Từ khi mở chiến dịch "chống khủng bố" tại miền Đông Ukraine, chính quyền Kiev đã điều động nhiều loại vũ khí và phương tiện quân sự nhằm đối phó với lực lượng ly khai tại đây. Trong số này, có một loại xe thiết giáp khá quen thuộc là BTR-80.
Thông số kỹ thuật của xe thiết giáp BTR-80
Khối lượng: 13.6 tấn
Kíp xe: 3 + 7 lính bộ binh
Tốc độ tối đa: 90 km/h
Tầm hoạt động trên đường tốt: 600-800 km
Động cơ: Diezel KamAZ7403
Công suất tối đa: 191 KW
Vũ khí: Trọng liên KVPT 14,5mm và súng máy đồng trục 7,62mm
Để đáp ứng nhu cầu của những cuộc xung đột quân sự, xe bọc thép bánh hơi chở quân (APC) ra đời giúp nâng cao năng lực tác chiến của lực lượng quân đội sử dụng nó khi được dùng để vận chuyển binh lính tới chiến trường và tham gia nhiệm vụ trinh sát, giữ gìn an ninh, tuần tra vùng tạm chiếm, vận tải hàng hóa hay là cấu hình khung cơ sở để gắn pháo, cối dành cho mục đích cơ động và thậm chí còn được dùng cho mục đích cứu thương, xe chở sĩ quan, xe thông tin liên lạc, xe cứu kéo… Đôi khi còn được cải tiến để làm thay nhiệm vụ của xe chiến đấu bộ binh (IFV).
BTR-80 của quân Nga duyệt binh trên quảng trường Đỏ
Được phát triển bởi nhà thiết kế GAZ và đi vào sản xuất từ năm 1986 tại nhà máy Arzamas (nay được biết tới với tên gọi công ty cổ phần AMZ), BTR-80 thay thế các phiên bản trước nó như BTR-60PB, BTR-70. BTR-80 là loại xe thiết giáp 4 trục, 8 bánh hơi với một động cơ đặc biệt giúp xe bơi trên mặt nước. BTR-80 có khả năng bám theo đoàn xe tăng trong hành tiến và vượt qua các chướng ngại vật như ụ súng, đường hào hay nước, kíp xe gồm 3 người và 7 lính bộ binh trong khoang.
Nòng súng 14,5mm trên xe được giương cao hết cỡ
Chiếc xe thiết giáp chở quân này có khả năng bảo vệ binh lính khỏi các tác nhân phóng xạ từ một vụ nổ hạt nhân hay các tác nhân sinh học và hóa học. BTR-80 được trang bị một tháp súng máy hạng nặng dùng để chống các mục tiêu mặt đất và các mục tiêu bay độ cao thấp ở khoảng cách lên tới 2.000m, đó là một khẩu KVPT 14,5mm và một khẩu súng máy 7,62mm đồng trục với khả năng xoay 360° và góc bắn từ +60° đến -4°. Để giúp cho việc tác chiến ban đêm, xe có một đèn chiếu OU-3GA2M gắn trên tháp súng.
Sáu ống phóng đạn khói 3D6 cũng được tích hợp trên tháp súng giúp xe ngụy trang khi gặp nguy hiểm. Khả năng cơ động cao của BTR-80 nhờ vào động cơ diesel KamAZ-7403 8 xy-lanh cùng với 8 bánh truyền động có tiết diện lớn và hệ thống điều khiển áp lực trung tâm.
Phân đội BTR-80 thực hành yểm hộ hỏa lực
Kể từ năm 1993, BTR-80 được trang bị động cơ YaMZ-238M2 với các đặc điểm tương tự. Thiết kế của BTR-80 cho phép xe có thể chạy được ngay cả khi 1 hoặc 2 bánh đã hoàn toàn bị vô hiệu hóa. Chiếc xe hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi mìn sát thương bộ binh. Nếu bị tấn công bởi mìn chống tăng như đã gặp ở Afghanistan, xe vẫn có thể tiếp tục di chuyển nếu vụ nổ chỉ làm 1 trong 8 bánh bị hỏng.
Hệ thống điều chỉnh độ căng của lốp giúp xe có thể dễ dàng vượt qua các dạng địa hình khác nhau, từ địa hình đất mềm cho đến những khu vực gồ ghề. BTR-80 sử dụng loại lốp chống đạn KI-80 hay KI-126, ngay cả khi bị bắn bởi nhiều loạt đạn liên tục với mọi cỡ đạn và áp lực hơi trong bánh đã bị giảm sút xe vẫn có thể chạy được thêm vài trăm km nữa.
Cửa hông của BTR-80 được mở ra, ngoài ra xe còn có cửa nóc giúp binh sĩ nhanh chóng ra vào xe.
BTR-80 được trang bị hệ thống chữa cháy bán tự động ở động cơ và có thêm 2 bình chữa cháy ở trong xe dành cho binh lính. Nhờ vào sự tiện dụng của 4 cửa trên nóc và 2 cửa ở 2 bên hông giúp cho binh lính có thể ra vào xe một cách nhanh chóng.
Cửa hông gồm 2 bộ phận và người lính có thể chỉ cần mở cửa trên để tận dụng làm lỗ châu mai khi xe đang chạy. Nói cách khác, BTR-80 đáp ứng một cách tốt nhất những tiêu chuẩn thế giới về xe thiết giáp chở quân tại thời điểm nó ra mắt và thậm chí BTR-80 còn có một số điểm tiên tiến hơn.
BTR-80 cũng là xe thiết giáp tiêu chuẩn của Hải quân đánh bộ Nga/Liên Xô
Những ưu điểm của BTR-80 so với các loại xe thiết giáp chở quân của những quốc gia khác:
Lỗ châu mai dành cho lính trong xe được thiết kế tốt hơn, giúp nâng cao hỏa lực của xe. Có 7 cửa bắn ở thành xe được hướng về phía trước, với 1 đặt ngay trước đầu xe và 2 ở trên nóc xe (nhằm chống lại các mục tiêu trên không như trực thăng). Có 2 cửa có thể đặt súng máy.
Giáp trước của BTR-80 có thể chống được các cỡ đạn bộ binh 7,62mm và đặc biệt là đạn 12,7mm.
BTR-80 có thể lội nước mà không cần chuẩn bị. Nhờ hệ thống bơi nước chuyên dụng phía sau, xe có thể bơi dễ dàng qua các vùng nước nông hay thực hành đổ bộ từ tàu đổ bộ. Chiếc xe thiết giáp này có thể dễ dàng được vận chuyển bằng đường bộ, đường biển hay đường không.
Mới đây nhất, trước các mối đe dọa quân sự từ Nga, Ukraine đã gấp rút lên kế hoạch nâng cấp các xe bọc thép BTR-80. Ông Sergey Mykytyuk - Giám đốc công ty quốc doanh Ukroboronservice cho biết công ty đang thực hiện nâng cấp và hiện đại hóa 5 chiếc xe bọc thép BTR-80 để có thể kịp bàn giao cho Quân đội Ukraine trong thời gian sớm nhất.
BTR-80 của quân chính phủ Ukraine đang tuần tra tại miền Đông
Trong khi đó BTR-80 của quân Nga cũng đang chờ sẵn bên kia biên giới
Xe thiết giáp BTR-80
