Nếu tổng thống Putin đề nghị đàm phán tại Kazakhstan ngay từ đầu thì chắc chắn Ukraine sẽ thẳng thừng từ chối.
Lý do nếu được chọn, Ukraine sẽ thích ngồi họp bàn chuyện miền đông ở Anh, Pháp, Đức hay không thì ở, Ý, Áo, miễn là một nước phương Tây để họ cảm thấy tự tin hơn.
Nhưng việc chọn tại Kazakhstan (một nước có quan hệ cực kỳ thân thiết với Nga khi cùng nằm trong liên minh kinh tế Á – Âu Eurasia và Tổ chức hợp tác an ninh Thượng Hải) là điều Kiev không mong muốn.
Điều đó cho thấy Ukraine thiếu sự “tự chủ” dù tuyên bố mời 3 nước đến họp.
Có thể thấy dưới áp lực từ Nga thông qua Pháp – Đức thì Ukraine phải dần chấp nhận đến nơi Nga muốn họp.
Đưa được phái đoàn Ukraine đến Kazakhstan ngồi vào bàn đàm phán là chiến thắng ngoại giao của Nga trước cuộc họp này.
Thật ra, Ukraine ban đầu có vẻ không chấp thuận việc họp ở Kazakhstan vì xa phương Tây hàng ngàn cây số. Nhưng từng kế sách ngoại giao của Nga đã buộc Kiev phải chấp thuận.
Bước đầu tiên, ngày 5.12, Tổng thống Pháp Francois Hollande đã đến thăm Astana, nơi ông đã hội đàm với Nursultan Nazarbayev, nhà lãnh đạo của Kazakhstan.
Trên đường về Pháp, Hollande đã bất ngờ dừng lại Moscow thảo luận chớp nhoáng với Tổng thống Nga Vladimir Putin về Ukraine.
Khi Pháp đánh tiếng họp tại Kazakhstan, Ukraine đã tỏ ý không vui và không nhận lời. Vì thế ngay trước Giáng sinh, một đồng minh của Nga đến thúc họ dự họp tại Kazakhstan.
Đó là chuyến thăm Kiev bất thường của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tới Kiev hôm 19.12.
Ngoài những lời hoa mỹ thì Belarus nhắn Ukraine một thông điệp quan trọng: “Cần đi họp để thể hiện trách nhiệm”.
Khi Ukraine còn đang phân vân thì lại thêm Tổng thống Kazakhstan tới thăm của Kiev ngay trước Giáng sinh và gợi ý cho các giải pháp hòa bình để giải quyết các cuộc xung đột ở miền đông Ukraine.
Ông Nazarbayev tự gọi mình là "một người quản lý công bằng" với mọi phía của cuộc xung đột.
"Tôi kêu gọi Nga và Ukraine hãy cùng suy nghĩ để tìm một thỏa hiệp và để có được thoát khỏi xung đột này, để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, vì tình hình này chỉ là vô nghĩa, và nó không nên diễn ra", Nazarbayev cho biết ngày 22.12 ở Kiev sau cuộc gặp với Poroshenko.
Trước giờ, Kazakhstan luôn đứng ngoài lề cuộc khủng hoảng Ukraine hoặc chỉ đưa ra tuyên bố chung chung trong lúc làm ăn tích cực với Nga.
Nhưng khi cần kéo cuộc họp này về Kazakhstan để giúp Nga thì ông Nazarbayev tỏ ra sốt sắng lạ kỳ.
Trước sự sốt sắng của Kazakhstan và thúc ép của Pháp thì Ukraine không thể từ chối.
Theo giới chuyên gia phân tích, lựa chọn nơi họp là điều cực kỳ quan trọng thể hiện ý chí ngoại giao.
Rất nhiều cuộc thương lượng hòa bình trên thế giới bị đổ bể trong trứng nước chỉ vì không thông nhất được địa điểm họp mà thật ra là cách khẳng định tư thế của các bên khi tham gia cuộc họp.
Việc Pháp, Đức đồng ý họp ở Kazakhstan đã cho thấy “tâm ý” của họ đã ngả theo Nga trong cuộc họp lần này. Và cũng có thể thấy, chưa đàm phán, ông Putin đã thắng ông Poroshenko 1-0.
