Nhiều bằng chứng
Hãng tin Reuters cho biết đã cử phóng viên tiếp cận một trận địa tại miền Đông Ukraine và phát hiện dấu vết xe tăng Nga tại đây.
Trận chiến diễn ra trên cánh đồng gần một ngôi làng có tên là Horbantenko đã khiến nhiều xe tăng và xe bọc thép của quân chính phủ bị tiêu diệt với hàng chục chiếc bị cháy rụi còn sót lại.
Theo Reuters, đây là xe tăng T-72 của Nga bị bắn cháy ở miền Đông Ukraine
Quân chính phủ Ukraine triển khai những xe tăng này gần Horbantenko, cách thành trì Donestk của quân nổi dậy chỉ 40km về phía Đông Nam.
Tuy nhiên, trong các cuộc đụng độ hồi cuối tháng Tám, quân chính phủ đã chịu tổn thất nặng nề và đây được cho là một phần nguyên nhân khiến Kiev sau đó chấp thuận ký một thỏa thuận ngừng bắn với phe ly khai.
Phóng viên Reuters cho biết đã tìm thấy các bộ khung bị cháy đen, mà giới chuyên gia quân sự xác định là của hai chiếc xe tăng quân sự Nga.
Với phát hiện được công bố này, hãng Reuters cho rằng đây là bằng chứng củng cố hơn những tuyên bố của Kiev và phương Tây cho rằng quân nổi dậy đã được Nga hậu thuẫn cả về con người và vũ khí.
Moskva vẫn liên tục phủ nhận cáo buộc mặc dù trên thực tế, trước thời điểm cuối tháng Tám, quân nổi dậy đã gần như bị đánh bại. Chính phủ Ukraine thời điểm sau đó thông báo đã bắt được một số binh lính Nga và vũ khí từ Nga đang xâm nhập trái phép qua biên giới.
Hình ảnh được Reuters công bố
Reuters đã công bố các bức ảnh chụp hai chiếc xe tăng bị hư hỏng nặng, một trong hai chiếc xe tăng này đã bị mất tháp pháo - bộ phận mà theo các chuyên gia quân sự độc lập, chỉ có ở các loại xe tăng của quân đội Nga.
Theo Reuters, các chuyên gia đều nhất trí rằng trong hai chiếc xe tăng bị hư hỏng hoàn toàn, có một chiếc là T-72BM, loại xe tăng do Nga chế tạo và cải tiến từ mẫu xe tăng nổi tiếng thời Liên Xô. Đáng chú ý là mẫu xe tăng này chưa hề được xuất khẩu.
Cuối tháng Tám, sau khi xuất hiện một đoạn băng ghi hình chất lượng khá kém cho thấy hình ảnh một chiếc xe tăng T-72BM xuất hiện trong đoàn xe của quân nổi dậy, nhà phân tích quân sự Joseph Dempsey, thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tại London, đã viết:
"Loại xe tăng này được quân đội Nga sử dụng rộng rãi song điều đáng lưu ý là mẫu này chưa được xuất khẩu hay được sử dụng bên ngoài nước Nga... Sự xuất hiện của phiên bản cải tiến mẫu xe tăng này tại Ukraine càng củng cố thêm cáo buộc cho rằng Nga đang hỗ trợ vũ khí cho lực lượng ly khai".
Sau khi xem các bức ảnh mà Reuters cung cấp, các chuyên gia quân sự cho rằng chiếc xe tăng thứ hai có thể cùng loại với chiếc thứ nhất - T-72BM, hoặc là mẫu T-72B1 cải tiến. Tuy nhiên, việc đưa ra một kết luận cụ thể và chi tiết là rất khó bởi cả hai chiếc xe tăng này đều đã hư hỏng nặng.
Nhà phân tích Dempsey thì cho rằng mẫu xe tăng T-72B1 do Liên Xô chế tạo không được sử dụng trong các hoạt động quân sự tại Ukraine, và điều này đồng nghĩa với việc quân nổi dậy không thể chiếm được loại phương tiện này trên chiến trường.
Hồi tháng 6 vừa qua, Hội đồng An ninh Ukraine - gồm giới chức cấp cao các cơ quan chính trị, quốc phòng và an ninh - từng nói rằng phe ly khai đang sử dụng các loại xe tăng T-72 và đó không phải là những loại phương tiện lực lượng này chiếm từ quân đội Ukraine.
Một trong hai chiếc xe tăng được cho là loại T-72 của Nga
Hồi cuối tháng Tám, Kiev cho biết quân đội Nga đã thâm nhập lãnh thổ Ukraine và chiếm đóng Starobeshevo, thị trấn cách Horbatenko khoảng 5km. Bộ Quốc phòng Ukraine từ chối tiết lộ các thông tin chi tiết về diễn biến các cuộc đụng độ diễn ra sau đó.
