(Ảnh minh họa về máy bay quân sự)
Trong phản ứng đầu tiên sau cáo buộc của Canada liên quan vụ máy bay quân sự Trung Quốc áp sát máy bay trinh sát của nước này khi giám sát lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc với Triều Tiên, Trung Quốc hôm 6/6 lên tiếng phản đối, gọi hành vi của Canada là khiêu khích và không chuyên nghiệp.
Tuyên bố của người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm đăng ngày 6/6 trên trang web của bộ này cho rằng, thời gian gần đây, máy bay quân sự của Canada đã “tăng cường áp sát do thám và khiêu khích Trung Quốc” và lý do mà Ottawa đưa ra là thực thi các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc chỉ là cái cớ. Ông tuyên bố, Trung Quốc kiên quyết phản đối vì hành động này gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và sự an toàn của các nhân viên tuyến đầu của Trung Quốc.
Tuyên bố của ông Ngô Khiêm đưa ra sau cáo buộc của quân đội Canada hôm 1/6 cho rằng chiến đấu cơ của Trung Quốc nhiều lần áp sát quấy nhiễu các máy bay trinh sát của nước này khi đang làm nhiệm vụ giám sát lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã tố ngược Canada có “hành vi khiêu khích và thao tác không thân thiện, không chuyên nghiệp”, cho biết trước hành động này quân đội Trung Quốc đã “nhanh chóng thực hiện các biện pháp xử lý hợp lý, mạnh mẽ, an toàn và chuyên nghiệp”, đồng thời đã “giao thiệp nghiêm khắc” với phía Canada qua đường ngoại giao.
Trung Quốc cũng hối thúc Canada nhìn nhận mức độ nghiêm trọng của tình hình, kiểm soát chặt chẽ lực lượng tiền tuyến, không tiến hành các hành vi mạo hiểm và khiêu khích, đồng thời cảnh báo nếu không phía Canada sẽ phải “gánh chịu mọi hậu quả nghiêm trọng”.
Trong cuộc họp báo chiều cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cũng lên tiếng phản đối, cho rằng các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc chưa từng cho phép nước nào triển khai lực lượng quân sự và tiến hành các hoạt động giám sát trên vùng biển và vùng trời thuộc thẩm quyền của nước khác với lý do giám sát các hành vi vi phạm nghị quyết. Ông tuyên bố “Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ hành động nào gây nguy hại đến chủ quyền và an ninh quốc gia của Trung Quốc dưới danh nghĩa thực hiện nghị quyết.”
Ông kêu gọi Ottawa “tôn trọng sự thật khách quan”, thực thi chính sách thận trọng, thiết thực đối với Bắc Kinh và có những hành động cụ thể thúc đẩy sự phát triển bình thường của quan hệ Trung Quốc-Canada.
Trong khi đó, Canada cho biết các vụ áp sát diễn ra trên không phận quốc tế, khi các trinh sát cơ nước này được triển khai tại Nhật Bản để thực hiện chiến dịch nhằm hỗ trợ thực thi lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Triều Tiên. Quân đội Canada không nêu thời gian cụ thể, nhưng cho biết các cuộc chạm trán xảy ra ngày càng thường xuyên hơn và những sự cố này đã được giải quyết thông qua kênh ngoại giao.
Đây không phải lần chạm trán căng thẳng đầu tiên giữa máy bay quân sự Trung Quốc và Canada. Năm 2019, hai tiêm kích Trung Quốc đã áp sát tàu chiến Canada ở biển Hoa Đông, được cho là chỉ cách mũi chiến hạm Canada khoảng 300m./.