Những cánh én đã mỏi
Chính thức tham chiến trên mặt trận đối không chống “Chiến tranh phá hoại” từ năm 1966, MiG-21 được ví như “Cánh én bạc”, đã lập nhiều chiến công lừng lẫy, liên tiếp hạ gục những “Thần sấm”, “Con ma”, “Siêu pháo đài bay B-52”.
MiG-21 đã nâng cánh bay, tạo nên nhiều phi công siêu hạng (Ace) của Không quân Nhân dân Việt Nam, vít cổ nhiều phi công sừng sỏ của Không quân Mỹ.
Ngót nửa thế kỷ qua, MiG-21 luôn đóng vai trò xương sống của lực lượng Không quân tiêm kích Việt Nam với nhiều biến thể, trong đó mới nhất, hiện đại nhất là MiG-21 Bis cũng đã miệt mài cống hiến trên 30 năm.
Tiêm kích MiG-21 Bis của Việt Nam. Ảnh: Quân đội nhân dân
Đến nay, những cánh én đã mỏi do trải qua nhiều năm sử dụng, thường xuyên hỏng hóc, gây uy hiếp an toàn bay.
Hơn nữa, MiG-21 Bis đã qua thời đỉnh cao từ lâu, vũ khí, khí tài lạc hậu, hiệu quả kém, không còn phù hợp với tác chiến phòng không hiện đại.
Sau một số vụ tai nạn, việc cho những cánh bay MiG-21 về nghỉ để thay bằng các máy bay chiến đấu mới hơn càng trở nên cấp thiết.
Tạm biệt để tiến thẳng lên hiện đại
Thời kỳ cao điểm nhất, Không quân Nhân dân Việt Nam có trong biên chế tới 6 trung đoàn MiG-21 Bis gồm 921, 927, 929, 931, 935 và 940 (thuộc Trường Sĩ quan Không quân, chuyên huấn luyện bay nâng cao cho các phi công toàn Quân chủng).
Không phải đến bây giờ MiG-21 mới bị loại biên, mà từ năm 2004, Trung đoàn 935 là đơn vị đầu tiên giã biệt những cánh én bạc để tiếp nhận máy bay Su-30MK2 và Su-27SK/ UBK.
Su-30MK2 của Trung đoàn 935. Ảnh: Quân đội nhân dân
Tiếp đó, đến lượt Trung đoàn 921 tiếp nhận Su-22M/ M4 để thay thế MiG-21 bảo vệ vùng trời thủ đô.
Su-22 của Trung đoàn 921. Ảnh: Quân đội nhân dân
Trung đoàn 940 (đã được đổi phiên hiệu, kế thừa truyền thống của Trung đoàn 925 từ thời Kháng chiến chống Mỹ và chuyển về trực thuộc Sư đoàn 372) cũng đã hoàn tất việc thay thế MiG-21 Bis bằng Su-27SK/ UBK.
Gần đây nhất, đến lượt Trung đoàn 927 tiến thẳng lên hiện đại với máy bay tiêm kích đa năng Su-30MK2 và Trung đoàn 929 tiếp nhận Su-22M4.
Su-30MK2 của Trung đoàn 927. Ảnh: Quân đội nhân dân
Hiện chỉ còn duy nhất Trung đoàn 931 đang bay MiG-21 Bis, nhưng hầu hết máy bay đều đã cũ, có lẽ cũng sẽ sớm bị loại biên.
Tuy nhiên, những cánh én bạc mới chỉ tạm biệt, đưa vào niêm cất dài hạn để sẵn sàng cất cánh trở lại bất cứ khi nào Tổ quốc cần.
Tóm lại, do đã quá cũ và lạc hậu, dù có nâng cấp cũng không kéo dài thời hạn sử dụng thêm được bao lâu.
Việc để MiG-21 “khép cánh”, nhường chỗ cho các thế hệ máy bay chiến đấu hiện đại hơn là quyết định dũng cảm và hết sức đúng đắn. Xin ngả mũ, chuẩn bị chào tạm biệt những cánh én bạc oanh liệt một thời!
