Cách đây 9 tháng, ông Niall van de Wouw chuyên phụ trách theo dõi vận tải hàng không quốc tế cho hãng phân tích hậu cần Xeneta còn chưa hề nghe đến cái tên Temu. Thế nhưng chỉ sau 1 đêm, thương hiệu đến từ Trung Quốc này cùng với đồng hương Shein đã phổ biến ở Mỹ đến mức đẩy giá vận chuyển nhanh bằng đường hàng không lên mức cao và khiến toàn ngành rơi vào tình trạng quá tải cục bộ.
"Không ai lường trước được điều này vào năm 2023. Khối lượng vận tải của họ có thể sánh ngang với hãng vận tải đường hàng không lớn nhất thế giới. Khối lượng này thật điên rồ", ông Niall van de Wouw than thở.
"Điều này thật bất thường. Tôi không thể nhớ được lần cuối cùng 1 hay 2 công ty có thể tạo ra nhu cầu vận tải đường hàng không lớn đến như vậy. Đây là mức tăng trưởng theo cấp số nhân", ông Niall nói thêm khi biết Temu mới chỉ được thành lập 1 năm rưỡi.
Quá tải
Cả Temu và Shein đều không giống các hãng bán lẻ truyền thống khác ở Mỹ khi vận chuyển sản phẩm trực tiếp từ nhà máy tại Trung Quốc đến tay người tiêu dùng Mỹ, qua đó cắt giảm nhiều chi phí trung gian và có lợi thế về giá.
Tuy nhiên để khách hàng có thể nhanh chóng nhận được sản phẩm sau khi mua trên trang thương mại điện tử (TMĐT) của mình thì cả Temu lẫn Shein đều phải phụ thuộc rất nhiều vào vận tải hàng không thay vì đường biển tốn kém thời gian như bình thường.
Nghiên cứu của Cargo Facts Consulting cho thấy Temu và Shein mỗi ngày vận chuyển khoảng 9.000 tấn hàng hóa, tương đương 88 chiếc Boeing 777. Quy mô này ngang với đội bay Prime Air có 86 chiếc đang hoạt động của Amazon.
Chính sự bùng nổ nhu cầu vận chuyển hàng hóa nhanh chóng bằng đường hàng không này đã đẩy chi phí lên cao gần như chưa từng có.
Số liệu mới nhất của Xeneta cho thấy giá giao ngay trung bình của hàng hóa vận tải đường hàng không trong tháng 5/2024 từ miền Nam Trung Quốc đến Mỹ vào khoảng 4,75 USD/kg, mức cao nhất kể từ cuối năm ngoái. Con số này cao gấp đôi so với năm 2019 trước khi đại dịch diễn ra và dù thấp hơn mức đỉnh hậu đại dịch nhưng khi đó sự đứt gãy chuỗi cung ứng khiến mọi chi phí vận tải đều tăng lên.
Giờ đây, nhiều chuyên gia cho rằng sự gia tăng giá cả này chỉ do 2 công ty chính là Temu và Shein gây nên.
Do tình trạng quá tải cục bộ nên một số công ty hậu cần và hàng không đã bắt đầu bổ sung thêm nhiều chuyến bay nhằm đáp ứng sự bùng nổ của Temu và Shein trong tương lai.
Hãng hàng không vận tải Mỹ Atlas Air mới đây đã đưa vào hoạt động máy bay vận tải thứ 2 với sự hợp tác từ YunExpress, một công ty vận tải Trung Quốc.
Trong khi đó, Korean Air thông báo đã kiếm được 2,8 tỷ USD doanh thu quý I/2024, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước nhờ nhu cầu vận tải hàng không mạnh mẽ đến thị trường Mỹ. Công ty này cho biết sẽ tận dụng đà bùng nổ nhu cầu TMĐT từ Trung Quốc đến Mỹ bằng cách phân bổ thêm các tuyến đường hàng không chính.
"Temu và Shein đang thúc đẩy nhu cầu ngành vận tải hàng không, điều mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây khi toàn ngành bị 2 doanh nghiệp tác động", chuyên gia phân tích Wenwen Zhang của Xeneta cho hay.
Thậm chí sự bùng nổ này còn tác động đến những tuyến vận tải khác trên toàn cầu.
Báo cáo từ hãng vận tải Dimerco cho thấy Temu bắt đầu sử dụng những tuyến đường biển và hàng không mới qua Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc vào Mỹ bên cạnh tuyến đường bay thẳng từ Trung Quốc vì nhu cầu quá lớn.
Tuần trước, Trung Quốc đã phải khai trương một tuyến vận tải hàng không mới từ thành phố Zhengzhou đến Dallas và Atlanta của Mỹ, chủ yếu phục vụ cho các chuyến hàng TMĐT xuyên biên giới.
Phá vỡ truyền thống
Trong khi Temu và Shein phá vỡ TMĐT truyền thống ở Mỹ khi bán hàng trực tiếp cho người mua từ nhà máy thì việc vận chuyển bằng đường hàng không cũng tác động đến truyền thống chở hàng bằng đường biển.
Phần lớn hàng hóa trên thế giới với khối lượng lớn đều được vận chuyển bằng đường biển và chỉ có những mặt hàng giá trị cao, cần chuyển phát nhanh mới dùng máy bay do chi phí đắt hơn.
Tuy nhiên cả Temu và Shein sẵn sàng chấp nhận chi phí cao hơn nhằm thúc đẩy tăng trưởng ở Mỹ. Người mua thường có xu hướng khát khao nhận hàng ngay sau mỗi cú click chuột và việc chờ đợi hàng tuần với vận tải đường biển có thể làm xói mòn cảm xúc mua hàng TMĐT.
"Temu và Shein buộc phải dựa vào vận tải hàng không vì mô hình kinh doanh của họ là giao hàng nhanh với giá rẻ", giám đốc Guillermo Ochovo của Cargo Facts Consulting cho biết.
Xin được nhắc rằng một phần chi phí cao của vận tải hàng không đến từ việc các máy bay phải trở về từ Mỹ với khoang trống, chiếm khoảng 1/5 giá vận chuyển của tuyến đường Mỹ-Trung.
Theo một cuộc khảo sát của YouGov công bố vào tháng 4/2024, gần như tất cả người Mỹ đều đã từng nghe nói về Temu dù doanh nghiệp này mới chỉ ra mắt 1 năm rưỡi.
Công ty mẹ PDD của Temu hiện có tổng trị giá 167 tỷ USD với hơn 17.000 nhân viên trên toàn thế giới.
Tháng trước, PDD báo cáo lợi nhuận thường niên đạt kỷ lục 8,4 tỷ USD năm 2023, bao gồm 5 tỷ USD thu nhập ròng từ "các công ty con khác của PDD" như Temu. Con số này cao gấp đôi so với mức lợi nhuận 3,4 tỷ USD mà Pinduoduo, trang TMĐT chỉ hoạt động tại Trung Quốc của PDD mang lại.
Trong khi đó Shein được định giá 66 tỷ USD cũng đang bùng nổ mạnh mẽ. Hãng phân tích ECDB cho biết doanh thu của Shein từ mức 2,5 tỷ USD năm 2019 có thể đạt đến 48 tỷ USD năm 2024.
*Nguồn: Tổng hợp
