Khoản đầu tư hàng tỷ USD từ Trung Quốc
Các nhà đầu tư Trung Quốc đang nhắm đến 3 hòn đảo ở vị trí chiến lược ở phía bắc Philippines với mục đích chuyển đổi thành khu kinh tế và du lịch.
Theo giới quân sự Philippines, các đảo này gồm Fuga ở tỉnh Cagayan, Grande và Chiquita ở vịnh Subic, tỉnh Zambales, có vai trò trọng yếu đối với an ninh quốc gia của Philippines.
Đảo Fuga, một trong những hòn đảo nằm ở cực bắc Philipines, nằm trên tuyến đường dẫn ra biển Thái Bình Dương và Biển Đông, trong khi vịnh Subic chỉ cách bãi cạn Scarborough 260km mà Philippines tuyên bố chủ quyền nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng kể từ năm 2012.
Trong chuyến thăm của Tổng thống Philippin Rodrigo Duterte đến Bắc Kinh vào tháng 4 để tham dự Diễn đàn Sáng kiến Vành đai và Con đường, quốc gia Đông Nam Á này đã kí kết các thoả thuận đầu tư trị giá 12,16 tỷ USD. Đáng chú ý, một trong số những dự án này là đề xuất xây dựng "Thành phố Thông minh " trị giá 2 tỷ USD của tập đoạn Fong Zhi, Trung Quốc trên đảo Fuga.
Theo cơ quan Quản lý đặc khu kinh tế Cagayan (Ceza), công ty này dự định sẽ xây dựng một trung tâm gây giống nông nghiệp, trường y và một khu công nghiệp cao trên đảo Fuga.
"Hiện vẫn chưa có khoản đầu tư thực tế nào được triển khai, tất cả vẫn đang là các cam kết", trưởng bộ phận marketing và phát triển kinh doanh của Ceza Gabriel Lingan nói.
Cagayan hiện đã trở thành một trong những địa điểm đầu tư hấp dẫn của các nhà đầu tư Trung Quốc. Bên cạnh dự án Fuga trị giá 2 tỷ USD, Ceza cũng ghi nhận các dự án với nguồn vốn đăng ký lên tới 1,9 tỷ USD nằm ở nhiều khu vực khác nhau ở tỉnh Cagayan, khu vực chiến lược ở cực đông bắc Philippines.
Khu kinh tế hay căn cứ quân sự?
Đảo Fuga có diện tích 10.000 ha, nằm trong nhóm đảo Babyyan, nhóm đảo cực Đông Bắc lớn thứ 2 Philippines. Vị trí của đảo Fuga cung cấp tuyến đường biển tiếp cận ra cả Thái Bình Dương và Biển Đông.
Đối với lực lượng hải quân Philippines, Fuga cùng các quần đảo thuộc nhóm đảo Batanes được xác định mang tính "chiến lược" bởi "khả năng có thể kiểm soát tuyến đường tới eo biển Luzon".
Không những vậy, đảo Fuga còn mang yếu tố quan trọng có một không hai đối với lực lượng hải quân khi trên đảo có một sân bay tư nhân và một tuyến cáp thông tin liên lạc dưới biển nối khu vực này với đất liền.
Ở khu vực tây bắc Philippines, công ty GFTG Property của Trung Quốc và Sanya CEDF cũng đã kí kết thoả thuận hợp tác phát triển dự án trị giá 298 triệu USD trên các đảo Grande và Chiquita thuộc vịnh Subic.
Vịnh Subic, trước đây là một căn cứ quân sự Mỹ cho đến khi bị đóng cửa vào năm 1992, nằm cách bãi cạn Scarborough do Trung Quốc kiểm soát 260km.
Đảo Grande nằm ở cửa vịnh Subic, và là căn cứ phòng thủ của hải quân Mỹ trong chiến tranh thế giới thứ hai. Trong khi ở phía tây Philippines, Trung Quốc đã không ngừng gia tăng sự hiện diện quân sự nhằm kiểm soát khu vực Biển Đông, vùng biển chiến lược quan trọng của khu vực.
Trong thời gian qua, những hoạt động đầu tư cũng như sáng kiến Vành đai và Con đường của chính quyền Bắc Kinh đã làm dấy lên lo ngại trên toàn cầu về việc những dự án về thương mại ban đầu sẽ mở đường cho sự hiện diện về quân sự sau này.
Một quan chức quân sự cấp cao Philippines nhận định có khả năng đảo Fuga sẽ được Trung Quốc sử dụng để thúc đẩy các mục tiêu địa chính trị của nước này ở khu vực Thái Bình Dương thông qua các dự án đầu tư.
Sự hiện diện của Trung Quốc ở trên đảo này sẽ tạo lợi thế lớn về con đường tiếp cận biển Thái Bình Dương và biển Đông, đồng thời có thể kéo Philippines vào một cuộc xung đột Trung Quốc - Đài Loan nếu xảy ra trong tương lai, vị quan chức này nói.
"Nếu Trung Quốc thiết lập sự hiện diện ở Fuga, Đài Loan sẽ phải đối mặt với mối đe doạ mới từ phía Nam", một quan chức Philipines giấu tên nói.
Chuyên gia an ninh Jay Batongbacal cho rằng các hoạt động đầu tư nước ngoài cần được đánh giá cận trọng, bên cạnh các yếu tố kinh tế đơn thuần.
"Vấn đề đối với chính phủ Philippines hiện nay chỉ là lợi nhuận, trong khi thiếu đi sự quan tâm về các yếu tố dài hạn, trong đó có các rủi ro về an ninh quốc gia", Batongbacal nói.