Thời báo Chứng khoán Trung Quốc mới đây đưa tin, Công ty TNHH Công nghệ Tiễn Nguyên Bắc Kinh (Space Epoch) – một trong số những công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực hàng không vũ trụ của Trung Quốc - vào ngày 31/3 đã công bố dự án hợp tác với Taobao - sàn thương mại điện tử số 1 Trung Quốc - để chuẩn bị tiến hành thử nghiệm cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh bằng công nghệ tên lửa có thể tái sử dụng.
Space Epoch cho biết, nếu dự án tiến triển thuận lợi, có thể đạt được mục tiêu "giao hàng 1 giờ" trên phạm vi toàn cầu sau khi đặt hàng trên Taobao. Ảnh: Space Epoch
Taobao + tên lửa = chuyển phát nhanh toàn cầu trong vòng 1 giờ?
Theo Space Epoch, hiện tại, "Phòng thí nghiệm giao hàng 1 giờ Space Epoch -Taobao" đang tích cực chuẩn bị cho việc thử nghiệm vận chuyển hàng hóa bằng tên lửa. Sự hợp tác này không chỉ mang lại cơ hội phát triển mới cho ngành logistics truyền thống mà còn giúp đẩy nhanh sự phát triển của ngành hàng không thương mại tại Trung Quốc.
Space Epoch cho biết, nếu dự án tiến triển thuận lợi, có thể đạt được mục tiêu "giao hàng 1 giờ" trên phạm vi toàn cầu sau khi đặt hàng trên Taobao.
Tuy nhiên, Space Epoch cũng lưu ý rằng, khách quan mà nói, không dễ đạt được mục tiêu trong ngắn hạn với công nghệ và năng lực hiện có, nhưng đây chắc chắn sẽ là một dự án lâu dài rất tuyệt vời và đầy ý nghĩa.
Ngày 1/4, Taobao cũng có phản hồi trên tài khoản Weibo chính thức của mình rằng: "Nhiều điều tuyệt vời ban đầu dường như chỉ là một trò đùa."
Tên lửa chuyển phát nhanh vận chuyển được bao nhiêu hàng hóa?
Theo tờ "Dương Tử buổi tối" (Trung Quốc), mặc dù ngành hàng không vũ trụ thương mại của Trung Quốc bắt đầu tương đối muộn nhưng đang phát triển nhanh chóng.
Năm 2015 là năm khai sinh của ngành hàng không vũ trụ tư nhân Trung Quốc. Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, Bộ Tài chính và Cục Khoa học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc đã phối hợp ban hành "Kế hoạch phát triển trung và dài hạn cơ sở hạ tầng không gian dân dụng quốc gia (2015-2025)", góp phần thúc đẩy sự thành lập một số công ty khởi nghiệp về hàng không vũ trụ thương mại tại Trung Quốc.
Công ty TNHH Công nghệ Tiễn Nguyên Bắc Kinh (Space Epoch) - một trong những công ty khởi nghiệp đó - được thành lập vào tháng 11/2019 tại Bắc Kinh, sẽ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cốt lõi cho dự án hợp tác với Taobao.
Yuanxingzhe 1 - tên lửa cỡ vừa và lớn dùng nhiên liệu lỏng có thể tái sử dụng do Space Epoch phát triển. Ảnh: Space Epoch
Theo Space Epoch, dự án thử nghiệm chuyển phát nhanh bằng tên lửa này sử dụng Yuanxingzhe 1 - tên lửa cỡ vừa và lớn dùng nhiên liệu lỏng có thể tái sử dụng do Space Epoch phát triển độc lập. Tên lửa có thân bằng thép không gỉ, áp dụng quy trình sản xuất công nghiệp và công nghệ phục hồi hàng hải tiên tiến nhằm giảm thiểu rủi ro và rút ngắn chu kỳ phát triển một cách hiệu quả nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về tên lửa công suất lớn trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng vũ trụ.
Vào năm 2023, Space Epoch đã hoàn thành thử nghiệm đánh lửa tĩnh đối với tên lửa Yuanxingzhe 1 và thử nghiệm thu hồi tên lửa trên mặt nước, đạt được bước đột phá lớn trong công nghệ thu hồi tên lửa cỡ vừa và lớn bằng thép không gỉ sử dụng nhiên liệu lỏng tại Trung Quốc.
Công ty cũng có kế hoạch tiến hành thử nghiệm thu hồi tên lửa sau khi hạ cánh trên biển lần đầu trong tương lai gần, đồng thời tiến hành thử nghiệm phóng tên lửa vận chuyển hàng hóa lần đầu. Việc này sẽ cho thấy tính khả thi về mặt kỹ thuật của việc "chuyển phát nhanh toàn cầu" bằng tên lửa của Trung Quốc.
Theo Space Epoch, hiện tại, Yuanxingzhe 1 đã được đưa vào sản xuất được trang bị cabin chở hàng ở phần phía trước của tên lửa, có thể tích 120 mét khối và tải trọng lên tới 10 tấn. Thân tên lửa có đường kính 4,2 mét, không chỉ có thể vận chuyển một số lượng lớn hàng hóa chuyển phát nhanh cỡ vừa và nhỏ mà còn có thể vận chuyển những mặt hàng lớn như ô tô du lịch và xe tải nhỏ.
