Tại sao Nga không sử dụng Tu-95 ở Syria?

Có thể vì Tu-95 là một máy bay ném bom chiến lược, nó có phần quá mức cần thiết khi thực hiện các nhiệm vụ trên chiến trường Syria.

Nhưng hoàn toàn không phải là vô dụng, ngày 26/9/2017, máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS đã phóng tên lửa hành trình tấn công vào các cơ sở của tổ chức cực đoan "Nhà nước Hồi giáo" ở Syria.

Vào thời điểm đó, máy bay ném bom Tu-95MS đã cất cánh từ sân bay Engels ở Nga và tấn công không phận của Iran và Iraq trên đường bay.

Tuy nhiên, chiến trường Syria lại thiên về các nhiệm vụ chiến thuật chiến đấu như đánh chặn trên chiến trường và yểm trợ trên không.

Điều cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ đó là phản ứng nhanh và các cuộc tấn công chính xác. Su 25, Su 24, Su 34 tiện dụng hơn khi thực hiện các nhiệm vụ như vậy.

Bởi vì chúng được trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực tương ứng và các vũ khí phù hợp. Ngoài việc sử dụng các loại tên lửa không điều khiển và bom rơi tự do, các loại đạn dẫn đường chính xác như KAB500 và KAB1000 cũng có thể được sử dụng.

Tu-95 thì không có các thiết bị như vậy và các thiết bị cũng không thích hợp cho các nhiệm vụ ném bom chiến thuật.

Ít nhất là cho đến nay, Nga chưa có bất kỳ máy bay Tu-95 nào được sửa đổi tương tự như B52H để hỗ trợ trực tiếp chiến trường. Do đó, nhiệm vụ tấn công trên chiến trường Syria không cần đến máy bay ném bom Tu-95.

Máy bay ném bom Tu-95 chủ yếu được trang bị các loại tên lửa hành trình chiến lược như Kh55 và Kh101, không chỉ tốn kém khi sử dụng mà khi bảo dưỡng cũng có chi phí cao. Công tác chuẩn bị trước chiến tranh cũng tốn nhiều thời gian hơn so với các loại vũ khí chiến thuật.

Chúng thường được sử dụng tấn công nhằm vào các mục tiêu chiến lược quan trọng hơn. Có quá ít mục tiêu với cấp độ này ở chiến trường Syria. Thời điểm năm 2017, khi trung tướng quân đội Nga thiệt mạng do pháo kích của quân khủng bố ở khu vực Deir ez-Zor, phía Nga đã điều Tu-95 đến để trả đũa.

Một điều nữa khiến Nga ít sử dụng Tu-95 ở Syria đó là, Tu-95 là một máy bay ném bom chiến lược, việc sử dụng máy bay ném bom chiến lược trong chiến tranh thực chất là một động thái leo thang, ý nghĩa thường không đơn giản như điều động một máy bay ném bom, mà là một lời cảnh báo chính trị rất mạnh mẽ.

Năm 2017, việc Nga điều tổ hợp tên lửa hành trình/Tu-95 đến Syria thực chất là hành động “dùng dao mổ trâu giết gà”, mục đích nhằm răn đe việc Mỹ hỗ trợ cho lực lượng khủng bố ở Deir ez-Zor tấn công Nga.

Quân đội Nga thường sử dụng Tu-22M3 ở Syria. Từ tháng 7 đến tháng 8/2016, quân đội Nga đã điều động Tu-22M3 ít nhất 5 lần, hầu hết được điều động theo đội hình 6 chiếc.

Mỗi máy bay mang theo 12 quả bom thông thường như OFAB-250-270 để ném bom các sở chỉ huy vũ trang chống chính phủ, trại huấn luyện dã chiến, kho đạn, dầu, xe bọc thép…

Tu-95 là một trong những máy bay lâu đời nhất đang phục vụ trong lực lượng không quân Nga. Nó hoạt động nhờ 8 động cơ tuốc-bin cánh quạt xoay ngược chiều và là máy bay ném bom chiến lược chạy bằng động cơ phản lực cánh quạt duy nhất trên thế giới được sử dụng cho đến ngày nay.

Dù tuổi đời khá cao, nhưng không có dấu hiệu cho thấy Tu-95 sẽ bị loại biên. Với việc Không quân Nga cho ra mắt Tu-95MSM, phiên bản nâng cấp của Tu-95MS, dòng máy bay này đã có thêm những tính năng mới, vượt xa vai trò ban đầu là thả bom rơi tự do.

Tu-95MSM được trang bị tên lửa hành trình phóng từ trên không Kh-55. Đây là loại tên lửa cận âm có tầm bắn xấp xỉ 2.500 km.

Bên cạnh đó, các nỗ lực hiện đại hóa đã cung cấp cho loại máy bay mới này khả năng phóng các loại tên lửa hành trình Kh-101 và Kh-102, vốn chỉ được sử dụng cho máy bay ném bom Tu-160.

Do quá dài, các tên lửa này không thể được lắp đặt vào bệ phóng xoay tròn bên trong máy bay, do đó, Tu-95MSM được tích hợp thêm 4 giá treo bên ngoài, mỗi giá có thể mang 2 tên lửa. Các giá treo này tương thích với tên lửa mới và cả tên lửa Kh-55.

Kh-101 và Kh-102 sẽ giúp gia tăng đáng kể năng lực của Tu-95MSM vì chúng có tầm bắn lên đến 5.000 km và ít bị radar phát hiện.

Sự ra đời của Tu-95MSM, phiên bản nâng cấp của Tu-95MS, cho thấy xu hướng thu gọn quy mô của phi đội máy bay ném bom chiến lược Nga. Tuy nhiên, việc nâng cấp sẽ không được áp dụng với toàn bộ phi đội Tu-95MS.

“Gấu bay” Tu-95 vẫn được sử dụng cho đến nay vì tầm hoạt động và khả năng mang tải trọng ưu việt của nó. Ngoài nhiệm vụ chính, nó còn được dùng để thực hiện nghiệm vụ tuần tra hàng hải trên các vùng biển trung lập ở Biển Chukchi, Bering, Okhotsk và khu vực phía bắc của Thái Bình Dương.