SOHA NEWS
Trung Quốc nhầm máy bay quân sự Mỹ là máy bay dân sự
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) hôm 12/8 dẫn nguồn tin từ Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) cùng các nhà quan sát, cho rằng không quân Mỹ đang gây rủi ro cho các chuyến bay dân dụng qua biển Đông khi thực thi những nhiệm vụ trinh sát ở gần bờ biển Trung Quốc Đại lục.
Nguồn tin thân cận với PLA tiết lộ, quân đội Mỹ có một số mẫu máy bay do thám phát triển trên nền tảng máy bay thương mại, và các phi cơ này thường bay theo các chuyên bay dân sự - như một cách "cải trang" khi tiếp cận Trung Quốc.
Trong những tuần gần đây, các báo cáo trên truyền thông cho biết Mỹ đang tăng cường hoạt động do thám gần bờ biển miền nam Trung Quốc. Đặc biệt, một chiến dịch ban đêm vào ngày 5/8 của máy bay E-8C đã khiến Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa phải có cuộc điện đàm 90 phút với người đồng cấp Mỹ Mark Esper.
E-8C là máy bay Hệ thống radar tấn công mục tiêu giám sát liên quân (Joint STARS). Theo nguồn tin của SCMP, ban đầu chiếc máy bay này được hệ thống radar kiểm soát không lưu của tỉnh Quảng Đông xác định là máy bay thương mại, hoạt động ở độ cao 9.000m trên vùng trời biển Đông.
Chỉ khi chiếc E-8C bay tới gần thành phố Quảng Châu, thủ phủ của tỉnh Quảng Đông, thì nó mới bị phát hiện là máy bay quân sự Mỹ - nguồn tin ẩn danh nói, cảnh báo điều này tiềm ẩn rủi ro gây tai nạn hàng không hoặc những tình huống đánh giá sai lầm trong khi căng thẳng đang leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc.
"Lợi dụng máy bay dân sự làm ngụy trang là cách làm thường thấy của Mỹ và đồng minh Israel. Tuy nhiên biển Đông là một trong những vùng trời có mật độ lưu thông dày đặc nhất thế giới, và điều đó có thể khiến những máy bay dân sự gặp rủi ro," nguồn tin nói.
Rủi ro tiềm ẩn khi máy bay quân sự "ngụy trang"
Lu Li-shih, cựu giảng viên tại Học viện hải quân Đài Loan ở Cao Hùng, nói rằng có nhiều lực lượng hải quân và không quân trên thế giới sử dụng tiểu xảo để che giấu những hoạt động quân sự của mình, gây ra các vấn đề về an toàn cho máy bay, tàu thuyền dân sự nếu như các đơn vị quân sự ở mặt đất không thể xác minh thân phận của họ.
"Binh bất yếm trá. Đã có một số sự cố xảy ra khi tên lửa của lực lượng mặt đất không xác thực được thân phận máy bay xâm nhập," ông Lu nói.
Hôm 7/1, một máy bay Boeing 737 chở khách đã bị quân đội Iran bắn rơi, ít phút sau khi nó cất cánh từ Tehran, làm 176 hành khách cùng phi hành đoàn thiệt mạng. Các nhà điều tra Iran nói rằng chiếc máy bay đã bị nhầm lẫn với một "mục tiêu thù địch", trong một tình huống do "lỗi con người".
Tình huống tương tự xảy ra vào ngày 1/9/1983. Máy bay Boeing 747 của hãng Korean Air Lines bị chiến cơ Su-15 của Liên Xô bắn rơi khi đang di chuyển từ New York tới Seoul. Toàn bộ 269 hành khách và phi hành đoàn tử vong, và nguyên nhân do không lực Liên Xô đã hành động khi cho rằng máy bay này là "một phi cơ gián điệp của Mỹ xâm nhập".
Collin Koh, nhà nghiên cứu tại Viện Quốc phòng và Chiến lược, Singapore, cho biết toàn bộ các cơ quan kiểm soát không lưu quân sự và dân sự trên thế giới sử dụng các tín hiệu "nhận dạng bạn thù" (IFF) trên nền tảng radar để xác nhận máy bay. Theo ông, các vấn đề về an toàn sẽ không đáng lo ngại nếu như máy bay quân sự giữ khoảng cách an toàn với máy bay dân sự.
"Do bản thân chiếc E-8C là một máy bay cỡ lớn, nên bên cạnh việc hoàn thành nhiệm vụ thì phi hành đoàn còn phải chú ý đến vấn đề an toàn," ông Koh nói với SCMP.
(Ảnh: airforce-technology.com)
Chuyên gia quân sự Hồng Kông Song Zhongping nói rằng việc sử dụng khung máy bay dân dụng để phát triển máy bay trinh sát vừa tiết kiệm chi phí, đồng thời tạo thuận lợi cho các chiến dịch trinh sát.
"May mắn là hầu hết máy bay trinh sát được cải hoán từ những máy bay hành khách cỡ lớn không mang theo vũ khí, nhưng họ sẽ thu thập những thông tin quân sự giá trị, có thể tạo thành đe dọa trực tiếp đối với PLA," ông Song nói.
Theo ông Song, chiến dịch ban đêm của Mỹ nhằm do thám các hoạt động triển khai binh lính và vũ khí - mà PLA tiến hành trái phép ở các thực thể chiếm đóng phi pháp trên biển Đông. Ông lý giải, việc điều động về quân sự "thông thường được sắp xếp vào ban đêm".
Vào năm 2001, một phi công PLA thiệt mạng khi chiến cơ J-8II của người này va chạm với máy bay do thám EP-3E của Mỹ hoạt động gần tỉnh Hải Nam, Trung Quốc. Nguồn tin của SCMP cho hay, nhằm ngăn chặn các sự cố trong tương lai, PLA sau đó yêu cầu Mỹ thiết lập một kênh trao đổi - tương tự như kênh liên lạc giữa Trung Quốc với Ấn Độ.
Hạm đội 7 của Mỹ từ chối bình luận về chiến dịch đêm 5/8 của chiếc E-8C, và tuyên bố chiếc máy bay này không phải của Hải quân Mỹ.
Trước đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc bà Hoa Xuân Oánh hôm 6/8 lên Twitter chỉ trích tần suất Mỹ đưa các máy bay trinh sát đến hoạt động ở biển Đông, đồng thời đề cập vụ máy bay Mỹ "áp sát bờ biển tỉnh Quảng Đông". Bà Hoa cáo buộc Mỹ là "khiêu khích, gây áp lực và đe dọa" về quân sự.
Mời độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus