Các tên lửa tầm xa thế hệ mới nhất của Nga và Trung Quốc thuộc loại tên lửa “không đối không” là mối đe dọa nguy hiểm thực sự đối với các các máy bay, hệ thống kiểm soát và cảnh báo của quân đội của Mỹ.
Chúng bao gồm hệ thống cảnh báo AEW và AWACS, các máy bay trinh sát và giám sát, máy bay tiếp nhiên liệu và còn nhiều loại máy bay khác.
Sai lầm chính của Hoa Kỳ và các đồng minh của mình chính là họ tập trung phát triển theo hướng nghiên cứu loại tổ hợp tên lửa cho tàu hải quân “đất đối không”, mà không chú ý nhiều đến loại vũ khí này.
“Những tên lửa “không đối không” được trang bị trên máy bay sẽ mang đến mối đe doạ nghiêm trọng cho Lực lượng không quân Mỹ ở khu vực Thái Bình Dương và các khu vực tác chiến ở châu Âu”.
Quân đội Nga và Trung Quốc có thể trang bị các vũ khí này trên máy bay MiG-31, T-50 PAK-FA và J-20, chúng có thể dễ dàng nhận biết và loại bỏ hệ thống cảnh báo AWACS, các máy bay tiếp nhiên liệu, trinh sát.
Loại tên lửa tầm xa “không đối không” như R-37M (RVV-BD) do Viên thiện kế KB “Vympel”, KS-172 (K-100) do cục thiết kế thử nghiệm OKB “Innovator” của Nga và tên lửa PL-15 của Trung Quốc được chú ý đặc biệt.
Tên lửa R-37M đã sẵn sàng sử dụng trên các máy bay chiến đấu MiG-31BM và sẽ sớm được trang bị trên máy bay Su-35S và T-50 PAK FA.
Theo một số nguồn tin cho rằng, những vũ khí này có thể tiêu diệt mục tiêu khoảng cách 160 hải lý (khoảng 300 km).
Các chuyên gia nói rằng, việc khởi động dự án tên lửa này đã bắt đầu vào năm 2014 và trong tương lai nó sẽ là một trong những vũ khí được chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 T-50 sử dụng.
Loại tên lửa này được phát triển từ thời Liên Xô, để chống lại các mục tiêu không quân NATO - AWACS, trinh sát và tiếp nhiên liệu.
Chúng rất phù hợp với MiG-31 và T-50, vì chúng có bán kính hoạt động lớn và có khả năng mang theo một lượng lớn tên lửa.
Các cuộc thử nghiệm với chúng đã diễn ra vào đầu những năm 90. Nhưng sau khi Liên Xô sụp đổ kinh tế đất nước khá khó khăn dự án này bị dừng lại và mãi tới những năm 2000 Nga bắt đầu phát triển lại dự án này.
Liên Xô đã nhận ra tầm quan trọng trong và mối đe dọa từ Lực lượng không quân của NATO và Hoa Kỳ, do đó đã tích cực phát triển tên lửa để đánh bại AWACS.
Tên lửa R-37M là loại vũ khí có sức mạnh khủng khiếp, tuy nhiên Nga hiện đang phát triển một mô hình hiệu quả hơn là KS-172, hay còn gọi là K-100. Người ta tin rằng, tên lửa này có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 200 hải lý (370 km).
Tuy nhiên nhiều người hoài nghi về khả năng này, việc khởi động lại dự án đã “đóng băng” trong một thời gian dài có thể sẽ không thành công như mong đợi. Đặc biệt kinh phí dành cho chúng vẫn đang là một vấn đề lớn. Các nhà đầu tư Ấn Độ đang có ý định hợp tác nhưng vẫn chưa có thỏa thuận nào được đưa ra.
Trong thời gian này, ở Trung Quốc đang tích cực phát triển loại tên lửa của riêng của họ. PL-15 là một tên lửa có một động cơ phản lực dòng phẳng, chúng có thể đưa tên lửa đến mục tiêu ở khoảng cách ít hơn 200 km một chút.
Đây là tên lửa khiến Lực lượng không quân Mỹ e ngại và buộc Mỹ phải thay thế loại tên lửa lỗi thời AIM-120C AMRAAM.
Không chỉ vì PL-15 có khả năng hơn hẳn AMRAAM mà trên thực tế là ở Thái Bình Dương, Trung Quốc có đủ khả năng tiêu diệt các mục tiêu trên không của Mỹ.
Tất cả các thông tin về máy bay thế hệ mới J-20 của Trung Quốc vẫn đang là môt bí ẩn. Tuy nhiên chắc chắn rằng chúng sẽ có tốc độ cao, tầm xa lớn, khó bị phát hiện và có thể mang theo số lượng lớn tên lửa lớn.
Trước tình hình này, hiện nay Hoa Kỳ đang vội vàng phát triển các dự án của mình như xây dựng sân bay mới, phát triển các dự án tên lửa chiến lược và phát triển hệ thống phòng thủ của mình. Tuy nhiên họ không có một kế hoạch cụ thể nào để bảo vệ các máy bay trinh sát, tiếp nhiên liệu trên không.