Tờ Russia and India Report đăng bài viết môi tả cách thức hoạt động của hệ thống Perimeter (Nga). Sau đây là nội dung bài viết:
Nhân tố lớn nhất có thể ngăn chặn cuộc chiến tranh thế giới thứ ba chính là một hệ thống của Nga với khả năng phát động một cuộc tấn công trả đũa hạt nhân ngay cả khi các tuyến chỉ huy và liên lạc của lực lượng tên lửa chiến lược bị phá hủy hoàn toàn. Hệ thống này được gọi là Perimeter và người Mỹ đặt biệt danh cho nó là “bàn tay chết chóc”.
Bộ phận chỉ huy và điều khiển chính của các tên lửa chiến lược có tên Kazbek. Bộ phận này đã trở nên nổi tiếng với chiếc vali hạt nhân có mật mã là Cheget. Còn Perimeter là một hệ thống chỉ huy thay thế khác của các lực lượng hạt nhân Nga. Nó được thiết kế để tự động kiểm soát một cuộc tấn công hạt nhân quy mô khổng lồ.
Việc phát triển một hệ thống bảo đảm duy trì khả năng tiến hành một cuộc trả đũa hạt nhân bắt đầu từ giữa thời chiến tranh lạnh khi mà những hệ thống tác chiến điện tử vốn được cải tiến không ngừng có thể sẽ sớm đạt tới khả năng cản trở hệ điều khiển thông thường của các lực lượng hạt nhân chiến lược. Một phương án dự phòng để liên lạc là rất cần thiết để bảo đảm sự liên lạc giữa yếu tổ chỉ huy với các bệ phóng.
Sau đó, ý tưởng về việc sử dụng một tên lửa được trang bị các bộ truyền phát sóng radio cực mạnh làm đường truyền dẫn thông tin được chấp nhận. Điều đặc biệt là trong khi bay qua Liên Xô, loại tên lửa này không chỉ có thể gửi lệnh phóng tới các trung tâm chỉ huy của lực lượng tên lửa chiến lược mà còn gửi lệnh trực tiếp tới các đơn vị phóng. Vào ngày 30/8/1974, Liên Xô ra sắc lệnh mật số 695-227, giao nhiệm vụ cho Phòng thiết kế Yuzhnoe của Dnepropetrovsk, một nhà sản xuất tên lửa đạn đạo liên lục địa, chế tạo hệ thống này.
Tên lửa UR-100UTTKh (NATO định danh là Spanker) đã được sử dụng như một cơ sở cho hệ thống. Cuộc bay thử nghiệm bắt đầu năm 1979 và lần đầu tiên được phóng thành công kèm bộ truyền sóng vào ngày 26/12. Những cuộc thử nghiệm đã xác nhận rằng tất cả các bộ phận của hệ thống Perimeter có thể tương thích thành công với nhau, và đầu đạn của tên lửa chỉ huy có thể bay theo quỹ đạo mong muốn.
Tháng 11/1984, tên lửa chỉ huy được phóng đi từ Polotsk đã đưa ra một lệnh tới hầm phóng silo của tên lửa đạn đạo liên lục địa ICBM RS-20 (SS-18 Satan) tại Baikonur. Sau đó, tên lửa Satan đã được phóng đi, và sau mỗi giai đoạn thử nghiệm, kết quả đều cho thấy đầu đạn của tên lửa đã tấn công vào góc vị trí chính xác tại trường bắn thử nghiệm Kura trên bán đảo Kamchatka. Tháng 1 năm 1985, Perimeter đã được đưa vào hoạt động. Kể từ đó đến nay hệ thống này đã được nâng cấp một số lần, hiện nay các ICBM hiện đại được sử dụng như tên lửa chỉ huy.
Điểm quan trọng của hệ thống trên là các tên lửa đạn đạo chỉ huy. Thay vì bay thẳng tới mục tiêu kẻ địch, chúng bay qua bầu trời nước Nga, và thay vì các đầu đạn nhiệt hạch, chúng mang các thiết bị phát sóng có thể gửi lệnh phóng tới rất cả các tên lửa chiến đấu tại hầm phóng, hay gắn trên máy bay, tàu ngầm và các đơn vị di động trên bộ. Hệ thống này hoạt động theo cơ chế tự động hoàn toàn, nhân tố con người được hạn chế tối thiểu.
Quyết định phóng một tên lửa chỉ huy cũng được đưa ra bởi một hệ thống chỉ huy và điều khiển tự động, đây là một tổ hợp trinh sát nhân tạo phức tạp. Nó tiếp nhận và phân tích hàng loạt các thông tin về hoạt động địa chấn và phóng xạ, áp xuất không khí, mật độ tín hiệu của các tần số sóng radio quân sự. Nó kiểm soát các phép đo từ các trạm quan sát của lực lượng tên lửa chiến lược và dữ liệu từ các hệ thống cảnh báo sớm (EWS). Khi phát hiện ra một điểm có sự i-on hóa mạnh cùng với bức xạ sóng điện từ, hệ thống sẽ so sánh với các dữ liệu địa chấn bất ổn tại chính khu vực đó, quyết định xem có tiến hành đòn tấn công quân sự tổng lực hay không. Trong trường hợp này, “vành đai” sẽ tự khởi động đòn đáp trả, vượt qua cả Kazbek.
Một tình huống khác đặt ra là nếu như lãnh đạo cấp cao nhận được thông tin từ hệ thống cảnh báo sớm cho thấy các quốc gia khác đã phóng tên lửa, họ cũng kích hoạt Perimeter. Nếu như lệnh hủy bỏ không được đưa ra trong một khoảng thời gian nhất định, thì hệ thống sẽ phóng các tên lửa. Cơ chế này đã loại bỏ nhân tố con người để đảm bảo rằng sẽ có một cuộc trả đũa hạt nhân thậm chí cả khi tổ chỉ huy và phóng tên lửa đã bị hủy hoại hoàn toàn.
Trong thời bình, Perimeter nằm im, tuy nhiên vẫn tiếp tục phân tích các thông tin nhận được. Khi nó được đặt trong tình trạng báo động cao hoặc khi tiếp nhận một tín hiệu cảnh báo từ EWS, lực lượng chiến lược hoặc những hệ thống khác, một mạng lưới cảm biến giám sát sẽ được phóng đi để xác định tín hiệu của các vụ nổ hạt nhân.
Các lãnh đạo Nga đã không ngừng đảm bảo với những chính phủ nước ngoài rằng sẽ không có rủi ro về một lần phóng tên lửa ngoài mong đợi hoặc không được phép. Trước khi phóng, Perimeter kiểm tra đủ 4 điều kiện. Thứ nhất là liệu rằng có một cuộc tấn công hạt nhân vừa diễn ra hay không, sau đó là kiểm tra đường dẫn liên lạc với Bộ tổng tham mưu. Nếu đường dẫn vẫn hoạt động, hệ thống sẽ đóng lại. Nếu Bộ Tổng tham mưu trưởng không phản hồi, Perimeter sẽ gửi một yêu cầu tới Kazbek. Nếu như cũng không nhận được phản hồi, các thông tin tình báo nhân tạo sẽ cho phép bất kì cá nhân nào trong nhóm chỉ huy quyền đưa ra quyết định. Và chỉ sau đó nó mới thực hiện hành động.
Lực lượng tên lửa chiến lược Nga
