Tổng thống Nga Putin ngày 26/11 đã lên tiếng khẳng định hành động bắn hạ máy bay Su-24 của Thổ Nhĩ Kỳ hoàn toàn đi ngược với luật pháp quốc tế, Nga coi hành động này là “sự phản bội” và đặt ra các điều kiện yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ cần nhanh chóng thực hiện để có thể xoa dịu Nga.
Theo khẳng định của Tổng thống Putin, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cần phải thực hiện 3 điều kiện để có thể xoa dịu Nga gồm: chính thức lên tiếng xin lỗi Nga, đền bù các thiệt hại đã gây nên và trừng phạt những kẻ có tội.
Trước đó, trong ngày 24/11, máy bay tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn hạ máy bay ném bom Su-24 của Nga. Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố phải bắn hạ máy bay Nga vì máy bay này xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ dù đã được cảnh báo.
Trong khi đó, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nga tuyên bố rằng Su-24 vẫn chưa đi vào không phận Thổ Nhĩ Kỳ, máy bay bị bắn hạ khi vẫn cách biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ 1 km.
Tổng thống Nga Putin lên tiếng coi việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ Su-24 của Nga là hành động “đâm sau lưng” của những kẻ đồng lõa với các phần tử khủng bố.
“Những gì đã diễn ra hai ngày trước trên bầu trời Syria hoàn toàn đi ngược lại với các thông lệ và luật pháp quốc tế. Máy bay bị bắn hạ trên bầu trời Syria.
Chúng tôi vẫn chưa nhận được bất cứ lời xin lỗi nào của lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, không nghe được bất cứ lời đề nghị đền bù thiệt hại nào, không có lời hứa nào sẽ trừng phạt những kẻ đã gây nên tội ác này”- Tổng thống Nga Putin tuyên bố trong buổi lễ trình Thư ủy nhiệm của các đại sứ nước ngoài tại Điện Kremlin.
Theo khẳng định của ông Putin, không thể đánh giá hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ bằng từ ngữ nào khác ngoài chữ “phản bội”, nhất là trong bối cảnh Nga luôn coi Thổ Nhĩ Kỳ là đối tác và đồng minh trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế.
Quan hệ song phương Nga-Thổ đang đi vào ngõ cụt
Tổng thống Nga Putin bày tỏ tiếc nuối rằng sự vụ vừa qua đang đẩy mối quan hệ song phương Nga-Thổ Nhĩ Kỳ đi vào ngõ cụt: “Tôi có cảm tưởng rằng giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đang cố tình đẩy quan hệ Moscow-Ankara vào ngõ cụt.
Chúng tôi tiếc vì điều đó”.
Bên cạnh đó, ông Putin cũng ám chỉ rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang có những hành động đồng lõa với chủ nghĩa khủng bố và hợp tác với lực lượng này để thu lợi bất chính.
“Hiện vẫn có những lực lượng đã và đang bao che những kẻ khủng bố, tiến hành mua dầu trái pháp luật của chúng, mua bán ma túy, vũ khí cho chúng và nhờ đó tiếp tục kiếm hàng trăm triệu và hàng tỷ USD”- ông Putin tuyên bố.
Theo giới phân tích Nga, đây dường như là những lời chỉ trích thẳng vào Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ.
Trước đó, các kênh truyền hình và truyền thông Nga đã cho công bố những bức ảnh và đoạn video về việc con trai của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan chụp ảnh chung với các phần tử chỉ huy của lực lượng IS.
Nga đang soạn thảo tổng thể các biện pháp đáp trả Thổ Nhĩ Kỳ
Theo Thủ tướng Nga D.Medvedev, Chính phủ Nga mới đây đã được giao soạn thảo tổng thể các biện pháp trong các lĩnh vực kinh tế và nhân đạo để đáp trả các hành động hiếu chiến của phía Thổ Nhĩ Kỳ.
“Tôi muốn nói về các biện pháp kinh tế (đối với Thổ Nhĩ Kỳ). Hôm qua tôi và tổng thống đã trao đổi vấn đề này tại thành phố Ekaterinburg.
Kết quả là chính phủ đã được giao soạn thảo hệ thống các biện pháp phản ứng trong lĩnh vực kinh tế và nhân đạo đối với các hành động hiếu chiến. Quyết định sẽ được thông qua dựa trên cơ sở đạo luật về các biện pháp đặc biệt.
Về bản chất, điều luật này được soạn thảo có tính đến các trường hợp tương tự (như trường hợp Su-24 bị bắn hạ) để đảm bảo an ninh quốc gia Nga”- Thủ tướng Medvedev nhấn mạnh.
Các biện pháp trả đũa đầu tiên của Nga
Ngày 26/11, cảnh sát Nga đã bắt giữ tổng cộng 39 công dân Thổ Nhĩ Kỳ khi họ tham gia vào một cuộc triển lãm công-nông nghiệp được tổ chức tại thành phố Krasnodar với lý do họ vi phạm vào điều luật nhập cư của Nga.
Theo tuyên bố của cảnh sát Nga, những người bị bắt vào Nga với tư cách là khách du lịch nhưng sau đó lại thực hiện hoạt động chào hàng các sản phẩm của các công ty Thổ Nhĩ Kỳ cho khách Nga.
Những người này bị bắt vì làm việc trên lãnh thổ Nga mà không có visa làm việc.
Theo Phó Giám đốc Cơ quan di trú tỉnh Krasnodar, những người Thổ Nhĩ Kỳ bị bắt này có thể sẽ chịu phạt tiền và sau đó bị trục xuất khỏi nước Nga.
Giới phân tích Nga nhận định rằng đây mới chỉ là bước đi thực tế đầu tiên của Nga để đáp trả các “hành động thiếu suy nghĩ” của Thổ Nhĩ Kỳ.
Thủ tướng Medvedev trước đó còn lên tiếng cho rằng Nga còn có thể ban hành lệnh cấm nhập khẩu lương thực từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngoài ra, giới phân tích cũng cho rằng nhiều khả năng Nga sẽ áp đặt các biện pháp hạn chế giao thương với Thổ Nhĩ Kỳ cả trong dự án xây dựng đường ống khí đốt “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ”, xây dựng nhà máy điện hạt nhân “Akkuyu”, cũng như cấm nhập hàng hóa Thổ Nhĩ Kỳ vào Nga.
Bắt đầu từ ngày 25/11, Nga đã tiến hành “đóng băng” đến 30 dự án đầu tư của Thổ Nhĩ Kỳ tại Nga.
Dự kiến trong thời gian tới, nhiều biện pháp trong các lĩnh vực khác nhau cũng sẽ được Nga áp dụng để trả đũa hành động “thiếu suy nghĩ” của Thổ Nhĩ Kỳ khi bắn hạ Su-24 của Nga.
