Lãnh đạo Lực lượng Quds tinh nhuệ của Iran - Thiếu tướng Qassem Soleimani đã thiệt mạng trong vụ Mỹ không kích sân bay Baghdad rạng sáng ngày 3/1. Tại sao ông lại xuất hiện tại sân bay Baghdad? Tại sao ông lại đến Iraq? Thủ tướng Iraq Adil Abdul-Mahdi đã tiết lộ sự thật tại cuộc họp quốc hội đặc biệt vào ngày 5/1.
Washington Post dẫn lời Thủ tướng Mahdi cho biết, Ả Rập Saudi và Iran - vốn tồn tại mối quan hệ căng thẳng - đã bắt đầu triển khai đối thoại nhằm giảm bớt xung đột và Iraq đã đảm nhận vai trò trung gian.
Ông này tiết lộ, chuyến đi của tướng Soleimani tới Iraq là một chuyến đi đặc biệt để truyền đạt câu trả lời của Iran cho Ả Rập Saudi. Thủ tướng Iraq dự kiến sẽ có buổi nói chuyện với tướng Soleimani vào ngày hôm đó. Tuy nhiên, ngay khi đến sân bay Baghdad, ông Soleimani đã bị Mỹ không kích.
Thủ tướng Iraq đã gọi vụ không kích sáng 3/1 là "vụ ám sát chính trị" và cho biết, trong vụ ám sát này, Mỹ đã không nhận được sự cho phép của Iraq.
Theo Đài phát thanh công cộng quốc gia Mỹ (NPR) vào ngày 6/1, nói trước quốc hội, Thủ tướng Mahdi cho hay, sau khi Đại sứ Mỹ tại Baghdad bị tấn công vào cuối năm ngoái, Tổng thống Donlad Trump đã gọi cho ông và nhờ ông hòa giải với phía Iran.
Thủ tướng Iraq không tiết lộ thêm chi tiết về vụ việc.
Ở diễn biến liên quan, Reuters dẫn ghi nhận hiện trường cho biết, phía Mỹ dường như đã nắm rõ thời gian và lộ trình di chuyển của tướng Soleimani khi ông này đến Iraq. Do đó, chỉ với ba quả tên lửa, Mỹ đã khiến tướng Iran và Chỉ huy lực lượng dân quân dòng Shiite, Iraq thiệt mạng.
Trước đó, vào ngày 27/12/2019, căn cứ quân sự của Mỹ tại Iraq bị tấn công khiến một nhà thầu quân sự Mỹ thiệt mạng. The New York Times cho biết, các quan chức quốc phòng cấp cao đã đệ trình một danh sách sơ bộ các lựa chọn cho Tổng thống về cách đối phó với bạo lực leo thang phản đối Mỹ ở Iraq. Các lựa chọn bao gồm tấn công tàu hoặc các cơ sở tên lửa của Iran, hoặc các tổ chức dân quân Iraq được Iran hậu thuẫn và "lấy đầu" tướng Soleimani.
NYT dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, ban đầu vào ngày 28/12, ông Trump từ chối lựa chọn "lấy đầu" tướng Soleimani nhưng khi "các phần tử vũ trang do Iran ủng hộ" tấn công Đại sứ quán Mỹ tại Iraq đã khiến ông giận dữ, thay đổi chủ ý và cuối cùng đã đưa ra lựa chọn giết chết tướng Soleimani.