"Diều hâu gãy cánh"
Trận Mogadishu diễn ra vào ngày 3/10/1993 là một thất bại đầy cay đắng và đẫm máu đối với lực lượng đặc biệt của Hoa Kỳ. Chiều hôm đó, lực lượng đặc nhiệm TFR (Task Force Ranger) được giao nhiệm vụ truy lùng 2 chỉ huy cấp cao của phiến quân Somalia tại thủ đô Mogadishu.
Chiến dịch này dự kiến chỉ kéo dài 1 giờ đồng hồ, nhưng sau đó các binh sĩ Mỹ đã bị mắc kẹt tại trung tâm thủ đô Mogadishu trong một "cuộc đấu tranh tuyệt vọng giữa sự sống và cái chết".
Kết quả là lực lượng Mỹ thiệt mạng 19 lính, 84 bị thương và một binh sĩ bị bắt. Bên cạnh đó, phía Mỹ còn bị bắn rơi tại chỗ 2 trực thăng UH-60 Black Hawk (Diều hâu đen), một chiếc khác bị thương, và một xe tải bị trúng đạn.
Trận chiến Mogadishu với hình ảnh trực thăng UH-60 bị bắn rơi bởi tên lửa chống tăng vác vai (RPG-7) cùng với lính Mỹ bị bắt trói và xác họ bị kéo lê trên đường phố trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng đối với quân đội và người dân Mỹ.
Một nhóm lực lượng đặc biệt Hoa Kỳ tham gia trận Mogadishu 1993 và một chiếc UH-60 Black Hawk bị bắn rơi.
Những chiếc "Diều hâu đen" ở Syria
Hôm 31/10/2019, Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã công bố hình ảnh những chiếc trực thăng HH-60M và AH-64 Apache với chú thích rằng máy bay tại một "địa điểm không được tiết lộ" ở Syria. Hình ảnh được cho là chụp tại khu vực lân cận thành phố Sarrin phía bắc Syria.
HH-60M Black Hawk là phiên bản sơ tán y tế (MEDEVAC) của máy bay trực thăng đa nhiệm UH-60M Black Hawk và thuộc đơn vị Lực lượng đặc nhiệm ứng phó khủng hoảng trên không và trên biển - Bộ tư lệnh trung tâm (SPMAGTF-CC).
Được chế tạo bởi hãng Sikorsky Aircraft cho Quân đội Hoa Kỳ từ năm 2006, trực thăng được thiết kế để sơ tán các binh sĩ bị thương khỏi chiến trường.
Một chiếc HH-60M của TQLC Hoa Kỳ tại một địa điểm không được tiết lộ ở Syria được trang bị Hệ thống AN/AAQ-24.
Lực lượng Mỹ đã rút gần như toàn bộ từ đông bắc Syria sang Iraq ngay sau khi Lầu Năm Góc công bố kế hoạch rút quân và Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu Chiến dịch "Mùa xuân Hòa bình" nhằm vào người Kurd.
Gần đây, một số lính Mỹ đã quay trở lại Syria để "bảo vệ các mỏ dầu khí" ở phía đông tỉnh Deir Ezzor trước lo ngại nhóm khủng bố IS trỗi dậy và những chiếc HH-60M được cho là để phục vụ công tác cứu thương cho lính Mỹ đang đóng quân ở Syria một khi đụng độ nổ ra.
Sợ Nga ra đòn hiểm bằng MANPADS, Mỹ tức tốc trang bị hệ thống phòng thủ?
Từ lâu Mỹ đã có những lo ngại về các nhóm khủng bố hoặc các phe phái tham chiến (bao gồm cả lực lượng trung thành với chính phủ Syria, Nga và Iran) khai hỏa tên lửa phòng không vác vai (MANPADS) vào các trực thăng của quân đội nước này ở Syria.
Để đối phó với nguy cơ nói trên, những chiếc HH-60M được cho là sẽ được trang bị một phiên bản của hệ thống phòng thủ chủ động AN/AAQ-24 do Northrop Grumman sản xuất, còn được gọi là hệ thống đối phó hồng ngoại trên máy bay lớn (LAIRCM).
LAIRCM được triển khai trên nhiều loại trực thăng và máy bay cánh cố định trong Hải quân, Thủy quân lục chiến và Không quân Hoa Kỳ bao gồm những máy bay chuyên dụng như VC-25A "Air Force One" (máy bay của Tổng thống Mỹ) và C-32A "Air Force Two" (của phó TT).
Hệ thống phòng thủ trên HH-60M bao gồm 6 cảm biến cảnh báo tên lửa và hai bộ phát tia laser (GLTA) được gắn ở hai bên của trực thăng cùng một hệ thống điều khiển tập trung liên kết các thiết bị lại với nhau.
Hệ thống phòng thủ chủ động AN/AAQ-24 được lắp đặt trên HH-60M.
Hệ thống AN/AAQ-24 có khả năng phát hiện tên lửa tầm nhiệt thông qua các cảm biến cảnh báo, phóng ra các tia laser vào đầu dò hồng ngoại của tên lửa, vô hiệu hóa hoặc khiến đầu dò nhầm lẫn khiến tên lửa không thể tiếp cận máy bay.
Theo các báo cáo, việc triển khai AN/AAQ-24 mới chỉ được thực hiện trong năm tài khóa 2017, có lẽ chỉ một số lượng nhỏ Black Hawk được trang bị hệ thống này.
Tuy nhiên việc ưu tiên cho chiến trường Syria được cho là lựa chọn đúng đắn, hay nói cách khác "méo mó có hơn không".
Ít nhất hai chiếc HH-60M và một chiếc AH-64 Apache đang hoạt động tại Syria sẽ tiếp tục được triển khai hệ thống phòng thủ đặc biệt này để bảo vệ trước mối đe dọa tiềm tàng của MANPADS.
Hệ thống AN/AAQ-24 phát hiện và vô hiệu hóa đầu dò hồng ngoại của tên lửa phòng không vác vai (MANPADS) trước khi tiếp cận trực thăng.