Derby (hay còn được gọi bằng cái tên Alto) là loại tên lửa không đối không tiên tiến do Tập đoàn Công nghiệp quốc phòng Rafael của Israel nghiên cứu chế tạo, về cơ bản thì Derby chính là tên lửa Python-4 mở rộng với đầu dò radar chủ động.
Quá trình thiết kế Derby khởi động từ đầu thập niên 1980, tên lửa được giới thiệu vào giữa những năm 1990 và chính thức được chấp nhận đưa vào trang bị của Không quân Israel từ năm 1998. Tính đến thời điểm hiện tại, Derby đang phục vụ trong quân đội 6 quốc gia trên thế giới.
Tên lửa có chiều dài 362 cm, sải cánh 64 cm, đường kính 16 cm, trọng lượng phóng 118 kg, mang đầu đạn nặng 23 kg, tốc độ tối đa Mach 4, tầm bắn 50 km (lên tới trên 100 km ở phiên bản tăng tầm I-Derby ER).
Tên lửa không đối không I-Derby ER cùng Python-5
Điểm độc đáo của Derby so với các đối thủ khác là nó được thiết kế cho cả không chiến trong tầm nhìn lẫn ngoài tầm nhìn, có thể hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết và khả năng kháng nhiễu điện tử cao.
Tương tự Python-5, Derby cũng có chế độ Khóa mục tiêu sau khi phóng - LOAL (Lock On After Launch). Tên lửa sẽ nhận thông tin về đối tượng sau khi được triển khai từ máy bay mang, việc điều hướng đạn tới vị trí dự đoán được lập trình bởi thuật toán đặc biệt, sau đó đầu dò radar chủ động trên tên lửa sẽ hoàn tất quá trình công kích.
Với Derby, các chiến đấu cơ sẽ không bắt buộc phải mang thêm tên lửa tầm ngắn, vì loại đạn này còn cả chế độ Khóa mục tiêu trước khi phóng - LOBL (Lock On Before Launch) chuyên dùng cho không chiến tầm cực gần. Đầu dò radar chủ động trên tên lửa khi đó sẽ "bắt chết" mục tiêu, khả năng cơ động tuyệt vời ở góc hẹp khiến đối phương gần như không thể chạy thoát.
Tiêm kích Su-30MK2 của Không quân Nhân dân Việt Nam
Theo nhà sản xuất, nền tảng mang tên lửa Derby bao gồm các chiến đấu cơ đang phục vụ trong Không quân Israel như F-35I Adir, F-16I Sufa, F-15I Ra'am hay K-fir... tuy nhiên nó dễ dàng tích hợp lên các loại tiêm kích khác khi có yêu cầu. Bằng chứng là Ấn Độ đã mua một số lượng lớn tên lửa loại này để trang bị cho tiêm kích hạng nhẹ HAL Tejas.
Bên cạnh đó, Israel còn nổi tiếng với năng lực cải tiến, tích hợp nhiều loại vũ khí, khí tài khác hệ nhau, họ đã nhận được rất nhiều hợp đồng nâng cấp trang thiết bị quân sự có nguồn gốc từ Nga hay Đông Âu. Việc sửa đổi phần mềm để máy bay Liên Xô/Nga sản xuất dẫn bắn Derby là việc không quá khó khăn đối với họ.
Nếu được bổ sung tên lửa Derby vào kho vũ khí không chiến, tiêm kích Su-27/30 sẽ có thêm một vũ khí cực kỳ lợi hại, tạo ra sự đa dạng hóa khiến đối phương khó nắm bắt để có thể đưa ra phương án đối phó tối ưu.
Với những lợi thế nêu trên, nghiên cứu tích hợp tên lửa Derby (hay cả Python-5) cho các loại chiến đấu cơ do Nga sản xuất là việc làm nên được triển khai trong thời gian tới.
Tính năng ưu việt của tên lửa không đối không Derby