Câu nói quen thuộc "Nếu bạn muốn điều gì đó hoàn thành đúng, hãy tự mình làm" đúng trong nhiều trường hợp, nhưng dường như không hữu ích lắm khi đề cập tới vấn đề chất lượng mạng Internet. Nhưng đối với một người đàn ông ở vùng nông thôn bang Michigan tên là Jared Mauch, người tình cờ là một kiến trúc sư mạng, giải pháp khi không có hệ thống mạng băng thông rộng chất lượng tốt ở nhà lại là tự xây dựng một mạng lưới cung cấp dịch vụ Internet cáp quang cho chính mình.
Mauch là một kiến trúc sư mạng cấp cao tại công ty dịch vụ mạng Akamai, đã chuyển nhà tới Scio Township, một xã thuộc quận Washtenaw, tiểu bang Michigan, Mỹ năm 2002. Ban đầu, anh đăng ký đường truyền mạng T1 có tốc độ 1,5Mbps, được đánh giá là "một kết nối Internet thực sự tuyệt vời" tại thời điểm đó. Nhưng khi công nghệ băng thông rộng phát triển, Mauch mong đợi rằng một nhà cung cấp ISP sẽ cung cấp dịch vụ Internet cho nhà mình bằng cáp hoặc sợi quang. Nhưng chuyện này không bao giờ xảy ra.
"Tôi đã phải thành lập một công ty điện thoại để có thể truy cập Internet [tốc độ cao] tại nhà của mình", Mauch chia sẻ
Cuối cùng, anh đã chuyển sang một nhà cung cấp dịch vụ Internet không dây có tốc độ khoảng 50Mbps. Đến một thời điểm, khi tốc độ mạng này không đủ thỏa mãn nhu cầu, anh đã liên hệ với nhà mạng Comcast. Hãng này cho biết sẽ tính phí 50.000 USD để mở rộng mạng cáp quang tới nhà anh.
"Nếu họ định giá nó là 10.000 USD, tôi sẽ viết cho họ một tấm séc", Mauch nói. "Nhưng nó cao đến 50.000 USD khiến tôi phải cân nhắc xem điều này có đáng giá hay không. Tại sao tôi lại trả tiền cho họ để mở rộng mạng lưới của họ, trong khi tôi không lấy lại được gì từ nó?"
Mãi tới 5 năm trước, nhà mạng AT&T cuối cùng đã cung cấp dịch vụ DSL cho Mauch. Tuy nhiên, tốc độ mạng mà họ định cung cấp cho khu vực này hóa ra vẫn chỉ là 1,5Mbps.
Quá thất vọng trước các nhà cung cấp dịch vụ Interet, khoảng bốn năm trước, Mauch bắt đầu lên kế hoạch tự xây dựng một nhà cung cấp dịch vụ Internet của riêng mình, nhằm cải thiện hệ thống mạng cho cả khu vực Scio Township và Lima Township gần đó. Mauch đã lắp đặt khoảng 8km đường dây cho đến nay và bắt đầu cung cấp dịch vụ cho những khách hàng đầu tiên của mình cách đây vài tháng. Tính đến đầu tháng 1, Mauch cho biết đã kết nối mạng cho 30 ngôi nhà và có khoảng 10 ngôi nhà nữa chờ nối dây. Ban đầu anh ấy ước tính rằng anh ấy sẽ có được khoảng 35% khách hàng tiềm năng mua dịch vụ, nhưng con số thực tế lên tới khoảng 70%. Những khách hàng mà Mauch chưa kết nối được là những người thường dựa chủ yếu vào dịch vụ di động.
Nhà cung cấp mạng "độc nhất vô nhị"
Tên công ty của Mauch là Washtenaw Fiber Properties LLC, được đăng ký là "nhà cung ứng dịch vụ truy cập" với chính quyền bang Michigan. Mặc dù về mặt kỹ thuật là một công ty điện thoại, nhưng Mauch chỉ cung cấp dịch vụ Internet mà không có bất kỳ dịch vụ điện thoại hoặc TV nào.
"Biểu giá của tôi thực sự rất buồn cười", Mauch nói. Tài liệu mà anh phải nộp cho chính quyền giải thích rằng công ty của anh chỉ cung cấp dịch vụ cho từng cá nhân, từng trường hợp cụ thể.
