Trả lời phỏng vấn tờ Izvestia của Nga, ông Anatoly – chỉ huy trạm radar Niobium đã tiết lộ những tính năng của hệ thống radar Niobium và lợi ích mà nó mang lại cho các chiến dịch quân sự của Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine.
Tờ Izvestia cũng công bố video về hoạt động chiến đấu của các đơn vị vận hành radar Niobium thuộc “Quân khu phía Tây” của Nga.
Thông tin do Izvestia đăng tải cho biết, các hệ thống phòng không của Nga đã đẩy lùi các cuộc tấn công trên không của đối phương, trong đó có cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS) và tên lửa đạn đạo. Những hệ thống radar hiện đại như Niobium đã giúp Moscow kịp thời phản ứng với các mối đe dọa này.
Ông Anatoly cho biết: “Trạm radar này luôn ở chế độ sẵn sàng. Nó được thiết kế để phát hiện các mục tiêu khí động học và những mối đe dọa với an ninh quốc gia.
Nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo an toàn cho ngành hàng không, trong đó có cả máy bay dân sự và máy bay không người lái. Nhiệm vụ rất phức tạp và đầy trách nhiệm. Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin cho các chỉ huy cấp cao hơn”.
Theo ông Anatoly, một trong những nhiệm vụ quan trọng của lực lượng phòng không là ngăn chặn và phá hủy trang thiết bị của đối phương, làm giảm khả năng tấn công của họ. Điều này hoàn toàn có thể thực hiện được do radar Niobium có khả năng quét bầu trời trong bán kính 500km, cùng lúc theo dõi hàng trăm vật thể hoặc mục tiêu khác nhau.
Đặc biệt, radar Niobium còn có thể xác định được các mục tiêu trên không, thuộc sở hữu nhà nước hay là sở hữu tư nhân, xác định nguồn gây nhiễu vô tuyến, có thể xử lý dữ liệu ở chế độ tự động.
Những mục tiêu thù địch sẽ được radar Niobium thông báo cho trung tâm chỉ huy – nơi đưa ra quyết định cuối cùng về việc những đơn vị phòng không nào sẽ được triển khai để theo dõi và tiêu diệt mục tiêu.
Gần đây, Ukraine được cho là đã tăng cường sử dụng máy bay không người lái để tấn công các mục tiêu tại những vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát, thậm chí là các thành phố gần Moscow. Để đối phó với mối đe dọa đó, quân đội Nga đã lắp đặt các hệ thống phòng không tiên tiến bảo vệ các cơ sở quan trọng của nước này.
Tính năng của radar Niobium
Radar Niobium do Viện nghiên cứu thiết bị vô tuyến Nizhegorodsky, thuộc Tập đoàn công nghiệp, quốc phòng Almaz – Antey của Nga phát triển.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết, radar Niobium được thiết kế để phát hiện máy bay chiến đấu, trực thăng, tên lửa lửa đạn đạo, tên lửa dẫn đường tầm xa được bắn từ bệ phóng MLRS, thậm chí là máy bay không người lái làm bằng vật liệu composite. Trong khi Ukraine được cho là thiếu những hệ thống như vậy.
Các lực lượng Ukraine thừa nhận họ gặp nhiều khó khăn trong việc đánh chặn tên lửa đạn đạo của Nga, chẳng hạn như Iskander-M. Tuy nhiên, Ukraine hy vọng, các hệ thống tên lửa tiên tiến mà nước này tiếp nhận của phương Tây sẽ giúp họ thay đổi tình hình.
Niobium là hệ thống radar di động, có nhiệm vụ trực chiến, quan sát độ cao trung bình và độ cao lớn, được lắp trên rơ-mooc xe tải.
Theo chỉ huy Anatoly, hệ thống này rất dễ sử dụng và các binh sỹ không cần mất quá nhiều thời gian để học cách vận hành. Ông cho biết, nhà sản xuất loại radar này đã cam kết cung cấp sự hỗ trợ toàn diện đối với hệ thống.
Dữ liệu mà tổ hợp radar thu thập được sẽ cung cấp bức tranh toàn cảnh về bầu trời, cho phép trung tâm chỉ huy nhanh chóng đưa ra quyết định đối với mục tiêu, đặc biệt là máy bay không người lái.
Radar Niobium được trang bị ăng ten mảng pha điện tử chủ động, có cabin phục vụ các kíp trực và thiết bị cung cấp năng lượng. Kíp vận hành mất khoảng 5 tiếng đồ hồ để triển khai hệ thống này.
Vào tháng 6/2022, Bộ Quốc phòng Nga đã công bố hoạt động của một hệ thống radar khác có tên Nebo-SV. Ở thời điểm đó, Moscow thông báo rằng Nebo-SV hoạt động trên tất cả các băng tầng và cung cấp rất nhiều dữ liệu.
Khi giám sát bầu trời, hệ thống có thể phát hiện trực thăng đối phương cách xa vài km. Ngay cả những máy bay không người lái cỡ nhỏ cũng khó thoát khỏi tầm mắt của nó.
Các chuyên gia cho rằng, radar Nobium là phiên bản khác của Nebo-SV, được Bộ Quốc phòng Nga giới thiệu cách đây gần 1 năm. Ông Vijainder K Thakur - cựu sỹ quan không quân, hiện là chuyên gia quân sự Ấn Độ nhận định: “Hệ thống radar Niobium có thể là phiên bản tối ưu hóa và có nhiều tính năng hơn so với hệ thống radar Nebo-SV”.
Ông Thakur giải thích rằng radar Niobium được tạo ra từ các bộ phận hiện đại. Nhiều báo cáo cho biết, thông số kỹ thuật của tổ hợp radar này vượt trội hơn so với thông số kỹ thuật của tổ hợp radar Nebo-M – một loại radar khác trong họ Nebo của Nga, khiến nó trở thành hệ thống radar đầy uy lực.
“Niobium có khả năng phát hiện nhiều loại máy bay hơn, trong đó có cả máy bay siêu thanh và phạm vi rà quét rộng hơn”, chuyên gia Thakur lưu ý, đồng thời cho rằng việc tích hợp hệ thống radar này với các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga có thể giúp Moscow ngăn chặn hiệu quả các cuộc tấn công của Ukraine.
“Niobium có thể trao đổi dữ liệu về mục tiêu đã qua xử lý với các hệ thống phòng không khác như Pantsir, S-300, and S-400. Chưa rõ Ukraine sắp tiến hành cuộc phản công quy mô lớn hay chưa, nhưng Nga dường như đã sẵn sàng phương án đối phó”, ông Thakur nhấn mạnh.