Việc Saudi Arabia đạt thỏa thuận mua tổ hợp tên lửa phòng không S-400 Triumf của Nga chính là đòn mạnh giáng vào Mỹ và các đồng minh châu Âu. Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được thỏa thuận mua S-400 Triumf của Nga trị giá 2,5 tỷ USD.
Ai Cập, hiện trong tiến trình đàm phán mua S-400 Triumf, đã sở hữu tổ hợp S-300VM của Nga có khả năng đánh chặn các loại tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung, tên lửa hành trình, vũ khí dẫn đường chính xác, máy bay chiến lược và chiến thuật, máy bay tác chiến điện tử và cảnh báo sớm.
Trung Quốc, Ấn Độ, Ukraine, Venezuela và Bulgaria-một thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), chỉ là một vài cái tên trong danh sách các quốc gia sở hữu tổ hợp S-300VM của Nga.
Tổ hợp S-400 Triumf của Nga. Ảnh: Sputnik
Tuy nhiên, S-400 Triumf mới là yếu tố làm "thay đổi cuộc chơi" thực sự vì có thể phóng các loại tên lửa đánh chặn khác nhau, gồm tên lửa có tầm bắn rất xa 40N6E (400km), tầm xa 48N6 (250km) và 9M96E2 (120km), tầm ngắn 9M96E (40km). Trong khi đó, tổ hợp phòng không Patriot của Mỹ chỉ trang bị duy nhất một loại tên lửa đánh chặn có tầm bắn 96km.
9M96E2 chính là một trong những "viên đá quý" của tổ hợp S-400 Triumf. Với tốc độ bay khoảng 5.000m/giây (hay 18.500km/giờ), 9M96E2 có thể triệt hạ các mục tiêu bay ở độ cao chỉ tầm 5m so với mặt đất. 9M96E2 được thiết kế để tiêu diệt các máy bay trinh sát và tên lửa bay gần mặt đất cũng như vô hiệu hóa các loại tên lửa hành trình.
Chuyên gia hàng không vũ trụ hàng đầu thế giới Carlo Kopp cho biết, tổ hợp S-400 Triumf có các radar được thiết kế để tiêu diệt các máy bay tàng hình hiện đại như F-22 và F-35. Chúng hoạt động trên nhiều băng tần khác nhau, bao gồm cả băng tần VHF và L, vốn có thể "thấy" các máy bay tàng hình.
Các hệ thống phòng không của Mỹ và các đồng minh chủ yếu dựa trên nền tảng radar sử dụng băng tần X. Vì vậy, các mẫu máy bay tàng hình đều được chế tạo dựa trên khả năng phát hiện kém của các radar có băng tần X-loại radar quân sự và dân sự phổ biến nhất hiện nay.
Ngoài khả năng đối phó với các máy bay tàng hình, tổ hợp S-400 Triumf còn có thể đe dọa những mục tiêu như máy bay cảnh báo sớm E-3 Sentry, vốn thường hoạt động ngoài tầm bắn của các hệ thống phòng không đối phương.
Những chiếc E-3 Sentry, được Mỹ và các đồng minh NATO sử dụng với một phi đội đóng tại căn cứ không quân Kadena (Nhật Bản) và al-Dhafra (Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất-UAE), rất dễ bị "tổn thương" trước S-400 Triumf.
Vì vậy, năng lực của hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm trên không (AWACS), được thiết kế lần đầu vào những năm 60 của thế kỷ trước, có thể sắp chấm dứt.
Tổ hợp S-400 Triumf còn có khả năng chống tên lửa đạn đạo, một tính năng chắc chắn đã thu hút được sự quan tâm của Saudi Arabia. Quyết định mua S-400 Triumf của Riyadh có lẽ liên quan tới việc Ai Cập đã mua tổ hợp S-300VM và đang để mắt tới S-400 Triumf.
Nga chắc chắn đã tạo nên bước đột phá với việc bán vũ khí cho một số thành viên NATO như Hy Lạp hay Thổ Nhĩ Kỳ, và các khách hàng thân tín của Mỹ như Saudi Arabia và các quốc gia vùng Vịnh khác như UAE. Một ví dụ mới nhất là Moscow cho biết UAE sắp mua tiêm kích đa năng Su-35, "át chủ bài" hiện tại trong phi đội chiến đấu cơ của Không quân Nga.
Xét về mặt công nghệ, bước đột phá của Nga như vậy có ý nghĩa quan trọng. Tổ hợp S-400 Triumf của Nga hiện chưa có đối thủ thực sự xứng tầm từ Mỹ. Washington nên lo lắng khi tổ hợp S-400 Triumf ngày càng phổ biến trên thế giới trước khi mọi chuyện trở nên quá tệ và quá muộn.