Trưa 3/7, tại cuộc họp báo về kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm, trả lời câu hỏi của Tiền Phong về dự án chống ngập 10.000 tỷ đang “mắc cạn”, ông Võ Văn Hoan, Chánh Văn phòng kiêm Người phát ngôn UBND TPHCM cho biết xét theo tiến độ TPHCM đặt ra khi khởi công dự án (hoàn thành sớm hơn 1 năm) thì tiến độ thực hiện dự án bị chậm.
Theo ông Hoan, trong quá trình thực hiện dự án, các bên liên quan gặp rất nhiều khó khăn. Khó khăn đầu tiên là vướng mắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng.
UBND TPHCM đang yêu cầu các địa phương, doanh nghiệp có đất nằm trong phạm vi dự án khẩn trương bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư.
Vướng mắc thứ hai là thủ tục thanh toán. “Ở đây là “ba bên, bốn bề”, bao gồm hợp đồng tay ba giữa nhà đầu tư, Ngân hàng Đầu tư phát triển (BIDV) chịu trách nhiệm giám sát phân bổ vốn trực tiếp; UBND TPHCM và Ngân hàng Nhà nước. Thay vì cho vay trực tiếp, Ngân hàng nhà nước thông qua BIDV cho vay lại. Thủ tục thanh toán có dích dắc hơn so với bình thường”, ông Hoan cho hay.
Người phát ngôn UBND TPHCM cho biết đối với các dự án lớn, gặp khó khăn trong thanh toán là chuyện bình thường bởi quy định đòi hỏi nhiều thủ tục để kiểm tra, rà soát, đánh giá tính trung thực, thực tế, mã hàng, giá cả… vốn rất phức tạp, khó khăn. Việc thẩm định chậm chạp ảnh hưởng đến việc giải ngân dòng vốn thực hiện dự án.
“Cả hai vướng mắc đến thời điểm này đã có hướng tháo gỡ. Vấn đề còn lại là TPHCM giải phóng mặt bằng cho nhanh để bàn giao cho nhà đầu tư. Ngược lại, nhà đầu tư phải cố gắng hoàn chỉnh tất cả hồ sơ, khối lượng đã thực hiện để có thể giải ngân nhiều hơn, đồng thời phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án”, ông Hoan nói.
Chánh Văn phòng UBND TPHCM thông tin thêm: Ngày 2/7, làm việc với Ban thường vụ Thành ủy, UBND TPHCM đã cam kết đến cuối năm 2019 thành phố sẽ hoàn thành, đưa vào dự án vào vận hành khai thác.
Dự án giải quyết ngập do triều cường khu vực TPHCM dự kiến hoàn thành vào ngày 30/4 nhưng hiện nay mới thực hiện được 72% khối lượng thi công và đang tạm ngưng.
Dự án do Tập đoàn Trung Nam làm chủ đầu tư. Theo báo cáo của đơn vị này, dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng dừng thi công do chưa hoàn thành một số thủ tục cần thiết để Ngân hàng Nhà nước thực hiện thủ tục tái cấp vốn.
Trong quan điểm của chủ đầu tư là TPHCM cần ký báo cáo thanh toán giải ngân theo biểu mới của phụ lục hợp đồng thì thành phố lại cho rằng không có trách nhiệm về việc này.
Theo hợp đồng ký kết giữa UBND TP.HCM và Tập đoàn Trung Nam hồi tháng 6/2016, dự án giải quyết ngập do triều khu vực thành phố có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1), tổng kinh phí hơn 9.926 tỷ đồng sẽ hoàn thành sau 36 tháng thi công (6/2019). UBND TPHCM sẽ thanh toán 16% giá trị hợp đồng BT bằng quỹ đất và 84% bằng tiền.
Đầu năm 2017, trong chuyến khảo sát công trình này, lãnh đạo Thành ủy TPHCM yêu cầu rút ngắn thời gian thi công dự án xuống còn 22 tháng nhằm sớm giải quyết tình trạng ngập ngày càng nghiêm trọng trên địa bàn.
