Quá khứ đen tối
Trung tâm nghiên cứu hóa học tại Porton Down, tâm điểm trong cuộc điều tra vụ đầu độc cựu điệp viên người Nga Sergei Skripal và con gái, được ghi nhận là nơi có quá khứ "đen tối" và từng thí nghiệm trên cơ thể người cho nhu cầu chiến tranh.
Căn phòng thí nghiệm 100 năm tuổi này được cho là có nguồn hỗ trợ hàng năm trị giá 500 triệu bảng Anh (tương đương 16 nghìn tỷ VNĐ) với 3.000 nhà khoa học thuộc các lĩnh vực.
Tờ Guardian dẫn tài liệu dài 60 trang được chính phủ Anh công bố hồi năm 2002 cho biết hoạt động thí nghiệm hóa học trên cơ thể người đã diễn ra suốt từ năm 1939 tới năm 1979.
Thành lập năm 1916, trung tâm nghiên cứu Porton Down được thiết kế để kiểm tra và phát triển vũ khí hóa học và sinh học.
Trong số những thí nghiệm độc hại, có thể kể đến những cuộc thử nghiệm phát tán chất hóa học và các vi sinh vật nguy hiểm trên diện rộng mà không cho công chúng biết.
Từ năm 1961 đến năm 1968, Porton Down còn thực hiện các vụ tấn công mô phỏng. Các loại vi khuẩn như E.coli và Bacillus globigii đã được chiến hạm của Hải quân Anh rải dọc theo bờ biển miền Nam nước Anh trong bán kính từ 8km đến 16km là một trong những ví dụ tiêu biểu.
Một người lính canh gác tại lối ra vào ở Porton Down, năm 1968. Ảnh: Getty
Ngoài ra, những chất độc thần kinh như Sarin (chất độc thần kinh dạng lỏng cực mạnh, không màu, không mùi, không vị), CS (loại độc chất có tác dụng kích thích mạnh đối với mắt, đường hô hấp) và hơn 100 loại vi sinh vật gây bệnh đều được thử nghiệm trên những binh sĩ tình nguyện.
Các binh lính tham gia được trả khoảng 2 bảng Anh (tương đương hơn 60.000 VNĐ theo tỉ giá hiện tại) và 3 ngày nghỉ phép để tham gia các bài thí nghiệm. Rất ít người được biết nội dung và ý nghĩa cuộc thử nghiệm. Một vài người còn tưởng rằng mình đang tham gia nghiên cứu cách chữa trị bệnh cảm cúm.
Trong trường hợp có người tò mò, những sĩ quan quân đội được yêu cầu trả lời rằng cuộc thử nghiệm ở Porton Down là chương trình thuộc dự án nghiên cứu thời tiết và ô nhiễm môi trường.
Phương thức cách ly người bệnh trong môi trường vô trùng được phát triển bởi trung tâm Porton Down. Ảnh: Getty
Để kiểm tra năng lực chịu đựng của người Anh trong trường hợp những đám mây độc tràn vào lãnh thổ, những nhà khoa học ở Porton Down thử nghiệm các vũ khí sinh học và hóa học với ảnh hưởng tương tự (ví dụ như vi khuẩn Serratia marcescens và hợp chất Cadimi sunfua) lên chính các binh sĩ trong quân đội.
Chính quyền Anh khi đó khẳng định các hóa chất đều an toàn, tuy nhiên sau này Cadimi được xác định là nguyên nhân gây ra ung thư phổi và đã được xếp loại là vũ khí hóa học trong Thế Chiến II. Những gia đình sống gần khu thí nghiệm đã chịu nhiều ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, đặc biệt khi đời con cháu họ đều bị dị tật bẩm sinh.
RT dẫn các báo cáo xác nhận rằng trong Thế Chiến II, trung tâm Porton Down đã đầu độc hàng triệu gia súc bằng bệnh than, sẵn sàng thả vào lãnh thổ Đức để gieo rắc bệnh dịch trên quy mô lớn.
Hậu quả lâu dài
Theo cuốn sách "Khoa học Bí mật" năm 2015 của ông Ulf Schmidt, Giáo sư Lịch sử Hiện đại tại Đại học Kent, ước tính có tới 30.000 thí nghiệm chiến tranh hóa học bí mật đã được thực hiện trong nhiều năm tại Porton Down. Các quân nhân và nạn nhân hầu như không có đủ thông tin để đòi hỏi quyền lợi hợp pháp cho mình.
Theo BBC, năm 1953, một binh sĩ có tên Ronald Maddison đã chết ngay lập tức sau khi hít phải khí Sarin trong cuộc thử nghiệm.
Năm 1962, Geoffrey Bacon, một trong những nhà nghiên cứu của Porton Down, cũng chết vì nhiễm bệnh từ vi sinh vật.
Từ sau Thế Chiến II, ước tính 20.000 người đã tham gia các cuộc thí nghiệm nguy hiểm tại Porton Down.
Các tài liệu miêu tả khá chi tiết những gì diễn ra tại Porton Down. Trong một thí nghiệm, các nhà khoa học nhỏ chất độc thần kinh dạng lỏng lên tay trần của 440 người tham gia. Trong một thí nghiệm khác, sáu nam giới bị phơi nhiễm với khí lưu huỳnh mù tạt trong 5 ngày liên tiếp – ba trong số họ bị hỏng nội tạng nhanh chóng.
Năm 2001, chính phủ Anh đã tổ chức cuộc điều tra sức khỏe với đối tượng là 20.000 người tình nguyện nói trên và phát hiện đa phần những người không thiệt mạng đều gặp nhiều vấn đề sức khỏe, đặc biệt là khó thở và bị hỏng thận.
Theo báo cáo chính thức hồi năm 2006, những hoạt động bí mật tại trung tâm hóa học Porton Down đã vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc đạo đức. Nhiều cựu binh đã lên án và yêu cầu được hỗ trợ điều trị hậu quả lâu dài của việc tiếp xúc với chất hóa học độc hại.
Năm 2008, Bộ Quốc phòng Anh đã trao một khoản trị giá 3 triệu bảng để bồi thường cho 360 cựu binh từng tham gia thí nghiệm nhưng không thừa nhận trách nhiệm pháp lí của mình.
Năm nay, trung tâm nghiên cứu này lại một lần nữa trở thành tâm điểm khi chịu trách nhiệm xác định nguồn gốc chất độc hóa học được sử dụng trong vụ đầu độc cựu điệp viên Sergei Skripal cùng con gái Yulia.
Nga yêu cầu Anh xin lỗi về vụ điệp viên Skripal