Mike Rowse (hay còn gọi là Lô Vĩ Tư), giám đốc điều hành Hãng tư vấn và nghiên cứu Stanton Chase International, đã có bài bình luận yêu cầu Trung Quốc xem lại yêu sách chủ quyền mà nước này đưa ra ở biển Đông.
Bài viết của ông được đăng trên tờ South China Morning Post.
Ông Rowse, vốn là một trợ giảng tại đại học Trung Quốc ở Hong Kong, đưa ra bằng chứng rằng sau khi lập quốc vào năm 1949, Trung Quốc chưa kiểm soát quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam (tên quốc tế là Paracel Island), mà do chính quyền Pháp vốn là đại diện ngoại giao cho Việt Nam thời bấy giờ quản lý. Sau khi quân Pháp thua trận thì chính quyền miền Nam Việt Nam đương thời tiếp quản quyền kiểm soát quần đảo.
Đến năm 1974, Trung Quốc đã gây chiến tranh trên biển ở khu vực quần đảo Hoàng Sa và chiếm trái phép cả khu vực còn lại của quần đảo.
Bắc Kinh hiện nay luôn giữ quan điểm những đảo, bãi cạn, bãi đá ngầm nằm trọn trong đường 9 đoạn là thuộc chủ quyền của Trung Quốc. Ông Rowse nhấn mạnh quan điểm này của Bắc Kinh là không ổn về mặt đạo đức đối với những người yêu nước và bạn bè quốc tế của Trung Quốc.
"Và, tại sao có quá nhiều nước, trong đó có những quốc gia là bạn bè của chúng ta đã phản ứng một cách cứng rắn về tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông"- chuyên gia Rowse đặt câu hỏi.
Ông cho rằng người Trung Quốc luôn tự hào vì Trung Quốc được xem là một cường quốc trên thế giới. Trong bối cảnh đó, Trung Quốc hoàn toàn có lý do để tăng cường những khả năng quân sự để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình trong khu vực và trên toàn thế giới. Song, câu hỏi đặt ra rằng "có phải Trung Quốc có ý định dùng sức mạnh quân sự để thực hiện tuyên bố chủ quyền của mình ở các khu vực còn lại ở biển Đông như đã từng làm với quần đảo Hoàng Sa hay không?".
"Thế thì những tuyên bố chủ quyền của các nước khác, các nước bạn bè và láng giềng của chúng ta là không có giá trị hay sao? Thật sự không có những biện pháp hòa bình để giải quyết những bất đồng này hay sao? Sự thật thì Trung Quốc đã có nỗ lực trong vấn đề này hay không?" - ông Rowse liên tục đặt nghi vấn.
Người Hồng Kong đã không lên tiếng trong các vấn đề đối ngoại liên quan vì đó là chuyện của chính quyền trung ương Bắc Kinh. Tuy nhiên, người Hong Kong quan tâm đến tình hình bế tắc ở biển Đông hiện nay được giải quyết như thế nào và họ khát khao mãnh liệt về một giải pháp hòa bình cho vấn đề này.
Nhận định về "đường lưỡi bò", học giả Trung Quốc Lý Lệnh Hoa (sinh năm 1946, tác giả của hơn 90 bài báo về vấn đề biển và luật biển đăng trên các báo chí Trung Quốc) từng nói: “Đường chín đoạn trên Biển Đông là một đường hư ảo. Tiền nhân của chúng ta vạch ra đường chín đoạn không hề có kinh độ hay vĩ độ cụ thể, cũng chẳng có căn cứ pháp luật...”
