Dù ông Duterte vẫn nhận được mức ủng hộ trên 80%, nhiều cuộc thăm dò cho thấy người dân Philippines ít tin tưởng Trung Quốc và muốn chính phủ của họ quyết liệt hơn trong phản đối những hành động bắt nạt trên biển.
Trong những vấn đề gây tranh cãi nhất là việc ông Duterte gác phán quyết của Tòa trọng tài thường trực quốc tế (PCA) sang một bên để theo đuổi quan hệ gần gũi hơn với Bắc Kinh, tiếp nhận những gói đầu tư hàng tỷ đô la nhưng phần lớn chưa được thực hiện. Phán quyết đó rất có lợi cho Philippines theo luật quốc tế và bác bỏ yêu sách đường 9 đoạn của Trung Quốc trên hầu khắp biển Đông.
Phát ngôn viên tổng thống Philippines, ông Salvador Panelo, hôm nay nói ông đã hỏi ông Duterte rằng ý tưởng nào dẫn đến việc sẽ thảo luận lại với ông Tập về phán quyết này.
“Có nhớ điều tôi nói trước đây rằng sẽ có lúc tôi lôi lại phán quyết của tòa trọng tài không?” ông Panelo dẫn lại lời của ông Duterte.
“Đã đến lúc rồi. Đó là lý do vì sao tôi đến đó. Đó là lời ông ấy nói”, ông Panelo cho biết tại cuộc họp báo.
Ông Panelo không cho biết chính xác ông Duterte sẽ sang Trung Quốc vào ngày nào, nhưng nói rằng có thể diễn ra vào cuối tháng này.
Chuyến đi sẽ diễn ra vào thời điểm Trung Quốc đang bị dư luận quốc tế gia tăng chỉ trích trước các hành động của lực lượng hải cảnh và dân quân đánh cá trên khu vực tranh chấp ở biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuần trước lên án Bắc Kinh “cư xử tồi trong nhiều thập kỷ” trong vấn đề thương mại và trên biển.
Dù từ khi lên nắm quyền ông Duterte vẫn giữ quan hệ gần gũi và tránh đối đầu với Trung Quốc, nhưng các quan chức quốc phòng Philippines liên tục đưa ra quan điểm mạnh mẽ.
Philippines đã hai lần phản đối qua đường ngoại giao. Lần đầu tiên là khi Philippines nói rằng hơn 100 tàu cá Trung Quốc đã vây một đảo nhỏ trên biển Đông do Manila kiểm soát.
Lần khác là vụ 5 tàu chiến Trung Quốc đi qua vùng lãnh hải 12 hải lý của Philippines trong tháng 7 vừa qua mà không thông báo cho Manila. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana nói rằng hành động này “không tuân thủ phép tắc hay phép lịch sự thông thường”.
Một cuộc thăm dò dư luận do trung tâm Social Weather thực hiện tháng trước cho thấy hầu hết người dân Philippines muốn chính phủ theo đuổi yêu sách chủ quyền trên biển Đông và bắt những ngư dân Trung Quốc phá hoại tài nguyên biển.
Ông Panelo còn nói rằng ông Duterte muốn thảo luận với Trung Quốc về chuyện cùng khai thác mỏ dầu khí “60-40”.