Ngày 10-9, tại Hà Nội, vì lợi ích của nhân dân hai nước và mong muốn tăng cường hợp tác nhằm các mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong bối cảnh mới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thay mặt hai nước thông qua Tuyên bố chung, thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện vì Hòa bình, Hợp tác và Phát triển bền vững.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đón Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: TTXVN
Phát biểu với báo giới về sự kiện lịch sử này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh Việt Nam thúc đẩy quan hệ với Mỹ và các đối tác quốc tế khác theo tinh thần Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ sau khi giành lại độc lập là Việt Nam làm bạn với tất cả các nước. Đối với Mỹ, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định nền độc lập hoàn toàn của Việt Nam và Việt Nam sẵn sàng hợp tác đầy đủ với Mỹ; nền độc lập và hợp tác đó có lợi cho toàn thế giới.
Trong cuộc hội đàm trước đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắc lại Việt Nam đã hợp tác với Mỹ chống phát-xít trong Chiến tranh Thế giới thứ II. Chủ tịch Hồ Chí Minh trích một phần Tuyên ngôn độc lập của Mỹ ngay trong phần mở đầu của Bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, gửi thư đến Chính phủ Mỹ đề nghị thiết lập quan hệ đầy đủ với Mỹ.
Tuy nhiên, quan hệ hai nước đã trải qua không ít thăng trầm, đặc biệt là cuộc chiến tranh dài ngày, khốc liệt nhất trong Thế kỷ XX sau Chiến tranh Thế giới thứ II. Kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, đặc biệt là sau khi xác lập quan hệ Đối tác Toàn diện vào năm 2013, quan hệ đã có bước phát triển mạnh mẽ, sâu sắc, thực chất, hiệu quả.
Bức thư được nhắc đến trong hội đàm chính là thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cho Tổng thống Mỹ Harry Truman ngày 16-2-1946. Trong thư, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định mục tiêu của Việt Nam là "độc lập hoàn toàn và hợp tác đầy đủ" với Mỹ.
Cách đây 10 năm, khi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm chính thức Mỹ theo lời mời của chính quyền Tổng thống Barack Obama, trong cuộc hội đàm ngày 25-7-2013 tại Nhà Trắng giữa Tổng thống và Chủ tịch nước, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã trao cho Tổng thống Barack Obama bản sao bức thư trên.
Chủ tịch nước nói với Tổng thống Mỹ rằng việc hai nước quyết định nâng cấp quan hệ Đối tác Toàn diện chính là ý nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh cách đây 67 năm.
Ngay sau khi kết thúc hội đàm, hai nước đã công bố bản Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện nhằm "xây dựng một khuôn khổ tổng thể để thúc đẩy quan hệ" trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản như tôn trọng thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.
Và 10 năm sau cột mốc lớn đó, việc hai nước thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện vì Hòa bình, Hợp tác và Phát triển bền vững ngày nay chính là sự kế thừa những nội dung hợp tác hiện có và đưa lên tầm cao mới thông qua việc thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư theo hướng đổi mới sáng tạo là nền tảng, trọng tâm và động lực của quan hệ hai nước; tăng cường hợp tác khoa học - công nghệ là đột phá mới. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết thời gian tới, các cơ quan liên quan của hai nước sẽ phối hợp triển khai thực hiện các thỏa thuận đã đạt được, tạo điều kiện để phát triển những bước tiếp theo.
Như Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại cuộc gặp gỡ báo chí, tất cả những tiến triển trong nhiều năm qua đòi hỏi nỗ lực của các nhà lãnh đạo của cả hai nước và của nhiều người khác khi thấy rõ những lợi ích mà hai nước gặt hái được khi cùng nhau vượt qua quá khứ đau thương.
Từ những khó khăn để có thể bình thường hóa quan hệ giữa hai nước, xây dựng lòng tin và sự hiểu biết lẫn nhau, khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, ngày nay hai bên đang "tạo dựng một di sản mới, một di sản của nền hòa bình và thịnh vượng chung".