương tiện chiến đấu hạng nhẹ đến trung bình như pháo hoặc xe bọc thép chở quân, giúp tiết kiệm được các loại đạn dược quan trọng.
Báo cáo của EurAsian Times cho thấy, chỉ trong đầu năm 2023, máy bay không người lái Lancet của Nga đã phá hủy gần 45% số lượng pháo binh do phương Tây sản xuất trên chiến trường Ukraine, đồng thời trở thành máy bay không người lái tấn công chủ lực và thành công nhất trên chiến trường Ukraine.
Khả năng cơ động linh hoạt và tầm hoạt động xa được coi là một điểm mạnh của các loại UAV, điều này giúp cho các bên giảm được chi phí cũng như nguồn lực để bảo đảm các tuyến tiếp tế hậu cần như khi sử dụng lực lượng pháo binh.
Tầm quan trọng của UAV
Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số Mykahilo Fedorov chia sẻ trong buổi nói chuyện với chương trình United24, “ Máy bay không người lái là con mắt của quân đội Ukraina, hiện chúng tôi đã có hơn 200 doanh nghiệp đăng ký sản xuất máy bay không người lái ”.
Một người lính Ukraine cầm một chiếc máy bay bốn cánh nhỏ được buộc bằng chất nổ.
“ Năm ngoái, chỉ có bảy loại máy bay không người lái của Ukraine được sử dụng ở tiền tuyến. Hiện nay đã có 50 mẫu UAV khác nhau được sản xuất tại Ukraine và con số này vẫn tiếp tục tăng lên ”, ông Fedorov cho biết thêm.
Fedorov cũng công bố những nỗ lực mua lại máy bay không người lái thương mại của Ukraine, ông chia sẻ hình ảnh của hàng nghìn chiếc máy bay không người lái đã sẵn sàng để được gửi ra mặt trận. Các quan chức Ukraine cho biết họ cần 150.000 đến 200.000 UAV mỗi tháng.
Lời cảnh báo
Phóng viên Alexander Kharchenko của RIA Novosti, đã lưu ý trên Telegram về việc AFU có thể sở hữu tới gần 700.000 máy bay không người lái FPV, dựa trên các thông báo công khai của Ukraine về nỗ lực mua sắm máy bay không người lái trong thời gian qua.
Kharchenko cho biết: “ Các máy bay không người lái sát thủ giờ đây có thể thay thế pháo binh trong việc đẩy lùi các cuộc tấn công lớn, đặc biệt nếu địa hình cho phép chúng được sử dụng mà không bị cản trở ”.
EurAsian Times đã đưa tin vào tháng 12/2023 về việc AFU đã mất gần 90% số máy bay không người lái FPV mà họ gửi đi, do địa hình khó khăn khiến tín hiệu điều khiển vô tuyến bị chặn và do tác chiến điện tử của Nga (EW). Tuy nhiên, hiện tại Ukraine vẫn bù đắp những tổn thất bằng cách tiếp tục mua thêm, tạo ra mối đe dọa liên tục và dai dẳng đối với binh lính Nga.
Hội đồng Công nghệ đổi mới quân sự của Bộ Quốc phòng Nga đã họp vào đầu tháng 1/2024 tại Khu huấn luyện quân sự Raevsky gần Novorossiysk, do Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Thương mại Denis Manturov chủ trì. Các quan chức đã được xem màn trình diễn của các hệ thống chống máy bay không người lái.
Các nền tảng chống UAV “ có khả năng bảo vệ các mục tiêu cố định và di động khỏi máy bay, trực thăng và UAV, kể cả trong điều kiện tầm nhìn quang học không đủ ”. Một số đã được các đơn vị Nga thử nghiệm trên tiền tuyến, trong khi một số khác đang trong các giai đoạn phát triển khác nhau.
Một phương tiện tác chiến điện tử của Nga.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết thêm: “ Một phiên họp chiến lược cũng đã được tổ chức về việc phát triển và sử dụng các phương tiện để chống lại máy bay không người lái ”. Điều này cho thấy Nga cũng rất quan tâm và chú ý đến các báo cáo trước đây cho rằng, Ukraine đã trở thành nơi thử nghiệm trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ điều khiển máy bay không người lái tự động của phương Tây.
Kharchenko lưu ý rằng vào năm 2023, Ukraine đã nhận được 712 triệu USD cho máy bay trực thăng và máy bay không người lái. Chỉ cần sử dụng một nửa số tiền đó thì Ukraine cũng sẽ có hơn 700.000 máy bay không người lái FPV. Điều này có nghĩa là mỗi người lính Nga ở Quân khu phía Bắc sẽ được chăm sóc bởi ít nhất một chiếc UAV.
Yêu cầu về các loại thiết bị gây nhiễu của quân đội Nga gần đây cũng đã tăng lên “theo cấp số nhân”, để phù hợp với số lượng máy bay không người lái của Ukraine, hiện đủ để tiêu diệt từng binh sĩ.
Như vậy, ưu thế về xe tăng, pháo, đạn sẽ “không còn tác dụng” như một năm trước. Kharchenko kết luận: “ Điều cấp thiết là phải điều chỉnh chiến thuật, bổ sung cho mặt trận để đảm bảo khả năng bảo vệ khỏi máy bay không người lái và tính đến những mối đe dọa mới ”.