Ứng dụng gọi xe lớn nhất Trung Quốc Didi Chuxing vừa chính thức thâu tóm dịch vụ chia sẻ xe 99 của Brazil - đối thủ lớn nhất của Uber tại thị trường châu Mỹ Latin.
Thông tin trên đến chỉ một vài ngày sau khi Softbank tuyên bố mua lại 14% cổ phần của Uber - bước đi giúp công ty gọi xe của Mỹ có thêm nguồn vốn nhằm vực lại tình hình tài chính đang khá bất ổn hiện tại.
Dữ liệu rò rỉ mới nhất cho thấy Uber đã thua lỗ tổng cộng 5 tỷ USD trong năm thứ 8 hoạt động - gấp đôi con số 2,5 tỷ USD vào năm 2015. Được biết thông tin về tài chính hiếm hoi này xuất hiện trong hồ sơ của thương vụ mua lại do Softbank thực hiện.
Mang tiếng thơm là "hiệp sỹ" trong thương vụ này nhưng thực tế CEO Softbank Masayoshi Son chỉ bỏ ra 33 USD/1 cổ phiếu, tức là giá trị Uber chỉ ở mức 48 tỷ USD so với mức 70 tỷ USD được định giá vào mùa hè năm 2016.
Dù giá trị Uber đã bị giảm 30% so với trước đó như vậy nhưng đây thực tế không phải là một thoả thuận quá tồi tệ bởi số tiền có được từ thoả thuận có thể giúp Uber mở rộng và tiếp tục chiến đấu với đối thủ cạnh tranh bằng chiêu liên tục khuyến mại giảm giá.
Kể từ sau khi nhận được chống lưng từ Hoàng tử Ả rập Saudi, Tim Cook của Apple cũng như tập đoàn Foxconn của Đài Loan, Son đã có cả một quỹ đầu tư khổng lồ nhắm vào giới công nghệ.
Son từng công khai cảnh báo rằng nếu Uber không chấp nhận mức giá mà ông muốn, ông sẽ quay sang rót tiền cho đối thủ cạnh tranh của họ là Lyft. Một chiến lược tương tự cũng đã được sử dụng khi ông thoả hiệp với Cheng Wei - CEO của Didi.
Cần phải nói thêm rằng, Softbank không chỉ là nhà đầu tư vào Didi, Uber và Brazil’s 99 mà còn cả GrabTaxi tại Đông Nam Á và Ola ở Ân Độ.
"Son đang học theo chiến lược mà Alibaba thực hiện trong năm 2014: Mua hàng loạt công ty để chứng minh sức hấp dẫn của mình. Son muốn trở thành bá chủ trong lĩnh vực gọi xe toàn thế giới", chuyên gia Hans Tung tới từ GGV Capital nói.
Nghe có vẻ sẽ có một vài xung đột khi đầu tư vào nhiều công ty cạnh tranh trực tiếp lẫn nhau trong cùng một lĩnh vực nhưng Son lại đơn giản "đang đặt cược vào những người chơi số 1 tại mỗi thị trường - dĩ nhiên là trong trường hợp tiền với ông ấy không phải vấn đề lớn", theo Xufei Ma - Giáo sư về quản lý tại trường kinh doanh CUHK.
Son cũng nổi tiếng khi chứng minh với những người từng ngờ vực ông bằng các khoản đầu tư thành công ngay từ ban đầu vào Yahoo Nhật Bản và Alibaba.
Cùng với tuyên bố rót tiền của Softbank, theo nguồn tin của tờ Bloomberg, nhà đồng sáng lập và cựu CEO Uber Travis Kalanick - người từng nói không bao giờ bán cổ phần công ty do mình sáng lập đang lên kế hoạch bán ra 29% số cổ phần ông đang nắm giữ.
Kalanick đã buộc phải từ chức vào tháng 6 sau hàng loạt vụ kiện cáo mà Uber vướng phải. CEO mới Dara Khosrowshahi là người rất nỗ lực vun vén cho thoả thuận với Softbank thành công.
Có vẻ như Son hiểu cách làm thế nào để vẫn chiến thắng nhưng không phải bằng cạnh tranh mà là hợp tác - chiến lược hoàn toàn đúng trong thương vụ Didi mua lại Uber Trung Quốc vào năm 2016.
Theo giáo sư Ma, "Trong thế giới kinh doanh ngày nay không quá lạ lẫm với những khái niệm như "coopetitor" tức là vừa cạnh tranh - Competitor vừa hợp tác - Coporation và "frenemy" tức là vừa là bạn - Friend vừa là thù - Enemy".
Ông cũng chỉ ra một vài thoả thuận tương tự trong ngành công nghiệp hàng không giữa Cathay Pacific và Air China đối với thương vụ mua lại Fragon Air và sự góp vốn của Air China vào Cathay.
Bước tiến thâu tóm ứng dụng 99 của Didi đánh dấu bước tiến đầu tiên của công ty này ra ngoài lãnh thổ Trung Quốc.
Giáo sư Ma còn đặc biệt quan tâm tới khoảng thời gian đúng 1 năm kể từ khi công ty có trụ sở tại Bắc Kinh đầu tư một lượng cổ phần tối thiểu vào 99. "Việc giành quyền kiểm soát hoàn toàn 99 thông qua thương vụ này là sự mở rộng tự nhiên sau khoản đầu tư ban đầu vào 99 cách đây 1 năm".
Dù vẫn còn là một startup non trẻ, "Didi tỏ ra là bậc thầy trong lĩnh vực quan hệ với các nhà đầu tư, đối tác và thậm chí cả đối thủ". Công ty nói rằng họ sẽ hợp tác về công nghệ vận tải thông minh trên 80 thành phố phục vụ 12 triệu khách hàng.
"Một khoản đầu tư tương tự khác với hãng Taxify ở Estonia cũng được thực hiện để nhắm tới khu vực châu Âu và châu Phi.
Hay ngay trong khu vực, Didi cũng hợp tác cùng nhà cung cấp taxi Daiichi Koutsu để bước chân vào thị trường Tokyo mặc dù dịch vụ vẫn chưa được ra mắt cho tới mùa xuân và họ đặc biệt nhắm tới du khách Trung Quốc tới thăm Nhật Bản.
Nói chung, "Softbank sẽ đóng vai trò là người hợp nhất các đơn vị. Về cơ bản, trên cương vị là chủ tịch hội đồng quản trị tại cả Uber và Grab, Softbank sẽ khiến tình hình thay đổi đáng kể".