Tình báo Mỹ quan ngại trước phát hiện chấn động về trận địa tên lửa S-400 Nga tại Crimea

Nga đã triển khai bao nhiêu hệ thống tên lửa S-400 ở Crimea?

Theo các quan chức tình báo Mỹ, Nga đã tăng cường thêm rất nhiều binh lính, máy bay chiến đấu và vũ khí hiện đại tới Bán đảo Crimea. Đây được đánh giá là động thái triển khai lực lượng ở quy mô rất đáng kể trong vòng 18 tháng qua.

Giới quan sát quân sự trong khu vực nhận định, hoạt động tăng cường thế trận phòng thủ này sẽ giúp Moscow kiểm soát tốt hơn vùng biển Đen cũng như bố trí được các máy bay tấn công và tàu chiến tiếp cận gần hơn tới khu vực Trung Đông.

Hình ảnh vệ tinh chụp được trong khoảng thời gian từ tháng 1/2018 đến tháng 4/2019 mà Công ty ảnh Vệ tinh Planet Labs công bố cho thấy, Nga đã triển khai 5 tổ hợp phòng thủ tên lửa S-400, 5 tổ hợp S-300 cùng nhiều máy bay chiến đấu ở 4 địa điểm tại Crimea. Bênh cạnh đó, các tổ hợp quân sự từ thời Liên Xô cũng đã được tăng cường thêm sức mạnh đáng kể.

Tổ hợp tên lửa S-400 Nga triển khai gần Sevastopol

Các quan chức tình báo Mỹ đánh giá Nga đang đẩy mạnh việc xây dựng lực lượng trên Bán đảo Crimea "một cách có chủ đích và có hệ thống".

Nhiều nhà quan sát nhận định, những diễn biến mới này chứng tỏ Moscow không hề có kế hoạch trao trả Crimea lại cho Ukraine mà Nga sáp nhập từ năm 2014.

"Nga đang thể hiện họ có khả năng kiểm soát tốt hơn vùng biển Đen và qua đó giúp họ có thể khuếch trương sức mạnh ra bên ngoài khu vực ảnh hưởng trực tiếp", Sarah Bidgood, Giám đốc Chương trình Không phổ biến Vũ khí Á - Âu thuộc Trung tâm Nghiên cứu James Martin về vấn đề không phổ biến vũ khí của Đại học Middlebury nhận xét.

"Đây là hoạt động tăng cường lực lượng rất đáng kể. NATO đang đứng trước sức ép từ các đồng minh trong khu vực với yêu cầu phải đẩy lùi nỗ lực kiểm soát biển Đen của Nga nhưng tôi cho rằng đó là môi trường thực sự nguy hiểm".

Trong khi đó, các lãnh đạo phương Tây bày tỏ lo ngại Nga đang bố trí thế trận quân sự của mình nhằm khóa chặt tuyến đường biển tới Địa Trung Hải, một tuyến tiếp viện chủ chốt cho các chiến dịch ở Syria.

Hệ thống tác chiến điện tử và tổ hợp S-400 triển khai tại eo biển Kerch

Moscow đang toan tính điều gì?

Từ năm 2014, Nga đã bổ sung thêm một tiểu đoàn không quân tăng cường cho lữ đoàn bộ binh hải quân làm nhiệm vụ bảo vệ Crimea từ những năm 1990, đồng thời tăng gấp đôi lực lượng đóng quân ở đây lên khoảng 30.000 quân. Một quan chức tình báo Mỹ tiết lộ, Moscow có kế hoạch bổ sung thêm 13.000 quân nữa đến Crimea trong vòng 4 năm tới.

Quân đội Nga hiện có 81 máy bay và trực thăng đóng ở Crimea. "Bán kính chiến đấu của họ bao trùm toàn bộ lãnh thổ Ukraine và vượt ra cả khu vực Biển Đen. Thế trận này giúp Nga gia tăng các lựa chọn tấn công, có tiềm năng vươn tới tận Trung Đông", quan chức tình báo Mỹ cho biết.

Phiên bản tên lửa hành trình Kalibr mới của Nga có tầm bắn lên tới 4.500 km

Hạm đội biển Đen của Nga hiện nay đã được bổ sung thêm 10 tàu chiến có khả năng phóng tên lửa hành trình Kalibr, gồm 6 tàu ngầm tấn công diesel - điện lớp Kilo và 4 tàu chiến mặt nước.

Các phiên bản hiện tại của tên lửa Kalibr có thể tiêu diệt mục tiêu ở khoảng cách lên tới 1.500 dặm (2.400 km). Nga thậm chí còn tuyên bố đang phát triển phiên bản Kalibr mới có tầm bắn 2.800 dặm (4.500 km).

Theo quan chức tình báo Mỹ, các tên lửa hành trình Kalibr sẽ cho phép tàu chiến Nga tấn công cả những mục tiêu ở xa khu vực biển Đen, gồm cả Nam Âu và Syria mà không cần phải ra khỏi cảng Sevastopol.

Tháng 11/2018, giới chức Nga thông báo sẽ điều chuyển tổ hợp S-400 thứ 4 tới Crimea nhưng những hình ảnh vệ tinh của Planet Lab lại cho thấy đã có 5 hệ thống S-400 được Nga bố trí ở đây, tại Kerch, Feodosia, Sevastopol, Dzhankoi và Yevpatoriya.

Các quan chức Ukraine thậm chí còn cho rằng Nga đang tiến hành nâng cấp 4 cơ sở ở Crimea để cất giấu vũ khí hạt nhân, trong đó có cả một cơ sở tại Feodosia.

Tuy nhiên, giới chức tình báo Mỹ từ chối bình luận về thông tin này và nói rằng tin tức tình báo về sự hiện diện của đầu đạn hạt nhân ở Crimea là bí mật. Mặc dù vậy, họ vẫn cho biết Crimea đã được bố trí các máy bay và tàu chiến có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Nga.

Nhận xét về việc Nga triển khai các hệ thống tên lửa S-400 ở Crimea, một quan chức tình báo Mỹ cho rằng động thái này chủ yếu mang tính phòng thủ và nó cho thấy Moscow có thể đang có cảm giác dễ bị tổn thương trước kịch bản Ukrane - NATO lấy lại Crimea bằng vũ lực.

Thế nhưng, một số chuyên gia khác lại coi hoạt động hiện đại hóa quân sự ở Hạm đội biển Đen của Nga nhằm phục vụ các toan tính vượt ra khỏi Bán đảo Crimea.

"Đây là bệ phóng của họ tới Trung Đông và phía Đông Địa Trung Hải. Nó đặc biệt quan trọng đối với công tác tiếp việc của Nga tới Syria", Ben Hodges, cựu tướng 3 sao chỉ huy các lực lượng Mỹ ở châu Âu bình luận.