Đế chế Amazon nổi tiếng với việc ứng dụng máy móc, thiết bị hiện đại để tự động hóa phần lớn các công việc liên quan đến vận chuyển, đóng gói đơn hàng trong kho. Dù có công nghệ hỗ trợ, nhưng Amazon vẫn phải thuê người để thực hiện những vụ phức tạp khác. Tuy nhiên, mới đây, Amazon cho ra mắt Sparrow, một mẫu robot mới có khả năng chiếm ưu thế, và thay đổi lại cán cân của thị trường lao động.
Sparrow được thiết kế để lấy ra mặt hàng chất lẫn lộn trong kệ, phân loại chúng, sau đó đóng gói thành đơn vận chuyển cho khách. Trước đây, người ta chưa thể chế tạo ra robot có khả năng phân loại nhanh, gọn và đủ chính xác như Sparrow, bởi mỗi gói hàng có hình dạng, kết cấu, chất liệu khác nhau.
Sparrow lọc hàng dựa trên cơ chế của máy học (machine learning) và nhận diện hình ảnh. Khi xác định được vật thể mong muốn, Sparrow gắp đồ vật ra bằng một thiết bị kẹp có gắn các giác hút. Amazon trình diện Sparrow lần đầu vào ngày 10/11/2022 tại cơ sở sản xuất robot của công ty ở Massachusetts. Amazon hiện đang thử nghiệm Sparrow tại cơ sở Texas.
Công ty cho biết Sparrow có thể xử lý 65% trong số hơn 100 triệu mặt hàng trong kho. Tye Brady, kỹ thuật viên trưởng của Amazon Robotics, nói về mặt hạn chế của robot:" Thiết bị này có thể cầm được đĩa DVD, tất và một số đồ vật bị nhồi nhét, nhưng vẫn còn vật lộn với bao bì kết cấu lỏng lẻo hoặc phức tạp" .
Sparrow có thể thực hiện các thao tác phân loại với độ chính xác cao.
Việc chế tạo máy móc có khả năng chọn đồ chính xác và nhanh như con người có thể làm thay đổi nền kinh tế của toàn ngành thương mại điện tử. Một số công ty chế tạo người máy, gồm Berkshire Grey, Righthand Robotics và Locus Robotics, đã phát triển hệ thống máy móc có khả năng chọn đồ trong kho.
Công ty startup Covariant thì đang chế tạo các robot có khả năng xử lý các mặt hàng “khó nhằn” hoặc chưa từng xuất hiện trong công việc. Vào tháng 10, Liên đoàn Robot quốc tế báo cáo rằng các công ty trên toàn cầu đã lắp đặt 517.385 robot mới trong năm 2021, tăng 31% so với cùng kỳ năm ngoái và lập một kỷ lục mới cho ngành.
Thực tế, robot vẫn chưa có khả năng phân loại nhanh và đáng tin cậy như con người. Một người thường có thể sắp xếp 100 mặt hàng mỗi giờ trong kho hàng. Về mẫu robot Saparrow, Brady không tiết lộ về tốc độ của nó, chỉ nói rằng robot vẫn đang trong quá trình “học hỏi”.
Amazon đầu tư thế nào cho robot?
Trong những năm trở lại, robot ngày càng trở nên đa nhiệm và hữu ích. Mặc dù Elon Musk từng giới thiệu các người máy hiện đại, giống với người thực, nhưng có lẽ sẽ mất nhiều năm nữa để các mẫu robot này thực sự phổ biến và hữu dụng.
Ở phía bên kia chiến tuyến, Amazon không rầm rộ công bố các phát minh mà chỉ lặng lẽ tập trung vào các mẫu robot tự động hóa. Đến nay, công ty cho biết họ đã sản xuất nhiều robot hơn bất kỳ công ty nào trên thế giới. Các mẫu robot “cộng tác” (collaborative) được thiết kế để phù hợp và an toàn khi làm việc với con người.
Theo thống kê, ông lớn ngành thương mại điện tử hiện có hơn 200.000 robot, giúp phân phối gần 350 triệu sản phẩm khác nhau. Năm nay, Amazon còn giới thiệu một robot “cộng tác” có tên là Proteus. Proteus có hình dạng như một robot hút bụi tự động, chúng có chức năng nâng đỡ và di chuyển các kệ hàng. Hệ thống cảm biến cũng cho phép Proteus tránh các vật cản và con người khi đang di chuyển.
Tại sự kiện vào ngày 10/11/2022, bên cạnh Sparrow, Amazon cũng trình diện một mẫu máy bay giao hàng không người lái, được gọi là MK30. Thiết bị có khả năng mang tải trọng lên đến 5 pound (khoảng 2.268 kg).
Sau khi thử nghiệm ở California và Texas, người đại diện cho biết các mẫu máy bay giao hàng đời mới sẽ đi vào hoạt động từ 2024. Các phương tiện giao hàng hiện đại của Amazon được lắp đặt hệ thống cảnh báo va chạm, phanh tự động, thiết bị định vị và quét bản đồ.
Máy bay không người lái dự kiến đi vào hoạt động từ 2024
Robot liệu có thay thế các nhân viên Amazon?
Khi tự động hóa diễn ra ở quy mô lớn, hẳn nhiều người sẽ nghĩ rằng kỷ nguyên máy móc thay thế con người đã đến. Giáo sư kinh tế học Martin Fleming của Viện Quản lý Kinh doanh Quốc tế, New York, khẳng định niềm tin này là không có cơ sở. Các cuộc cách mạng tự động hóa nổi lên không đồng nghĩa với việc người lao động sẽ mất việc, mà quy trình làm việc sẽ thay đổi.
Ví dụ, nếu bạn làm nghề bán hàng, thuật toán có thể giúp bạn xác định mức giá phù hợp nhất để tối đa hóa lợi nhuận. Bạn sẽ có thêm thời gian để quản lý khách hàng, thiết kế các tài liệu marketing hoặc website. Nhìn chung, theo Fleming, một số công việc có thể biến mất, nhưng những vị trí mới sẽ được tạo ra.
Tuy nhiên, trong các môi trường đòi hỏi năng lực sản xuất, xung đột giữa người máy và con người có thể khá phức tạp. Khi được hỏi về việc thay thế nhân công bằng người máy không, Brady cho biết mọi người đang hiểu nhầm về vai trò của robot. Anh không coi đó là một sự thay thế: “Con người và máy móc không đối đầu nhau mà đang làm việc cùng nhau. Máy móc cho phép người lao động tập trung vào các nhiệm vụ yêu cầu độ khó cao hơn, đó mới là thành tựu thực sự”.
Theo đó, khi ứng dụng hệ thống tự động hóa nhiều hơn, hoạt động kinh doanh của Amazon tăng lên, và họ vẫn tuyển dụng nhiều lao động hơn. Công ty cảm nhận được nỗi sợ bị thay thế của người lao động, nên trong sự kiện, họ cũng tôn vinh những nhân viên đi từ vị trí thấp lên những vị trí cao.
Mặc dù không cần lo “không có việc để làm”, nhưng các nhân viên cần quan tâm về năng lượng thể chất, bởi sức khỏe của họ có thể không đủ để đáp ứng khối lượng việc. Dữ liệu nội bộ do Reveal thu được cho thấy nhân viên Amazon tại các cơ sở tự động hóa dễ bị chấn thương hơn do nhịp độ làm việc tăng lên.