Một thảm họa núi lửa đột ngột của kỷ Phấn Trắng (145-66 triệu năm trước) đã "đóng băng" khoảnh khắc sinh tử của hai quái vật thời khủng long, tạo ra một trong những hóa thạch đáng sợ nhất trong lịch sử cổ sinh vật học.
Hóa thạch kép của hai quái vật kỷ Phấn Trắng được khai quật tại Liêu Ninh - Trung Quốc - Ảnh: Gang Han
Một nhóm khoa học gia quốc tế dẫn đầu bởi nhà cổ sinh vật học Gang Han từ Trường Đại học Nghề khoa học và công nghệ Hải Nam (Trung Quốc) đã nghiên cứu hai bộ xương để xác định "danh tính" của chúng, cũng như tìm hiểu những gì thực sự xảy ra vào khoảnh khắc cuối cùng đó.
Kết quả còn gây giật mình hơn những gì dự đoán.
Hai bộ xương ngay từ đầu đã cho thấy đó là một con khủng long và một động vật cỡ nhỏ hơn. Nhưng giả thuyết rằng khủng long đang săn mồi đã vỡ vụn: Phân tích mới, vừa được công bố trên tạp chí Science cho thấy con khủng long lớn mới là con mồi của kẻ ăn thịt đáng sợ còn lại.
Con khủng long được xác định là loài Psittacosaurus lujiatunensis, bị cuộn tròn, xương sườn nằm trong cái miệng đầy răng sắc nhọn của kẻ săn mồi.
Hàm có mỏ của con khủng long cũng bị kẹp chặt bởi bàn chân trước của quái vật còn lại, trong khi bàn chân sau bị khóa bởi đùi kẻ địch.
Sự nguyên vẹn đến rùng mình của hai bộ xương cũng giúp các nhà khoa học nhanh chóng xác định được "hung thủ": Repenomamus robustus, một động vật có vú sơ khai.
"Chúng tôi biết rằng Repenomamus robustus có ăn những con Psittacosaur bé hơn, nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy bằng chứng về một con vật nóng nảy đã tấn công con mồi lớn hơn nhiều" - tờ Science Alert dẫn lời nhà cổ sinh vật học Jordan Mallon từ Bảo tàng Tự nhiên Canada, thành viên nhóm nghiên cứu.
Khi phát hiện ra điều này, việc đầu tiên họ nghĩ là quái vật nhỏ bé kia đã ăn xác con khủng long.
Thế nhưng phân tích rõ ràng hơn bộ xương khủng long khẳng định không phải vậy, nó hoàn toàn còn sống khi bị ăn, và đơn giản là thua cuộc trong trận chiến sinh tử.
Phát hiện được đánh giá là cực kỳ quan trọng, không chỉ vì tàn tích những động vật có vú của kỷ Phấn Trắng khá ít, mà còn vì nó đã tiết lộ rõ ràng hành vi và năng lực săn mồi của dòng sinh vật tưởng chừng hiền lành nhất kỷ nguyên quái vật này.
Hơn hết, động vật có vú sơ khai chính là nền tảng của động vật có vú hiện đại, vốn đã vượt qua đại tuyệt chủng 66 triệu năm trước và trở thành kẻ thống trị thay cho loài khủng long. Hiểu về chúng, đồng nghĩa với việc hiểu thêm về chính chúng ta.
