Ngày 15/3, các lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành một cuộc tuần tra chung đầu tiên tại vùng Idlib mở rộng trong khuôn khổ thỏa thuận giảm leo thang mới đạt được tại Moscow. Tuyến đường tuần tra theo kế hoạch dự kiến sẽ diễn ra dọc tuyến cao tốc M4, nơi một vùng đệm đã được thiết lập.
Tuy nhiên, trên thực tế, cuộc tuần tra chỉ thực hiện được ở địa bàn do chính phủ Syria kiểm soát cách thị trấn Saraqib vài km. Toàn bộ vùng đệm này cùng khu vực rộng lớn ở phía nam với tổng cộng 750km2 vẫn nằm dưới sự kiểm soát của phiến quân. Trong khi đó, hiện chúng vẫn chưa cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào về việc rút vũ khí hạng nặng hoặc các tay súng khỏi khu vực.
Quân đội Nga cho biết, nhiệm vụ tuần tra đã bị rút ngắn trước sự khiêu khích của các phần tử cực đoan. Theo thông báo được công bố, lực lượng phiến quân đã sử dụng thường dân, gồm cả phụ nữ và trẻ em, để làm lá chắn sống.
Bộ Quốc phòng Nga đã cho Thổ Nhĩ Kỳ thêm thời gian để loại bỏ những nhóm vũ trang cực đoan này và cũng để đảm bảo an toàn cho sứ mệnh tuần tra chung tiếp theo.
Đầu tháng 3/2020, các quan chức hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ liên tục tuyên bố sẽ “nghiền nát” bất kỳ lực lượng nào phản đối việc thực hiện thỏa thuận giảm leo thang mới.
Một quả rocket phóng đi từ Idlib, Syria. Ảnh: DW
Thế nhưng có vẻ như, giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đang cố tình quên đi những tuyên bố này khi những trở ngại chính trong việc thực thi thỏa thuận lại là các tổ chức được Ankara trực tiếp hoặc gián tiếp hậu thuẫn.
Hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ không có gì quá lạ lẫm. Trong tháng qua, Chính phủ của Tổng thống Erdogan đã thể hiện rõ họ là phía ủng hộ nhiệt thành các mầm mống khủng bố còn sót lại ở Idlib.
Trong khi đó, các nhóm vũ trang Idlib tiếp tục làm suy yếu các nỗ lực của truyền thông và ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ khi tô vẽ chúng như những phe đối lập ôn hòa.
Ngày 15/3, các phương tiện truyền thông liên kết với tổ chức khủng bố Hayat Tahrir al-Sham đã đưa ra một khoản tiền thưởng trị giá 25.000 đô la cho bất kỳ ai giết hại được Evgeny Poddubny hoặc Oleg Blokhin, hai phóng viên chiến trường Nga hiện đang tác nghiệp tại chiến tuyến Idlib để đưa tin về những diễn biến quân sự tại đây.
Quân cảnh Nga tham gia tuần tra cùng Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib, Syria. Ảnh: Reuters
Cái giá cao như vậy là bởi các phóng viên này không thể làm ngơ trước tư tưởng cực đoan và hành động khủng bố của các nhóm vũ trang ở Idlib. Giới “hoạt động dân chủ” sau đó còn treo thưởng tới 50.000 cho bất cứ ai tiêu diệt được Poddubny. Con số này còn lên tới 100.000 USD nếu bắt sống được bất kỳ thành viên nào của Quân cảnh Nga.
Mặt trận Giải phóng Quốc gia Syria (NFL), Hayat Tahrir al-Sham và một số tổ chức dân quân khác cũng đang tăng cường chiến dịch tuyển mộ ở Tây Bắc Syria. Bất cứ phần tử nào có thời gian và sức khỏe đều có thể gia nhập đội hình của những lực lượng này.
Có thể thấy, tình hình an ninh ở phía Bắc Syria một lần nữa lại đang tiếp tục diễn biến xấu đi. Theo một số nguồn tin ủng hộ phiến quân, một đoàn xe quân sự do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đã bị tấn công bằng thuốc nổ tự chế ở gần thị trấn Ras al-Ayn. Ba tay súng phiến quân cùng với 2 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã thiệt mạng trong vụ tấn công này.
Thỏa thuận giảm leo thang mới nhất giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm mục đích chấm dứt tình trạng đối đầu quân sự giữa Lực lượng Vũ trang Syria và Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, tác dụng của thỏa thuận sẽ chỉ mang tính tạm thời và sẽ không tồn tại lâu nếu chưa thể sớm giải quyết các phần tử cực đoan ở vùng Idlib mở rộng.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết, các chuyến tuần tra chung của họ với Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng Idlib đã bị cắt ngắn lại do lực lượng phiến quân từ chối tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn. Quân đội Nga cũng tuyên bố sẽ áp đặt các hành động mạnh mẽ nếu như thỏa thuận bị phá vỡ.
Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân ủy nhiệm Syria đấu pháo với Quân đội Chính phủ Syria