Mauch cho biết mình đã chi khoảng 145.000 USD, trong đó 95.000 USD cho nhà thầu để lắp đặt các ống dẫn sợi quang. Các đường cáp quang thường sâu khoảng 2 mét dưới lòng đất và trong một số trường hợp là 3 hoặc 6 mét dưới lòng đất để tránh các đường ống dẫn khí và các chướng ngại vật khác.
Giai đoạn xây dựng quan trọng nhất bắt đầu vào tháng 3/2020. Mauch yêu cầu nhà thầu lắp đặt hai bộ ống dẫn chạy song song với nhau vì nó không tốn nhiều chi phí hơn so với việc lắp đặt một bộ ống dẫn. Việc có thêm ống dẫn hiện đang trống cho phép Mauch có thêm tùy chọn để bổ sung thêm cáp quang sau này, cũng cho phép anh cho thuê hoặc bán đường ống dẫn còn trống cho một công ty điện thoại khác.
Còn việc lắp đặt cáp quang vào ống dẫn là một nhiệm vụ mà Mauch đã tự mình làm. Anh đã tự chế tạo một chiếc máy đẩy sợi vào ống bằng máy nén khí và các bộ phận trị giá khoảng 50 USD, thay vì mua một chiếc máy có giá hơn 26.000 USD. Tuy nhiên không phải thứ gì cũng có thể tiết kiệm. Anh đã chi 8.000 USD cho một chiếc máy khoan định hướng để lắp đặt dây cáp hoặc ống dẫn dưới lòng đường mà không cần đào những cái hố khổng lồ.
Sau đó, Mauch mua băng thông và kết nối Internet cho ISP của mình từ ACD.net, một nhà cung cấp mạng lớn. ACD.net cũng chưa triển khai đường truyền cáp quang đến vùng lân cận của Mauch. Băng thông được cung cấp bởi nhà mạng này được phân phối tới thẳng nhà anh, biến nó thành một trung tâm cung cấp kết nối cho các khách hàng cá nhân của Mauch. Anh cũng mua kết nối từ một nhà mạng khác để cung cấp phương án dự phòng.
Thiết bị ISP tại nhà của Mauch bao gồm một bộ định tuyến Arista để kết nối với mạng ACD.net; một thiết bị đầu cuối; một máy chủ Intel NUC để giám sát mạng, vẽ đồ thị và kiểm tra tốc độ của khách hàng; máy Mac Mini để sao lưu; và hệ thống Raspberry Pi 4 phục vụ như một máy chủ DHCP dự phòng. Anh cũng có một máy phát điện dự phòng cho cả gia đình, cũng như cung cấp kết nối khi bị cúp điện. Tại nhà khách hàng, Mauch lắp đặt bộ chuyển đổi, hoặc cung cấp cung cấp bộ định tuyến không dây theo nhu cầu.
Một kế hoạch cực kỳ tốn kém
Ban đầu, Mauch ước tính dự án sẽ tiêu tốn 60.000 USD, nhưng cuối cùng nó đã cao hơn gấp đôi con số này. Một số khách hàng đã chi 5.000 USD trả trước để giúp anh bù đắp chi phí xây dựng, đổi lại họ sẽ nhận được ưu đãi dịch vụ trong nhiều năm. Dựa trên số tiền đầu tư và doanh thu dự kiến, Mauch ước tính mình sẽ hòa vốn trong vòng 42 tháng.
Chia sẻ về kế hoạch, Mauch cho biết anh đã sao chép một mô hình trả trước từ một ISP hiện có, cũng như học hỏi kinh nghiệm vận hành của một số ISP. Và giờ, sau khi xây dựng xong, anh lại cung cấp lời khuyên cho một số người khác đang làm việc trong các dự án tương tự của riêng họ.
Xây dựng hệ thống mạng không phải là một việc dễ dàng. Mauch từng phải nhận được một lệnh dừng thi công từ chính quyền do không đáp ứng các tiêu chuẩn xây dựng. Một số vấn đề về cấp phép và giấy tờ cũng khiến anh bối rối.
"Các cơ quan cấp phép không phải lúc nào cũng nói rõ ràng về các yêu cầu của họ là gì. Đây là một rào cản gia nhập đối với những nhà cung cấp mới hơn như tôi", Mauch chia sẻ.
Tờ rơi quảng cáo dịch vụ mạng của Mauch.
