Ả Rập Xê Út đã đạt được một cột mốc mang tính đột phá trong quá trình đa dạng hóa nền kinh tế khi lần đầu tiên tìm ra trữ lượng lithium đáng kể từ các sản phẩm phụ từ ngành dầu khí tại các mỏ dầu ven biển của nước này.
Sự kiện này diễn ra vào cuối năm 2024, khi đội công nhân và kỹ sư nước này chiết xuất thành công lithium từ nước muối, vốn là sản phẩm phụ từ các mỏ dầu. Khám phá này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tận dụng các sản phẩm phụ dầu khí để đáp ứng nhu cầu toàn cầu về vật liệu năng lượng sạch.
India (Ấn Độ) nhận định, việc tìm thấy mỏ "vàng trắng" tại các mỏ dầu của Ả Rập Xê Út sẽ thay đổi vận mệnh của nước này. Bởi, lithium được kỳ vọng là nguồn của cải mới của Ả Rập Xê Út - nền kinh tế vốn phụ thuộc vào trữ lượng dầu mỏ và khí đốt tự nhiên khổng lồ nhiều thập kỷ qua.
Lithium có khả năng đưa quá trình đa dạng hóa nền kinh tế nước này lên một tầm cao mới; đồng thời mở ra một tương lai xanh hơn cho nền kinh tế đứng thứ 18 toàn cầu năm 2024 (theo Global Finance).
Lithium - Nguồn của cải mới của Ả Rập Xê Út
Theo báo cáo, Công ty dầu khí quốc gia Saudi Aramco do nhà nước sở hữu của Ả Rập Xê Út, là những người có công trong việc khai thác lithium từ sản phẩm phụ của dầu mỏ, khi thực hiện dự án thí điểm từ một trong những mỏ dầu ven biển của mình.
Sau thành công của Saudi Aramco, Ả Rập Xê Út sẵn sàng "đổ" hàng tỷ USD để đưa công nghệ vào khai thác lithium thương mại. Hơn ai hết, quốc gia này hiểu rằng lithium có thể sẽ viết nên cuộc cách mạng trong lĩnh vực năng lượng, nơi Ả Rập Xê Út sẽ chuyển đổi từ nền kinh tế phụ thuộc vào dầu mỏ thành trung tâm chuyển đổi năng lượng thế giới dựa trên công nghệ.
Hiện Lihytech, một công ty khởi nghiệp từ Đại học Khoa học và Công nghệ King Abdullah, đang hợp tác với Saudi Aramco và Công ty khai khoáng Ma'aden phát triển các loại công nghệ để chiết xuất lithium từ muối biển.
Công nghệ đột phá hứa hẹn sẽ cách mạng hóa quá trình khai thác lithium, mở đường cho các loại pin xe điện bền vững hơn và các giải pháp năng lượng sạch. Ảnh: Sustainability-times
Khalid bin Saleh Al-Mudaifer, Thứ trưởng Bộ Khai khoáng Ả Rập Xê Út, tuyên bố rằng Vương quốc này sẽ sớm triển khai chương trình thí điểm thương mại nhằm thúc đẩy khai thác trực tiếp lithium.
"Các công ty đang khai thác lithium thông qua công nghệ mới do Đại học Khoa học và Công nghệ King Abdullah phát triển và đang trong quá trình phát triển nhanh chóng. Họ đang xây dựng một dự án thí điểm thương mại tại các mỏ dầu. Vì vậy, nước muối chảy ra từ mỏ sẽ liên tục được đưa vào chiết xuất lithium", Reuters trích lời của ông Khalid bin Saleh Al-Mudaifer.
Khoản đầu tư chiến lược của Ả Rập Xê Út vào khai thác lithium phù hợp với tầm nhìn của Thái tử Mohammed bin Salman nhằm tạo ra các nguồn thu nhập thay thế cho vương quốc giàu dầu mỏ này.
Ả Rập Xê Út, quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào dầu mỏ trong nhiều thập kỷ, đã chi hàng tỷ USD để thực hiện mục tiêu trở thành trung tâm cho xe điện. Việc tìm thấy lithium không chỉ giúp đa dạng hóa nền kinh tế của Ả Rập Xê Út, mà còn hỗ trợ các mục tiêu bền vững của Tầm nhìn 2030 của Ả Rập Xê Út.
Khi trữ lượng nhiên liệu hóa thạch trên toàn thế giới đang cạn kiệt, lithium - còn được gọi là 'vàng trắng' của thế kỷ 21 vì màu trắng bạc và giá trị của nó trên thị trường - được dự đoán sẽ thay thế dầu mỏ và các nhiên liệu hóa thạch truyền thống khác để trở thành nguồn năng lượng số một trên toàn cầu.
Lithium có nhiều trong lớp vỏ Trái Đất, nhưng phân bố rất mỏng. Các nhà nghiên cứu ước tính rằng có khoảng 200 tỷ tấn lithium trong các đại dương trên thế giới và 98 triệu tấn trong đá và hồ muối trên đất liền.
Ảnh minh họa về pin Li-ion do AI tạo. Nguồn: Microsoft Copilot/DALL-E
Hiện nay, pin Lithium-ion (Li-ion) được sử dụng để cung cấp năng lượng cho hầu hết mọi thiết bị điện tử từ ô tô điện, máy tính xách tay và điện thoại thông minh, đến đèn khẩn cấp, đồ chơi và hầu như mọi thiết bị được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày.
Các công ty dầu mỏ lớn khác như Exxon Mobil và Occidental Petroleum cũng đang khám phá các công nghệ khai thác lithium để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng này. Điều này nêu bật sự chuyển dịch toàn cầu sang các nguồn năng lượng xanh.
Straits Research cho biết, quy mô thị trường lithium toàn cầu sẽ bùng nổ thời gian tới. Năm 2024, giá trị thị trường lithium toàn cầu được định giá ở mức 37,43 tỷ USD và dự kiến sẽ đạt từ 44,13 tỷ USD vào năm 2025 lên 164,77 tỷ USD vào năm 2033, đạt tốc độ CAGR là 17,9% trong giai đoạn dự báo (2025-2033).
