"Đặt cược vận mệnh vào tay một kẻ bất tài"
Phó Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Swarthmore, ông Dominic Tierney, đánh giá, giới truyền thông Nga ca ngợi chiến dịch quân sự của nước này ở Syria là một "nỗ lực anh dũng nhằm giải thoát một thế giới văn minh khỏi chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan".
Tuy nhiên, tại Washington, ông Putin lại bị xem là đang sa lầy.
Tờ The Economist từng viết:
“Nếu các nhà quan sát Syria ở Mỹ có cùng quan điểm về điều gì, thì đó là việc chiến dịch quân sự của Nga đã giúp các lực lượng của Tổng thống Assad - vốn chỉ giành được một số thắng lợi nhỏ - rồi sẽ thất bại, và do đó sẽ khiến Nga mất niềm tin vào (cuộc chiến) ủy nhiệm của mình.
Điều này sẽ là một "cú hích" lớn đối với các cuộc đàm phán hòa bình mà Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, với sự hậu thuẫn của LHQ, làm trung gian, nhằm thay thế ông Assad bằng một chính phủ quá độ vào năm tới”.
Song liệu thất bại với ông Putin có thực sự là tin tốt?
Ông Tierney nhận định, cho dù chiến dịch quân sự của ông Putin tại Syria không thành công, thì kết quả cũng có thể sẽ không dẫn tới hòa bình.
"Không khó để tưởng tượng ra viễn cảnh chiến dịch can thiệp của Nga trở nên xấu đi".
Chuyên gia Mỹ phân tích, trong những tuần gần đây, các lực lượng của Assad đã giành được một số thắng lợi hạn chế quanh Aleppo. Nhưng xét tổng thể tình hình chiến lược, Damascus vẫn đang trong tình thế rất bấp bênh.
Hồi năm ngoái, chính quyền Syria đã hứng chịu hàng loạt những thất bại nặng nề trên chiến trường. Ông Assad đã buộc phải công khai thừa nhận rằng “mệt mỏi” và “thiếu nguồn nhân lực (cho quân đội)”.
Khi đó, chính quyền trung ương đã lui về kiểm soát các lãnh thổ có thể phòng vệ được và vùng ven biển không mấy quan trọng với diện tích khoảng 1/6 lãnh thổ.
Theo đánh giá của ông Tierney, Nga đang ở rơi vào tình thế nguy hiểm, bị quốc tế cô lập, hứng chịu tổn thất kinh tế và "vô định" ở Syria.
"Moscow không có kinh nghiệm phối hợp tác chiến với Syria, Iran và Hezbollah. Đó là cuộc viễn chinh quân sự đầu tiên của Nga ở bên ngoài không gian ảnh hưởng trực tiếp của mình kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc".
Thêm nữa, Putin cũng đã "đặt cược vận mệnh" của mình vào tay một kẻ "bất bài" là Assad.
Vì vậy, "Nga và Syria có thể phải dấn thân một cuộc chiến ủy nhiệm lớn.
Người hậu thuẫn của các nhóm phiến quân Syria, như Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia Vùng Vịnh, có thể đối phó với chiến dịch quân sự của Nga bằng cách tăng cường hỗ trợ các nhóm phiến quân - ví dụ như theo hình thức cung cấp tên lửa phòng không".
Vị phó Giáo sư người Mỹ nhắc lại, trong những năm 1980, cuộc chiến chống nổi dậy của Liên Xô ở Afghanistan đã thất bại, một phần là do CIA cung cấp các tên lửa vác vai Stinger cho chiến binh thánh chiến.
"Cứu lại gì đó từ con tàu đắm"
Có thể cuộc chiến của Putin ở Syria sẽ thất bại, nhưng trong trường hợp đó, rất có thể ông chủ điện Kremlin sẽ không nhượng bộ hay bỏ rơi đồng minh.
Chia sẻ về kinh nghiệm của mình khi nghiên cứu tư liệu cho cuốn sách "Các đúng đắn để thua trong một cuộc chiến", học giả Mỹ cho hay:
"Các nhà lãnh đạo thường phản ứng với việc bị đánh bại bằng một quyết định tai hại, chỉ khiến tình thế của họ trở nên tồi tệ hơn. Thay vì bình thản tìm cách thoát khỏi tình trạng khó khăn, họ lại giận dữ phản kháng lại".
Một phần của vấn đề, theo ông Tierney, được các nhà tâm lý học gọi là "hội chứng không muốn thất bại".
"Thật khó tưởng tượng được ông Putin chấp nhận thất bại. Ông đã trau chuốt hình ảnh như một người cha của người Nga - người đang khôi phục lại vị thế cường quốc thế giới của đất nước mình.
Nếu chế độ Assad sụp đổ, Nga có thể sẽ mất căn cứ quân sự duy nhất của mình ở ngoài không gian Liên Xô cũ - căn cứ hải quân Tartus ở Syria.
Do đó, "ông Putin có thể muốn cứu lại thứ gì đó khỏi con tàu đắm bằng cách đưa cuộc xung đột vào một giai đoạn mới đầy nguy hiểm".
Trong trường hợp đó, Nga có thể tăng cường các cuộc không kích hoặc triển khai đội quân “những người lịch sự” như từng làm ở Ukraine.
Ông Tierney cho rằng, Tổng thống Nga đã sẵn sàng cho việc leo thang quân sự khi nói Nga đang sử dụng "chưa hết mọi khả năng chúng tôi có thể" ở Syria và rằng "chúng tôi có những thứ khác nữa và sẽ sử dụng chúng nếu cần thiết".
Theo chuyên gia này, để kéo Putin ra khỏi Syria trong hòa bình, Mỹ cần phải "đi đường dài" bằng cách tránh bêu rếu thất bại có thể Nga sẽ phải hứng chịu.
