Nghiên cứu mới cho thấy động vật có vú có thể thở bằng 'đoạn ruột gần mông'

Con người thở bằng mũi và khi bị cảm thì có thể thở bằng miệng. Tôi và bạn đều có thể làm như vậy. Hệ thống này hoạt động tốt và nó đã giữ cho con người chúng ta sống trong hàng trăm nghìn năm qua, mà không ai có ý định phàn nàn.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đã hoàn toàn bỏ lỡ một cách thở mới lạ mà chưa từng có ai phát hiện ra? Điều gì sẽ xảy ra nếu cơ thể chúng ta - và của các loài động vật có vú khác như lợn và động vật gặm nhấm - có khả năng thở qua một lỗ thông khác, tuy xa lạ nhưng cũng vô cùng quen thuộc?

Nghe có vẻ như một trò đùa nhưng đó là sự thật. Các nhà khoa học từ Mỹ và Nhật Bản đã đưa ra một báo cáo thú vị mới đây, dựa trên các thí nghiệm của họ với nhiều loài động vật có vú. Các nhà nghiên cứu nói rằng mặc dù đây không phải là cách hiệu quả nhất để đưa oxy vào cơ thể, nhưng các loài động vật có vú dường như có khả năng "thở" bằng đoạn ruột gần mông của chúng.

Khi thức ăn di chuyển qua ruột, nó sẽ bị phá vỡ và các chất dinh dưỡng sẽ được cơ thể hấp thụ. Nhưng bạn nên biết rằng một số sinh vật như cá chạch sống dưới nước có thể hấp thụ không khí qua đường ruột, vì vậy các nhà khoa học muốn xem liệu điều này có đúng với động vật có vú hay không. 

Họ đã sử dụng oxy ở dạng khí và ở dạng lỏng, được gọi là perfluorocarbon liên hợp. Hợp chất này đã được sử dụng trong y học một thời gian, nhưng nó được áp dụng cho đường hô hấp chứ không phải ruột. Và hóa ra, ruột cũng tiếp nhận oxy, và nó có thể là yếu tố sẽ thay đổi cuộc chơi đối với những bệnh nhân bị suy hô hấp nghiêm trọng.

Trong thí nghiệm, sau khi gây suy hô hấp nhân tạo ở động vật, các nhà nghiên cứu đã bơm không khí hoặc oxy lỏng vào trực tràng (đoạn ruột thẳng nối giữa đại tràng và ống hậu môn) của chúng. Chuột nhắt được cung cấp cả hai phương pháp cung cấp oxy lỏng và khí, trong khi chuột cống và lợn chỉ được điều trị bằng chất lỏng. Cả dạng khí và dạng lỏng đều làm tăng nồng độ oxy và hỗ trợ hồi phục tình trạng suy hô hấp.

Cụ thể hơn, thì trong một môi trường thiếu oxy được kiểm soát trong phòng thí nghiệm (một buồng được cung cấp oxy 9,5%), những con chuột không được cung cấp oxy bổ sung sẽ chết sau khoảng 11 phút. Với phương pháp điều trị mới, 3/4 số chuột được thử nghiệm đã sống sót trong gần một giờ đồng hồ trong cùng điều kiện. 

Tuy nhiên, hỗ trợ oxy ở thể khí bắt buộc phải mài mòn niêm mạc ruột của động vật để oxy có thể đi vào máu. Do yếu tố mài mòn này, các nhà nghiên cứu không mong đợi việc hỗ trợ bằng khí có thể thực hiện trên lâm sàng ở người. Để khắc phục hạn chế đó, họ đã sử dụng perfluorocarbon liên hợp, an toàn cho người và cũng có tác dụng tương tự trong việc vận chuyển oxy vào máu.

Các nhà nghiên cứu cho rằng những phát hiện này có thể được sử dụng để tạo ra một hệ thống bổ sung oxy giống như thuốc xổ, nhằm cứu sống con người nếu các kết quả tương tự được nhận thấy trên cơ thể người. Điều này sẽ đặc biệt hữu ích trong các trường hợp đường thở của một người bị tắc nghẽn hoặc bị tổn thương nghiêm trọng và không thể cung cấp đủ oxy để tồn tại.

"Hỗ trợ hô hấp nhân tạo đóng một vai trò quan trọng trong việc quản lý lâm sàng suy hô hấp do các bệnh nặng như viêm phổi hoặc hội chứng suy hô hấp cấp tính", Takanori Takebe, tác giả của nghiên cứu cho biết. "Mặc dù các tác dụng phụ và độ an toàn cần được đánh giá kỹ lưỡng ở người, nhưng cách tiếp cận của chúng tôi có thể đưa ra một mô hình mới để hỗ trợ những bệnh nhân bị suy hô hấp nặng."

Tất nhiên, sẽ cần nhiều thử nghiệm hơn nữa trước khi chúng có thể được coi là an toàn cho con người, nhưng ý tưởng này rất thú vị và có khả năng cứu sống rất nhiều bệnh nhân. Nghiên cứu được đưa ra trong bối cảnh ghi nhận tình trạng khan hiếm máy thở cho bệnh nhân COVID-19 khi đại dịch đang hoành hành ở Ấn Độ và các nơi khác.

Tham khảo Gizmodo