Cống kiểm soát triều Mương Chuối thuộc dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng
Thời điểm đó, chủ đầu tư và các sở ngành đều cam kết hoàn thành trước ngày 30/4.
Để hoàn thành tiến độ đề ra, công trình đã được triển khai thi công hết sức khẩn trương. Đến cuối tháng 1/2018, dự án đã đạt 68% khối lượng xây dựng với tổng khối lượng thép đạt 80% (gần 63.000 tấn), bêtông đã hoàn thành 68% (hơn 320.000 m3).
Tiến độ dự án nhanh hơn 8 tháng so với hợp đồng BT đã ký kết. Tại 6 cống kiểm soát triều, các công trình chính để lắp đặt cửa van gần hoàn thiện, sắp tới sẽ lắp đặt các cửa van.
Tuy nhiên, nhà đầu tư đang phải chờ các quận huyện giao mặt bằng hai bên bờ kênh để thi công công trình phụ trợ, lắp đặt hệ thống kỹ thuật, vận hành cửa van và xây bờ kè. Trong khi theo cam kết, các địa phương phải giao mặt bằng từ tháng 7/2017.
Dự án thi công chậm dần cho đến ngày 27/4, đại diện công ty Trung Nam xác nhận đã tạm dừng thi công khi đạt được 72% khối lượng công việc.
Giải thích việc tạm dừng thi công dự án, đại diện nhà đầu tư cho biết BIDV chi nhánh Nam Sài Gòn đã dừng giải ngân cho dự án vì UBND TP.HCM chưa ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân của dự án để thực hiện cấp vốn.
Hiện nay, dự án đã hoàn thành 72% khối lượng thi công xây lắp nhưng dự kiến đến cuối năm 2019 mới hoàn thành do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và thủ tục giải ngân
Việc dừng thi công là căn cứ trên hợp đồng giữa Trung Nam ký với UBND TPHCM. Theo đó, khi gặp các vấn đề phát sinh thì chủ đầu tư sẽ thông báo cho thành phố, trong trường hợp này là ngân hàng không giải ngân vốn để tiếp tục thi công các hạng mục tiếp theo.
Việc tạm dừng thi công dự án cũng được cho là nhằm giải quyết dứt điểm các thủ tục giữa nhà đầu tư BIDV và UBND TPHCM.
Theo đại diện nhà đầu tư, trong quá trình thực hiện dự án, công ty Trung Nam đã cung cấp cho UBND TPHCM đầy đủ toàn bộ hồ sơ và thủ tục cần thiết liên quan đến vốn giải ngân.
Tuy nhiên đến nay, UBND TPHCM chưa ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân của dự án theo biểu Phụ lục 02A tại Quyết định số 2240/QĐ-NHNN để thực hiện thủ tục tái cấp vốn.
Việc chậm xác nhận từ phía UBND TPHCM đã xảy ra từ tháng 9/2017. Do đó, nhà tài trợ BIDV đã công bố tạm dừng tái cấp vốn cho dự án, chủ đầu tư không đủ vốn tiếp tục thực hiện thi công.
Trước tình hình này, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đã chủ trì buổi họp khẩn, yêu cầu Sở Tài chính phối hợp cùng các sở, ngành liên quan trong vòng 1 tuần phải xử lý xong các thủ tục giải ngân cho dự án.
Tuy nhiên đã gần nửa tháng, phía chủ đầu tư vẫn chưa nhận được phản hồi từ Sở Tài chính.
Dự án chống ngập có tính đến yếu tố biến đổi khí hậu nằm trong 7 Chương trình đột phá được Đại hội Đảng bộ TPHCM nhiệm kỳ 2015 - 2020 thông qua.
Dự án bao gồm việc xây dựng 6 cống kiểm soát triều lớn với khẩu độ từ 40m - 160m là Bến Nghé, Tân Thuận, Phú Xuân, Mương Chuối, Cây Khô và Phú Định cùng hạng mục đê bao ven sông Sài Gòn từ Vàm Thuật đến sông Kinh dài 7,8km, hệ thống đê - kè, bảo vệ các đoạn xung yếu, các cống nhỏ dưới đê với khẩu độ 1-10 m.