Hãng Reuters dẫn lời một số binh sỹ Ukraine trên chiến trường cho biết quân chính phủ tại đây đã nhanh chóng bị đè bẹp. Một binh sĩ có tên là Alexei Koshelenko được trích lời nói: “Chúng tôi bị tấn công bằng nhiều loạt pháo phản lực, sau đó bộ binh đối phương xuất hiện. Chúng tôi bị đánh bại trong vòng chưa đầy 20 phút”.
Sau khi được thả cùng nhiều tù nhân chiến tranh khác, binh sỹ này tiết lộ: “Đó là những người Nga, họ nói rằng họ thuộc Tiểu đoàn tấn công đổ bộ đường không tại Kostroma”. Kostroma là một thành phố vùng Đông Bắc Nga, cách Moskva khoảng 300 km.
Xác một chiếc xe bọc thép được cho là loại BMP-2 của Nga bị tiêu diệt gần Starobesheve do quân li khai kiểm soát
Vòng tròn trắng
Reuters cũng dẫn lời người dân địa phương của làng Horbatenko để chứng minh cho sự can dự trực tiếp của Nga trong cuộc chiến tại Ukraine. Bà Valentina Ivanovna, 75 tuổi, nói rằng đã chứng kiến một đoàn xe quân sự đi qua. Trên thân xe có các vòng tròn trắng và trên nóc có cắm cờ màu trắng.
Theo phân tích của Reuters, cả quân nổi dậy và lực lượng chính quyền Ukraine đều không sử dụng biểu tượng là các vòng tròn trắng. Hãng này dẫn lời của một người dân địa phương tên Nina nói rằng những binh sỹ hành quân ngang qua đã tự nhận mình là người Nga. Họ cũng tiết lộ ý nghĩa của vòng tròn màu trắng này là để phân biệt quân Ukraine và Nga.
Phóng viên Reuters cho biết hai chiếc xe tăng được cho là loại T-72BM bị hư hỏng nặng tới mức khó có thể xác định được các biểu tượng, nếu có trên thân vỏ. Tuy nhiên, trên thân tháp pháo đã vỡ của một chiếc xe quân sự mẫu BMP-2 do Liên Xô sản xuất bị phá hủy vài trăm mét gần đó, vẫn còn biểu tượng vòng tròn màu trắng.
Giới phân tích cho rằng các loại tên lửa chống tăng rơi gần khu vực xe tăng bị phá hủy hầu hết đều được khai hỏa từ phía Nga bởi người ta có thể tìm thấy nhiều mảnh tên lửa chống tăng có điều khiển Kornet rơi tại đây.
Reuters đã nhờ các chuyên gia quân sự phân tích các bức ảnh và một số người đã khẳng định Ukraine không có loại tên lửa điều khiển này. Chuyên gia tại viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế nói: “Sự xuất hiện của tên lửa Kornet ATGM là một chi tiết rất đáng giá. Mặc dù Nga đã xuất khẩu rộng rãi loại tên lửa này song Ukraine lại không nằm trong danh sách các nước nhập khẩu. Bởi vậy, chi tiết này có thể củng cố hơn ý kiến cho rằng Nga có can thiệp”.
Ống phóng tên lửa chống tăng Kornet được tìm thấy tại Starobesheve do quân li khai kiểm soát
Ngoài các bằng chứng về vũ khí, Reuters còn cho biết phóng viên của họ phát hiện trên thực địa các dấu vết của bộ binh Nga. Cụ thể là tại khu vực các chiến hào gần bãi chiến trường có 124 vỏ hộp thức ăn đóng sẵn in dòng chữ “không bán”.
Theo Reuters, đây là các sản phẩm được sản xuất riêng cho Bộ Quốc phòng Nga. Hãng tin này cũng dẫn lời người phát ngôn của Voentorg, công ty Nga chuyên sản xuất các loại đồ hộp tương tự cho Bộ Quốc phòng, xác nhận đó là những sản phẩm không bán đại trà.
Khoảng 50 vỏ chai nước khoáng rơi vãi gần khu vực các xe tăng bị cháy cũng có các loại nhãn dán cho biết chúng được sản xuất tại tỉnh Ivanono của Nga, nơi có căn cứ của sư đoàn lính dù Nga từng bị bắt hồi tháng Tám vừa qua.
Cho tới nay, về mặt chính thức, Nga luôn phủ nhận mọi cáo buộc liên quan trực tiếp tới cuộc xung đột tại Ukraine. Các quan chức Nga không ít lần nhấn mạnh rằng đây là cuộc xung đột nội bộ của quốc gia láng giềng và cần phải giải quyết thông qua đối thoại giữa các bên liên quan.
