Nhật Bản cho biết lực lượng tàu chống ngầm và máy bay của nước này theo dõi tàu ngầm lớp Shang, dài 110 m của hải quân Trung Quốc từ ngày 10/1.
Tokyo khẳng định tàu ngầm Trung Quốc đi vào khu vực cách quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư chưa đầy 24 hải lý. Tới ngày 12/1, 2 ngày sau khi bị theo sát, tàu ngầm tấn công của Trung Quốc nổi lên trên mặt nước ở vùng biển quốc tế.
Nhiều chuyên gia quân sự cho rằng con tàu buộc phải ngoi lên vì bị phát hiện trong khi một số khác lại khẳng định không đủ thông tin để đưa ra kết luận này. Bắc Kinh cho tới nay vẫn chưa đưa ra bình luận về vụ việc.
Theo SCMP, đây là lần đầu tiên một tàu ngầm của Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc tiến đến gần quân đảo tranh chấp giữa 2 quốc gia đến vậy, nhưng có thể do hoạt động ồn quá mức cho phép, con tàu nhanh chóng bị phát hiện.
"Con tàu bị phát hiện vì hoạt động quá ồn ào. Thật đáng hổ thẹn cho hải quân Trung Quốc", SCMP dẫn một nguồn tin quân sự Trung Quốc nhận định.
Trong khi đó, chuyên gia nghiên cứu tại Viện nghiên cứu hải quân ở Bắc Kinh Li Jie cho rằng: "Khi tàu ngầm buộc phải xuất hiện và âm thanh của nó bị ghi lại, đó là bất lợi rất lớn". Tuy nhiên, ông Li cũng không loại trừ khả năng con tàu của Trung Quốc nổi lên do gặp trục trặc trong vấn đề định vị hoặc liên lạc.
Nhà bình luận quân sự Zhou Chenming nhìn nhận vụ việc một cách lạc quan hơn khi cho rằng việc tàu ngầm Trung Quốc bị phát hiện không phải là điều quá tệ bởi ít nhiều Bắc Kinh cũng nên nhận ra rằng họ cần làm việc chăm chỉ hơn trong lĩnh vực đóng mới tàu ngầm.
Lớp tàu ngầm tấn công hạt nhân của Trung Quốc bắt đầu phục vụ từ năm 2006 với các nhiệm vụ đầu tiên được thực hiện ở Ấn Độ Dương và Tây Thái Bình Dương.
Nhật Bản không rõ con tàu bị phát hiện thuộc đời đầu hay phiên bản nâng cấp của lớp Shang, tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng đó nhiều khả năng là con tàu thuộc lứa sau.
Đây không phải là lần đầu tiên một tàu ngầm của Trung Quốc bị lực lượng hải quân Nhật Bản phát hiện. Năm 2004, một tàu ngầm hạt nhân lớp Han của Bắc Kinh bị phát hiện khi đi qua vùng biển Nhật Bản. Dù vậy, con tàu này vẫn lặn cho tới khi về tới vùng biển Trung Quốc bất chấp việc bị tàu chống ngầm và máy bay Nhật Bản rượt đuổi.