Tính năng độc đáo của "vua phòng không tầm thấp" ZSU-23-4: Từ bất ngờ này tới bất ngờ khác

Tính năng đặc biệt của tổ hợp phòng không ZSU-23-4: "Vua phòng không tầm thấp"

Hệ thống pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 Shilka được các tướng lĩnh Liên Xô đánh giá rất cao vì khả năng tiêu diệt các mục tiêu tầm thấp và tầm gần của nó.

ZSU-23-4 được coi là đỉnh cao của công nghiệp quốc phòng Liên Xô, chính thức đưa vào trang bị vào năm 1962, và sự xuất hiện của tổ hợp này vào lúc đó đã tạo nên một cuộc cách mạng thật sự trong khả năng phòng không của Quân đội Liên Xô.

Sau khi được đưa vào biên chế, pháo phòng không ZSU-23-4 Shilka đã chứng tỏ sự lợi hại chết người của nó và đặc biệt trong thời Chiến Tranh Lạnh, chúng là đối thủ khó chịu đối với các máy bay của khối NATO, thậm chí nó còn được mệnh danh là "vua phòng không tầm thấp" trong thập niên 1960-1970 cho tới khi những tổ hợp phòng không hiện đại hơn ra đời.

Với 4 khẩu pháo 23mm có tốc độ bắn nhanh và liên tục, gần như không trực thăng hay máy bay ném bom nào có tốc độ bay thấp mà thoát khỏi lưới lửa của nó. Các trực thăng, máy bay chiến đấu khi đang cất hạ cánh mà lọt vào trong tầm bắn của pháo đều gần như bị bắn hạ.

Yếu điểm lớn nhất của pháo chính là pháo không bắn được các mục tiêu tầm cao hơn 5km.

Ngoài khả năng phòng không cốt lõi thì tổ hợp ZSU-23-4 Shilka còn có một tính năng rất đặc biệt nữa đó là nó còn có thể trở thành loại vũ khí lợi hại tấn công bộ binh địch, điều này đã được chứng minh trong nhiều cuộc xung đột nhất là tác chiến đô thị và ở khu vực rừng núi. Chúng cũng có thể dễ dàng phá hủy các mục tiêu như xe bọc thép nhẹ, xe quân sự,...

Thông số kỹ thuật cơ bản của phiên bản ZSU-23-4 nâng cấp

Nhiệm vụ

Tổ hợp pháo phòng không tự hành ZSU-23-4 có khả năng chiến đấu ngay trong hành tiến, dừng ngắn hoặc tại trận địa cố định, được thiết kế cho nhiệm vụ phòng không bảo vệ các mục tiêu cố định và lực lượng chiến đấu mặt đất trong khi tiến hành mọi loại hình tác chiến.

Chúng có thể nhằm chống lại các phương tiện chiến đấu đường không như máy bay chiến đấu, trực thăng vũ trang (cơ động hoặc treo tại chỗ), các phương tiện tiến công đường không tầng thấp khác, cũng như các phương tiện chiến đấu mặt đất và mặt nước của đối phương.

Nga đã chào gói nâng cấp toàn diện tổ hợp ZSU-23-4 Shilka đời cũ lên chuẩn ZSU-23-4M4 (hoặc M5) giúp tăng xác suất diệt mục tiêu tới 0,6 (tương ứng với xác suất diệt mục tiêu của tổ hợp phòng không tấm ngắn) khi xạ kích mục tiêu bay trong tầm hoả lực với cơ số 300 viên đạn.

Chương trình nâng cấp ZSU-23-4 Shilka nhắm tới mục tiêu nâng cao tính năng chiến đấu, phối hợp chỉ huy chiến đấu và điều kiện sinh hoạt của kíp chiến đấu, bao gồm:

• Thay thế radar ngắm bắn mới nâng cao tính năng chiến đấu;

• Thay thế máy tính phần tử công nghệ tương tự bằng máy tính công nghệ số hiện đại;

• Lắp đặt khí tài tiếp nhận tham số bắn và phân công xạ kích mục tiêu từ khí tài trinh sát/ngắm bắn ngoài xe nhằm phục vụ công tác chỉ huy chiến đấu đồng bộ trong phân đội;

• Lắp đặt các bộ khí tài kiểm tra đồng bộ và mô phỏng chiến đấu đa năng để huấn luyện kíp chiến đấu ngay trong xe;

• Lắp đặt các khí tài phòng vệ chống bị ngắm bắn bằng vũ khí chính xác của đối phương, giảm phát tán hồng ngoại và bộ điều hoà nhiệt độ.

• Nâng cấp tính năng vận hành của khung xe bánh xích; thay thế nguồn phát điện phục vụ sinh hoạt và chiến đấu của xe bằng máy phát điện diesel tiết kiệm nhiên liệu.

Khách hàng có thể yêu cầu gắn cho xe ZSU-23-4 Shilka nâng cấp hệ thống bảng điều khiển và 2 khối giá phóng Strelets-23 mang 4 ống đạn phòng không vác vai kiểu Igla, cùng hệ thống máy hỏi phù hợp với hạ tầng vũ khí, khí tài chiến đấu hiện có.

Thông số kỹ thuật cơ bản:

(Trước nâng cấp / Sau nâng cấp)

Khả năng hợp thành một hệ thống phòng không giữa các tổ hợp: Không / Có

Cự ly phát hiện mục tiêu bay (km): 12 / 34 (tiếp nhận tham số bắn từ khí tài trinh sát/điều khiển ngoài xe)

Hệ thống điều khiển hỏa lực: radar / radar (chuẩn ZSU-23-4M4)

Bám sát và tiêu diệt mục tiêu bay cơ động: Hạn chế / Có

Xác suất trúng đích:

- Với dẫn bắn bằng radar: 0,07 – 0,12 / 0,3 – 0,6

Khả năng kiểm tra đồng bộ khí tài: Không có/ Có

Khí tài huấn luyện tích hợp: Không có / Có