Với sự tiện dụng của điện thoại thông minh, chúng ta thường có thói quen xem dự báo nắng mưa trên các ứng dụng thời tiết. Nhưng nhiều người hẳn sẽ tự hỏi, liệu các dự đoán này chính xác đến mức nào?
Câu trả lời là dự báo thời tiết đang ngày càng chính xác hơn nhờ vào sự phát triển của công nghệ.
Ứng dụng thời tiết trên điện thoại có đáng tin?
Du lịch vòng quanh thế giới bằng xe đạp trong hai năm có thể là một thử thách quá lớn đối với hầu hết mọi người, nhưng Zoe Ashbridge đã tìm ra cách giúp việc đạp xe trở nên dễ dàng hơn phần nào.
Cô cùng người bạn đồng hành Stewart sử dụng ứng dụng có tên Windy để theo dõi hướng gió. “Chúng tôi sử dụng nó hàng ngày. Ứng dụng giúp cả hai tiết kiệm thời gian và năng lượng”, Zoe, 33 tuổi đến từ Shropshire, Anh, nói với BBC.
"Xe đạp nặng khoảng 30 đến 40kg và nếu đi ngược chiều gió, chúng tôi có thể bị đau đầu gối. Ứng dụng giúp tránh điều đó xảy ra. Tại sao phải dành hai giờ để đạp xe khi ngày hôm sau chỉ mất 30 phút?"
Các ứng dụng thời tiết đang ngày càng trở nên chi tiết và riêng biệt hơn bao giờ hết khi công nghệ và trí tuệ nhân tạo tiếp tục phát triển. Chúng có nhiều cập nhật theo thời gian thực và các đề xuất được cá nhân hóa hơn.
Steven Smith, giám đốc điều hành của Accuweather (ứng dụng dự báo thời tiết quen thuộc trên điện thoại) cho biết: “Các mô hình dự báo đã trở nên chính xác hơn... và đó chắc chắn là nhờ những tiến bộ về công nghệ”.
Smith bắt đầu kinh doanh dịch vụ dự báo thời tiết từ năm 1962, khi khách hàng đầu tiên của ông là một công ty khí đốt tự nhiên muốn lập kế hoạch cho nhu cầu mùa đông.
"Mục tiêu sau cùng là bảo vệ mạng sống và tài sản thông qua cách giúp mọi người đưa ra quyết định tốt nhất về tác động của thời tiết, chẳng hạn như tôi có nên mang ô không, tôi có cần đi sớm hơn không”, ông nói.
Tại Văn phòng Khí tượng Vương quốc Anh (Met Office), một trong những bước phát triển công nghệ lớn nhất trong năm qua là cải thiện bản đồ thời tiết kỹ thuật số và dữ liệu đầu vào.
Sophie Yeomans-Smith, giám đốc sản phẩm ứng dụng Met Office, cho biết: “Bạn có thể biết thời tiết di chuyển theo thời gian thực và nó có đang hướng về phía bạn hay không. Nếu có một trận mưa lớn, bạn có thể xem dự báo mưa trực tiếp và xem diễn biến như thế nào”.
"Chúng tôi đã cải tiến công nghệ làm nền tảng cho tất cả và thay đổi nhà cung cấp máy chủ để giúp điều này đi đúng hướng. Trước đây chỉ dự báo trước được một ngày, bây giờ là năm ngày”.
Trong nỗ lực điều chỉnh sản phẩm, Văn phòng Khí tượng còn đưa ra các dự báo chuyên biệt về bãi biển và vùng núi.
"Với dự báo bãi biển, nó sẽ cho bạn biết trời có gió như thế nào, sóng sẽ ra sao”, Yeomans-Smith giải thích. "Dữ liệu về các ngọn núi cũng cho biết những điều như thời tiết trên đỉnh núi và trên mặt đất”.
Công nghệ giúp ích cho dự báo thời tiết
Hồi tháng 8, Văn phòng Khí tượng thông báo đã hợp tác với hãng hàng không Loganair của Scotland để tăng cường hơn nữa độ chính xác của dự báo. Các cảm biến được trang bị trên máy bay của Loganair sẽ giám sát các điều kiện môi trường xung quanh máy bay trong suốt hành trình.
Dữ liệu này được cho là giúp Met Office dự đoán tốt hơn về các dạng thời tiết khắc nghiệt cũng như xác định chính xác cơn giông và sương mù cục bộ.
Eric Floehr là người sáng lập của WeatherWatch, công ty Mỹ chuyên phân tích và đối chiếu hiệu suất của các nhà cung cấp thời tiết, bao gồm cả các biện pháp đo lường độ chính xác.
Ông cho biết các dịch vụ dự báo thời tiết đang chú ý nhiều hơn đến khả năng truyền đạt nhanh nhất có thể, trong bối cảnh biến đổi khí hậu khiến các kiểu thời tiết thay đổi thất thường hơn.
"Cải tiến công nghệ đã dẫn đến những cải tiến về dự báo, chúng chính xác và đáng tin cậy hơn. Ngày nay, mọi người sử dụng dự báo thời tiết nhiều lần trong ngày, có nhiều ứng dụng dự báo thời tiết theo thời gian thực, xem xét việc tạo cảnh báo trong vài phút hoặc vài giờ tới”, Floehr nói.
"Tuy nhiên, các nhà dự báo khó xác định các kiểu thời tiết khắc nghiệt vì nó hiếm khi xảy ra. Người ta đang quan tâm hơn đến lĩnh vực này nhưng nguồn lực dành cho các công ty khởi nghiệp vẫn còn thiếu”.
Ông cho rằng việc thiếu sự hỗ trợ tài chính cho các công ty ứng dụng thời tiết mới như vậy trớ trêu thay lại chính là do… thời tiết.
Theo đó, khu vực Thung lũng Silicon ở phía bắc California, nơi có nhiều nhà đầu tư công nghệ, thường không phải chịu đựng các hiện tượng khí hậu khắc nghiệt.
“Đáng chú ý là Thung lũng Silicon không có thời tiết bất thường, nghĩa là các nhà đầu tư mạo hiểm ở đây không nghĩ đến việc đầu tư vào lĩnh vực này”, Floehr giải thích.
Trở lại Accuweather, Smith cho biết công ty bắt đầu xây dựng cơ sở dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI) từ cuối những năm 1980 để giúp dự đoán các kiểu thời tiết. Hiện tại dịch vụ cũng sử dụng AI để tự động dịch các báo cáo của mình sang nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Accuweather cũng đang đầu tư nhiều hơn vào việc đảm bảo người dùng được thông báo về tình trạng thời tiết khắc nghiệt và chất lượng không khí.
“Phần lớn những gì chúng tôi đang làm là tiếp tục tập trung vào sức khỏe và sự an toàn. Ngày càng có nhiều người quan tâm đến chất lượng không khí, chẳng hạn như ra ngoài chạy bộ liệu có vấn đề gì không. Chúng tôi có thể dự báo ô nhiễm không khí sẽ như thế nào, nồng độ ozone và các chất gây kích ứng khác ra sao”.
Ông cũng nói rằng nếu xảy ra cháy rừng, công ty có thể dự đoán hướng khói, mức độ nghiêm trọng và nhiệt độ.
Quay trở lại với Zoe Ashbridge và hành trình đạp xe toàn cầu, cô cho biết đã sử dụng ứng dụng Windy ở 27 quốc gia. "Nếu tôi thấy một người đi xe đạp đang vật lộn với gió mạnh, tôi sẽ chia sẻ cho họ về phương pháp này”.