Có lần, một thiết bị của anh bị đánh cắp. Sau đó, Mauch tìm thấy nó được rao bán lại trên Facebook. Rất may, nhờ sự hỗ trợ của cảnh sát, anh đã thu hồi được nó về. Đại dịch COVID-19 cũng đã giúp Mauch rất nhiều, bởi mọi người ít ra ngoài cho phép việc xây dựng hệ thống và tìm kiếm khách hàng đơn giản hơn. Đại dịch cũng giúp người dân địa phương nơi đây nhận ra tầm quan trọng của việc truy cập băng thông rộng, thứ có thể đã thúc đẩy tỷ lệ đăng ký dịch vụ của Mauch.
Mauch hiện tính phí 65 USD một tháng cho dịch vụ 50Mbps, 75 USD cho 250Mbps và 99 USD cho 500Mbps, với phí cài đặt là 199 USD. Nếu một ngôi nhà cách đường lớn hơn 70 mét, anh sẽ tính phí thêm cho mỗi mét kéo dài dây cáp.
Không hề có khách phàn nàn
"Dịch vụ này dường như đang hoạt động tốt", Mauch chia sẻ vào tháng 11 năm ngoái. "Tôi không nhận được lời phàn nàn của khách hàng, đó có lẽ là điều chính yếu. Không có vấn đề nào của khách hàng ngoài các vấn đề quy mô nhỏ thường gặp của bộ định tuyến Wi-Fi cỡ nhỏ, khi nó không bao phủ toàn bộ ngôi nhà."
Trong khi mạng của Mauch có tổng băng thông là 10Gbps, anh cho biết khách hàng của mình hiếm khi sử dụng hơn 200Mbps cùng lúc tại bất kỳ thời điểm nào. Và mặc dù anh không cung cấp tốc độ trên 500Mbps, nhưng tốc độ thực gần bằng 1Gbps vì "thiết bị tôi chọn rẻ và do đó, các bộ giới hạn tốc độ không hoạt động", anh nói. "Nếu kiểm tra tốc độ, khách hàng sẽ nhận thấy họ đạt được tốc độ 900Mbps hoặc gì đó."
Dịch vụ mạng của Mauch sau đó đã lan truyền trên Facebook và truyền miệng. Tới nay, anh đã có thêm hơn 150 người mới liên hệ. Mặc dù Mauch sẽ không cung cấp dịch vụ cho tất cả họ, nhưng anh đang nói chuyện với những người ở các cộng đồng khác để nhân rộng mô hình.
"Họ có một cái hồ với khoảng 180 ngôi nhà xung quanh nó", Mauch nói. "Tôi đang nói chuyện với họ về việc lặp lại dự án của tôi ở quy mô lớn hơn."
Việc xây dựng mạng lưới sẽ được thực hiện bởi các nhà thầu, với Mauch ở vai trò giám sát dự án. Đó giống như một dự án với chi phí định sẵn và anh sẽ là người thực hiện nó.
"Cá nhân tôi không thể tự mình làm tất cả, nó quá lớn để tự gánh vác", Mauch nói. "Nhưng tôi có thể dạy những người khác cách làm điều này và tôi có thể chia sẻ thông tin, tài nguyên tổng hợp và giúp biến điều đó thành hiện thực."
Ngoài các khách hàng là dân cư, Mauch cũng đang bán băng thông cho một người bạn đang vận hành mạng ISP không dây. Nhà cung cấp dịch vụ Internet không dây có khoảng 100 khách hàng sử dụng Internet gia đình và nó đã gặp khó khăn khi có đủ băng thông tải lên cho đến khi kết nối với mạng cáp quang của Mauch. Nhưng không hề có sự cạnh tranh gay gắt giữa ISP không dây và Mauch, thay vào đó họ đang giúp nhau mở rộng mạng lưới của mình. Trong tương lai, Mauch có kế hoạch tiếp tục làm việc tại Akamai mặc dù đang điều hành một công ty cung cấp dịch vụ ISP.
"Tôi đã rất ngạc nhiên về mức độ tuyệt vọng của mọi người đối với Internet băng thông rộng", anh chia sẻ. "Tôi luôn biết rằng đây là một vấn đề. Nhưng hầu hết mọi người đều không có đủ kỹ thuật và tài chính để thực hiện một dự án như thế này và tôi thật may mắn khi có khả năng làm cả hai."
Tham khảo arstechnica