Thương mại hóa ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc
Theo tờ "Dương Tử buổi tối", ngành hàng không vũ trụ của Trung Quốc có tiềm năng thị trường rộng lớn; nhưng đối với các công ty tên lửa tư nhân, điểm khó khăn lớn nhất là đối tượng khách hàng hiện tại chủ yếu chỉ giới hạn ở khách hàng chính phủ và doanh nghiệp.
Một số chuyên gia trong ngành phân tích rằng, nếu muốn hình thành một vòng khép kín kinh doanh bền vững, điều quan trọng là phải cho phép nhiều công ty hơn, và thậm chí cả người tiêu dùng trở thành nhóm khách hàng tiềm năng.
Theo tờ "Dương Tử buổi tối", tổng kim ngạch vận chuyển hàng hóa của Trung Quốc trong năm 2023 là 350 nghìn tỷ nhân dân tệ (hơn 48 nghìn tỷ USD), và khối lượng hàng hóa chuyển phát nhanh hàng năm của nước này đạt 132 tỷ bưu kiện, đứng đầu thế giới trong 10 năm liên tiếp.
Là nền tảng thương mại điện tử số 1 Trung Quốc, nhu cầu hậu cần khổng lồ của Taobao sẽ tạo ra cơ hội to lớn cho việc thương mại hóa hàng không vũ trụ tư nhân. Ảnh: 163.com
Các chuyên gia nhận định, việc cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh thương mại điện tử trên phạm vi toàn cầu bằng tên lửa trong tương lai sẽ mở ra một cơ hội mới cho ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc ở cấp độ thương mại.
Vương Tuấn Nghị - một chuyên gia về khoa học hàng không vũ trụ Trung Quốc - cho biết, hàng không vũ trụ thương mại đòi hỏi đầu tư lớn và bền vững, và các công ty công nghệ hàng không vũ trụ tư nhân cần tự mình tìm ra một mô hình thương mại bền vững.
Theo ông Vương, là nền tảng thương mại điện tử số 1 Trung Quốc, nhu cầu hậu cần khổng lồ của Taobao cũng sẽ tạo ra cơ hội to lớn cho việc thương mại hóa hàng không vũ trụ tư nhân. Các công ty công nghệ hàng không vũ trụ tư nhân cũng có thể thu hồi vốn tốt hơn và đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ hơn nữa, hướng tới một thị trường rộng lớn hơn.
Tờ "Dương Tử buổi tối" nhận định, việc Taobao thử nghiệm dịch vụ chuyển phát nhanh thương mại điện tử bằng tên lửa sẽ không chỉ hỗ trợ việc khai phá con đường thương mại hóa ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc, mà còn góp phần cải thiện đáng kể hiệu quả của hoạt động chuyển phát nhanh.
Doanh nghiệp Mỹ đi trước với tham vọng còn lớn hơn
Theo tờ "Dương Tử buổi tối", trong những năm gần đây, hoạt động khám phá không gian của con người đã đạt được những bước phát triển mới. Tên lửa tái sử dụng hoàn toàn Starship do công ty SpaceX của tỷ phú Mỹ Elon Musk chế tạo đã đạt được bước đột phá lớn trong công nghệ tái sử dụng tên lửa, tính năng vận chuyển của tên lửa cũng dần mở rộng từ "chuyển phát nhanh liên hành tinh" sang "chuyển phát nhanh toàn cầu".
Mặc dù có chức năng chính là thực hiện các sứ mệnh Sao Hỏa nhưng tài liệu hướng dẫn sử dụng của Starship cho thấy những điểm trùng hợp như nó cũng có thể mang khối lượng hàng hóa đến 100 tấn lên quỹ đạo thấp của Trái Đất.
Và vào năm 2017, Elon Musk từng mô tả kế hoạch sử dụng phương tiện lúc đó gọi là Big Fat Rocket (BFR) để thực hiện các chuyến bay tầm xa trên Trái Đất trong chưa đầy 30 phút. Chẳng hạn như giữa Hong Kong và London với cự ly 9648 km, tên lửa chỉ mất 34 phút bay và 29 phút để bay từ New York đến London.
Theo trang tin công nghệ Wccftech (Canada), vào năm 2021, đã có những đề xuất quốc phòng được đệ trình lên Quốc hội Mỹ, trong đó Không lực nước này (USAF) đề nghị chi 48 triệu USD để đánh giá khả năng sử dụng tên lửa giao hàng với trọng tải đến 100 tấn đến mọi nơi trên Trái Đất trong chưa đầy 1 giờ.
Mặc dù Không quân Mỹ không thiên về giải pháp của SpaceX nhưng trong một cuộc họp báo vào thời điểm đó, USAF nhắc đến Starship như là phương tiện thương mại duy nhất được quảng cáo có thể vận chuyển hàng hóa trên Trái Đất.