Nguy cơ nội chiến
Hôm qua, trong khuôn khổ hội nghị thượng định quốc tế Liên Hiệp Quốc tại Phnom Penh về vấn đề chống nạn diệt chủng, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã cảnh báo về nguy cơ nội chiến có thể xảy ra tại đất nước này, báo Cambodia Daily (Campuchia) cho hay.
Cụ thể, ông Hun Sen nhận định, với việc tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ (ECCC) để cho việc điều tra các vụ việc đi quá xa như hiện nay, không loại trừ khả năng lính Khmer Đỏ cũ sẽ phát động một cuộc nội chiến khác.
"Nhiều người gần như phải trốn trong rừng để tránh tòa án. Đây là sự thật. Nhưng tòa án vẫn tiếp tục mở rộng điều tra. Tôi cho rằng giá trị hòa bình và mạng sống con người cần phải được tòa án xem xét", ông Hun Sen phát biểu.
"Nếu chiến tranh xảy ra, bao nhiêu người sẽ bị giết hại? Chúng ta đã từng trải qua thời kỳ như vậy", Thủ tướng Campuchia lo ngại.
Năm 2009, ông Hun Sen đã từng công khai bày tỏ lo ngại rằng các vụ điều tra kiện tụng Khmer Đỏ có thể châm ngòi cho một cuộc nội chiến cướp đi sinh mạng của "200.000 đến 300.000 người" Campuchia.
Nuon Chea, người được cho là "cánh tay phải" của Pol Pot, trong một phiên xét xử tội ác Khmer Đỏ năm 2011. Ảnh: AFP
Phát biểu mới đây của ông Hun Sen đến trong bối cảnh thẩm phán Liên Hiệp Quốc Mark Harmon đang chuẩn bị cho một cuộc điều tra độc lập đối với hai vụ án 003 và 004, trong đó cáo buộc Tư lệnh Hải quân và ba quan chức cấp trung của Khmer Đỏ tội diệt chủng.
Thẩm phán Harmon nhấn mạnh độ tuyệt mật của quá trình điều tra, do vậy hiện nay không hề có bất kì một thông tin nào liên quan đến hai vụ án này được công khai.
Thông tin mới nhất về hai vụ án này được các công tố viên ECCC ghi lại trong một bản báo cáo vào tháng 12 vừa qua. Họ cho biết quá trình điều tra đang diễn ra "ngày một ráo riết" trong các tháng gần đây.
Quan điểm đối lập
Về phía các cựu binh Khmer Đỏ, cựu tư lệnh Khmer Đỏ và nay là thống đốc quận Anlong Veng, ông Yim Phanna, cho biết, ông đồng tình với quan điểm của Thủ tướng Hun Sen về tâm lý hiện tại của các cựu binh Khmer Đỏ.
"Việc tòa án tiếp tục mở rộng điều tra khiến chúng tôi rất lo lắng, bất an", ông Phanna phát biểu với Cambodia Daily.
Trong khi đó, ông Om Mak, một người dân tỉnh Banteay Meanchey trước đây từng nộp đơn xin tham gia bên dân sự trong vụ 004, cho rằng lo ngại của ông Hun Sen về một cuộc nội chiến là không có cơ sở.
"Tôi không nghĩ rằng việc mở rộng điều tra tội ác Khmer Đỏ sẽ khơi mào cho chiến tranh. Không ai trốn trong rừng cả, và cũng không ai có đủ vũ trang để gây bất ổn cho đất nước", ông Mak nhận xét.
Phiên tòa xét xử tội ác Khmer Đỏ, với sự tham gia của các công tố viên Liên Hiệp Quốc. Ảnh: WikiMedia.
Tờ Phnom Penh Post cho biết, cũng trong khuôn khổ hội nghị, ông Hun Sen đã lên tiếng chỉ trích cựu Ngoại trưởng Australia Gareth Evans vì một bài báo ông Evans viết trên The Diplomat năm ngoái.
Trong bài viết, ông Evans chỉ trích chính phủ Campuchia vì sự thiếu quyết liệt trong việc điều tra tội ác Khmer Đỏ.
Tuy nhiên, Thủ tướng Campuchia vặn lại bằng câu hỏi: "Tại sao [ông Evans] không dám nói về các vụ xét xử Khmer Đỏ khi tôi và ông ấy làm việc cùng nhau trước thềm Hiệp ước Paris 1991? Lúc đó ông và cộng đồng quốc tế sợ cái gì?"
Khi đó, trong bản hiệp ước, các bên, trong đó có ông Evans, đều nhất trí gọi những tội ác của Khmer Đỏ là "những chính sách và phong tục cổ xưa".
