Thông tin này là dấu hiệu thêm nữa cho thấy, Ả-rập Xê-út đã quá chán nản khi phải đợi chờ hành động từ đồng minh lớn là Mỹ nên đã tự mình “ra tay”.
Trên thực tế, thông tin gây sốc trên không phải là mới bởi nhiều người đã biết về kế hoạch này trong một thời gian gần đây. Tuy nhiên, chiến lược ban đầu của nó là phát động một cuộc tấn công vào cuối tháng 8 với một dàn xe tăng được hậu thuẫn bởi lực lượng quân đội Mỹ. Đích thân Thứ trưởng Quốc phòng Ả-rập Xê-út đã đến Amman để giám sát việc thành lập một đội quân hùng hậu và đảm bảo việc vận chuyển xe tăng từ Ả-rập Xê-út đến sát biên giới Syria diễn ra suôn sẻ.
Một cuộc họp được tổ chức ở Amman từ ngày 25 đến 27/8 dưới sự chủ trì của Tướng Chỉ huy Lloyd J. Austin III để chuẩn bị sẵn sàng cho chiến dịch tấn công vào Syria. Vì mục đích tuyên truyền, các binh lính trên những chiếc xe tăng đầu tiên tiến vào Syria sẽ là người Syria được tuyển mộ từ các trại tị nạn nhưng những binh lính đánh thuê vẫn là lực lượng chủ chốt trong đội quân tiến đánh Syria của Ả-rập Xê-út.
Thông tin trên tạp chí Chính sách Đối ngoại được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry có chuyến thăm đến thủ đô Riyadh để khôi phục quan hệ tốt đẹp giữa Mỹ với Ả-rập Xê-út. Nếu bản tin được xác nhận là chính xác, nó sẽ cho thấy, Ả-rập Xê-út đang tự mình xúc tiến kế hoạch dù lực lượng Mỹ đang rút khỏi Syria.
Thực ra, trong thời gian gần đây, người ta đã thấy quan hệ giữa Mỹ và đồng minh Ả-rập Xê-út đang bị sứt mẻ rất nhiều. Ả-rập Xê-út được cho là rất tức giận với chính sách ậm ờ, nước đôi của Mỹ đối với tình hình Syria. Sau những chờ đợi “mỏi mòn” vì không thấy cường quốc số 1 thế giới hành động kiên quyết trên chiến trường Syria, Ả-rập Xê-út đang tự mình theo đuổi con đường riêng.
Ả-rập Xê-út đã phá bỏ chính sách truyền thống lâu nay là thận trọng, kín đáo để công khai đe dọa phá vỡ mối quan hệ đồng minh mạnh mẽ với Mỹ để theo đuổi một vai trò lớn hơn, độc lập hơn trong việc hậu thuẫn cho phe nổi dậy Syria chống lại Tổng thống Bashar al-Assad. Ả-rập Xê-út được cho là đang tăng cường cung cấp vũ khí cho phe nổi dậy Syria dù nước này vẫn quan ngại về khả năng vũ khí của họ rơi vào tay các thành phần cực đoan, khủng bố.
Ả-rập Xê-út đầu tư vào đội quân mới
Ả-rập Xê-út được cho là đang chuẩn bị đổ hàng triệu USD vào vũ khí và đào tạo hàng ngàn chiến binh Syria để thiết lập nên một đội quân nổi dậy mới có thể giúp lật đổ chính quyền của Tổng thống Assad. Đội quân này cũng được tạo ra để làm đối trọng với các nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan có ảnh hưởng ngày càng lớn ở chiến trường Syria.
Các nguồn tin từ Syria, Ả-rập và phương Tây tiết lộ, Ả-rập Xê-út đang dồn mọi nỗ lực vào đội quân Jaysh Al Islam (còn gọi là Đội quân Hồi giáo hay JAI). Lực lượng này được thành lập hồi cuối tháng 9 từ 42 phe nhóm nổi dậy Syria.
Đội quân Jaysh Al Islam được dựng lên dựa trên mục tiêu tạo ra một người chơi mới đủ mạnh trong bối cảnh phe nổi dậy đang mâu thuẫn nội bộ sâu sắc. Lực lượng mới này sẽ loại trừ những thành phần liên quan đến Al-Qaeda như nhóm Quốc gia Hồi giáo Iraq hay Mặt trận Nusra và sẽ tiếp nhận thêm nhiều các đơn vị Salafi hay là các nhóm Hồi giáo không cực đoan.
Theo một nguồn tin chưa được xác nhận, JAI sẽ được đào tạo dưới sự giúp đỡ của Pakistan với thành phần cốt lõi gồm khoảng từ 5.000 đến hơn 50.000 quân.
Tuy nhiên, các nhà ngoại giao và giới chuyên gia mới đây cảnh báo, người ta vẫn tỏ ra rất hoài nghi về viễn cảnh của đội quân JAI mới cũng như những quan ngại về việc lực lượng này sẽ qua trở lại tấn công quê hương họ sau khi trở về từ chiến trường Syria.
Giới chức Ả-rập Xê-út thừa nhận nỗ lực của họ trong việc tìm một chiến lược thay thế ở Syria sau sự bất lực của Mỹ đang phải đối mặt với vấn đề tương tự mà đồng minh của họ phải đối mặt: đó là làm thế nào củng cố sức mạnh quân sự cho phe nổi dậy vũ trang thiếu tính tổ chức mà không vô tình tiếp tay thêm cho các thành phần chiến binh cực đoan đang ngày càng chiếm vị trí thống trị trong nội bộ lực lượng chống Assad.
Và trong khi giới chức Ả-rập Xê-út đang sôi sục với dự định tách khỏi chiến lược ngoại giao của Mỹ ở Syria thì những sự lựa chọn của họ trong vấn đề này vẫn rất hạn chế: Ả-rập Xê-út dựa và quân đội Mỹ cũng như công nghệ Mỹ trong lĩnh vực dầu mỏ. Ngoài ra, những nước mà Ả-rập Xê-út đang ve vãn để ủng hộ họ trong vấn đề Syria như Pháp và Ấn Độ thì chỉ có thể cung cấp sự giúp đỡ nhỏ nhoi.
Các nhà ngoại giao gần đây thường xuyên tiếp xúc với Hoàng tử Bandar bin Sultan, người đứng đầu cơ quan tình báo Ả-rập Xê-út đang theo đuổi chiến dịch ở Syria, cho biết, ông Sultan dường như bận tâm nhiều nhất đến số chiến binh nước ngoài ở Syria chứ khôngphải lực lượng của ông Assad. Con số chiến binh nước ngoài đang chiến đấu ở Syria ước tính là từ 3.000 đến 5.000 người, trong đó có 800 chiến binh được cho là người Ả-rập Xê-út. Ông Sultan dự đoán, cứ 6 tháng, con số trên lại tăng lên gấp đôi.
Ả-rập Xê-út đang mở rộng sự giúp đỡ về vũ khí và tiền bạc cho các thành phần ôn hòa trong lực lượng nổi dậy Syria. Tuy nhiên, nỗi sợ về việc đội quân này quay sang đánh trả họ là điều không thể xóa bỏ. Ả-rập Xê-út từng có những trải nghiệm cay đắng với những người của nước họ đi chiến đấu ở Afghanistan vào những năm 1980 và sau đó các thành phần này trở về đất nước thực hiện những cuộc tấn công khủng bố đáng sợ.
