Trong bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc Đối thoại Shangri-La với tư cách là diễn giả chính, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của pháp quyền và tinh thần đề cao luật pháp quốc tế trong việc duy trì hòa bình và thịnh vượng cho châu Á.
Ông Abe cũng khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ với các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam trong việc đảm bảo tự do hàng hải, hàng không.
Những luận điểm đáng chú ý này được thể hiện trong 5 trích dẫn dưới đây, được rút ra từ bài phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản:
1."Nhật Bản sẽ dành sự ủng hộ tối đa cho nỗ lực của các nước ASEAN trong việc đảm bảo an ninh vùng biển và vùng trời, cũng như trong việc triệt để duy trì tự do hàng hải và tự do hàng không.
Nhật Bản có kế hoạch đóng một vai trò lớn hơn và chủ động hơn so với thời điểm hiện nay để đảm bảo cho châu Á và thế giới có được nền hòa bình vững chắc hơn."
2. "Khi chúng ta nói về luật lệ trên biển thì chính xác điều đó có nghĩa gì? Nếu lấy tinh thần cơ bản mà chúng ta đã đưa vào luật quốc tế trong suốt chiều dài lịch sử thì có thể thấy có ba nguyên tắc, và luật lệ trên biển là điều đơn giản và dễ hiểu.
Nguyên tắc thứ nhất các các nước tuyên bố và làm rõ chủ quyền dựa vào luật lệ quốc tế.
Nguyên tắc thứ hai là các nước không dùng vũ lực hay hăm dọa nhằm khẳng định chủ quyền.
Nguyên tắc thứ ba là các nước sẽ tìm cách giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình.
Để nói một cách ngắn gọn thì điều này có nghĩa là nên đưa ra các tuyên bố trung thực theo tinh thần của luật pháp quốc tế, không dựa vào vũ lực hay chèn ép, và giải quyết mọi tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình.
...Tôi thúc giục tất cả các nước chúng ta tại châu Á và Thái Bình Dương, mỗi nước hãy tuân thủ triệt để ba nguyên tắc này."
3. "Chính phủ của tôi ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực của Philippines trong việc kêu gọi một giải pháp cho vấn đề tranh chấp ở Biển Đông thật sự phù hợp với 3 nguyên tắc trên. Chúng tôi cũng ủng hộ Việt Nam trong các nỗ lực giải quyết vấn đề thông qua đối thoại.
Các động thái nhằm củng cố việc thay đổi hiện trạng bằng cách tạo ra một sự việc đã rồi cần phải bị lên án mạnh mẽ vì đó là điều đi ngược lại với tinh thần của 3 nguyên tắc trên."
4. "Điều mà cả thế giới đang nóng lòng chờ đợi là vùng biển và vùng trời của chúng ta được quản lý bằng các quy tắc, luật lệ và qui trình giải quyết tranh chấp đã được thiết lập.
Điều chúng ta ít mong đợi nhất là nỗi e sợ rằng sự hăm dọa và bắt nạt sẽ thế chỗ cho các quy tắc, luật lệ và rằng các tình huống bất ngờ sẽ xảy vào những thời điểm và địa điểm bất định.
Tôi hy vọng mạnh mẽ rằng một bộ quy tắc ứng xử (COC) thật sự có hiệu quả có thể được thiết lập trên Biển Đông giữa ASEAN với Trung Quốc, và điều này có thể nhanh chóng đạt được."
5. "Nhật Bản sẽ dành sự ủng hộ tối đa cho nỗ lực của các nước ASEAN trong việc đảm bảo an ninh vùng biển và vùng trời, cũng như trong việc triệt để duy trì tự do hàng hải và tự do hàng không. Vậy trên thực tế, nước Nhật sẽ ủng hộ cái gì và như thế nào?
Chúng tôi đã quyết định cung cấp 10 tàu tuần tra mới cho lực lượng Cảnh sát biển Philippines. Chúng tôi cũng đã cung cấp 3 tàu tuần tra mới cho Indonesia thông qua viện trợ phát triển. Và chúng tôi đang xúc tiến các khảo sát cần thiết để cung cấp các tàu tương tự cho Việt Nam.
Một điều quan trọng không kém là cùng với phương tiện, thiết bị, các chuyên gia của chúng tôi cũng được cử đi theo để hướng dẫn các vấn đề kỹ thuật có liên quan. Bằng cách này, mối liên hệ về mặt con người giữa Nhật Bản và phía nước nhận sẽ ngày càng được củng cố bền chặt."
Xem thêm Video: Nhật Bản chỉ trích Trung Quốc đâm tàu Việt Nam
