áo The Asahi Shimbun ngày 7.7 dẫn lời Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lần đầu tiên tuyên bố xem một dự án khai thác khí đốt của Trung Quốc ở biển Hoa Đông là “một sự vi phạm rõ ràng” thỏa thuận năm 2008 về việc cùng khai thác các mỏ khí đốt.
Đến nay, giới chức Nhật vẫn có quan điểm thận trọng về vấn đề này vì muốn tránh kích động Trung Quốc. Phát biểu cứng rắn hơn của ông Abe được đưa ra trong một chương trình truyền hình ngày 5.7. Sau khi tố cáo Bắc Kinh vi phạm thỏa thuận, ông Abe khẳng định: “Do một thỏa thuận đạt được không nhằm giành độc quyền các nguồn tài nguyên mà sử dụng chúng vì quyền lợi 2 nước, tôi hy vọng Trung Quốc sẽ tuân thủ”.
Hồi năm 2008, hai nước đồng ý cùng phát triển mỏ khí mà Tokyo gọi là Shirakaba, còn Bắc Kinh gọi là Xuân Hiểu. Thỏa thuận cũng kêu gọi các cuộc thảo luận về việc sớm khai thác các mỏ khí đốt khác trên biển Hoa Đông gần giới tuyến Nhật - Trung. Nhật gần đây đã lên tiếng phản đối sau khi xác nhận Trung Quốc đang xúc tiến một dự án mới trong khu vực thuộc thỏa thuận năm 2008.
Quan điểm cứng rắn của ông Abe đối với Bắc Kinh được tiếp nối bằng phát biểu ngày 7.7, cũng trên truyền hình. Theo Kyodo News, ông đã chỉ trích Trung Quốc “dùng vũ lực để thay đổi hiện trạng” trong quan hệ với Nhật và các quốc gia châu Á khác.
Theo báo The Japan Times, Trung Quốc đang yêu cầu Nhật thừa nhận giữa hai bên có tồn tại tranh chấp lãnh thổ đối với Senkaku/Điếu Ngư, nhưng Nhật khẳng định đó là lãnh thổ cố hữu. Chính cuộc tranh cãi liên quan đến quần đảo này đã cản trở các cuộc đàm phán về việc cùng khai thác khí đốt trên biển Hoa Đông.
